Ο εκφυλισμός της εργατικής εξουσίας στη Σοβιετική Ένωση, οι απολογητές και οι νονοί του

Σε άρθρο του με τίτλο «Ο καπιταλισμός θρηνεί τον ηγέτη της αντεπανάστασης!» ο Λ. Αναστασόπουλος μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ, με αφορμή τον θάνατο του Γκορμπατσόφ και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης (Σ.Ε.), γράφει μεταξύ άλλων:

«Η βαθύτερη αιτία των ανατροπών

Φυσικά τα γεγονότα αυτά δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, ούτε ήταν αποτέλεσμα απλά κάποιου μυστικού σχεδίου ανατροπής του σοσιαλισμού, παρότι οι χώρες του ιμπεριαλισμού, το ΝΑΤΟ και ειδικά οι ΗΠΑ ανέπτυσσαν και με πρακτικό τρόπο την υπονόμευση του σοσιαλισμού. Ενώ ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ είχε δηλώσει: «Ο στόχος ολόκληρης της ζωής μου ήταν η εξολόθρευση του κομμουνισμού. Ακριβώς για να πετύχω αυτόν το σκοπό, χρησιμοποίησα τη θέση μου στο κόμμα και στη χώρα».

Όμως για να ανατραπεί η εργατική εξουσία δεν αρκούσαν όλα αυτά από μόνα τους. Η αιτία ήταν βαθύτερη και αφορούσε –όπως έχει αναδείξει το ΚΚΕ στις επεξεργασίες του– στη δημιουργία κοινωνικών δυνάμεων που είχαν συμφέρον από την ανατροπή του σοσιαλισμού. Γιατί έγινε αυτό;

Η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ δεν προχώρησε ευθύγραμμα, ανοδικά και ομαλά. Τα πρώτα χρόνια έγινε κατορθωτό να μπουν οι βάσεις της νέας κοινωνίας, δηλαδή να δοθεί γενικά με επιτυχία η πάλη για την ανάπτυξη των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής, την κατάργηση της μισθωτής εργασίας και την κυριαρχία του κοινωνικοποιημένου τομέα της παραγωγής με βάση τον Κεντρικό Σχεδιασμό. Παράλληλα, εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκαν οι νέοι θεσμοί της εργατικής εξουσίας και προχώρησε με επιτυχία η προσπάθεια της ανοικοδόμησης της ΕΣΣΔ μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Παρά αυτές τις επιτυχίες μετά το πρώτο μεταπολεμικό οικονομικό πλάνο, εμφανίστηκε καθυστέρηση στην αγροτική παραγωγή και ορισμένα προβλήματα στα αποτελέσματα του κεντρικού σχεδιασμού, μεταξύ άλλων στις αναλογίες μεταξύ παραγωγικών κλάδων. Επρόκειτο για νέες προκλήσεις που έθετε το νέο επίπεδο ανάπτυξης της κοινωνικής παραγωγής που είχε κατακτήσει η ΕΣΣΔ. Ήταν προκλήσεις που, όπως η ζωή έδειξε, δεν υπήρχε συλλογικά κατακτημένη θεωρητική δυναμική που θα μπορούσε να προσαρμόσει την κομμουνιστική στρατηγική σε αυτές.

Έτσι τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν δεν ερμηνεύτηκαν σωστά και δεν αντιμετωπίστηκαν με άξονα την ενίσχυση και επέκταση των κομμουνιστικών σχέσεων. Ερμηνεύτηκαν ως αναπόφευκτες αδυναμίες που έχει από τη φύση του ο κεντρικός σχεδιασμός και όχι ως αποτέλεσμα των αντιθέσεων από τις επιβιώσεις του παλιού, ως αποτέλεσμα των λαθών τού μη επιστημονικά επεξεργασμένου σχεδίου. Έτσι, αντί η λύση να αναζητηθεί προς τα εμπρός, προς την επέκταση και ισχυροποίηση των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής και κατανομής, αναζητήθηκε προς τα πίσω, στην αξιοποίηση εργαλείων και σχέσεων παραγωγής του καπιταλισμού. Η λύση αναζητήθηκε στη διεύρυνση της αγοράς, στον «σοσιαλισμό με αγορά».

Σε μια πορεία, με τις αποφάσεις που πάρθηκαν ιδιαίτερα μετά το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, ενισχύθηκε το ατομικό συμφέρον σε βάρος του κοινωνικού συμφέροντος, διευρύνθηκε η διαφορά εισοδήματος μεταξύ εργαζομένων και διευθυντικών στελεχών και δέχτηκε πλήγμα η κομμουνιστική συνείδηση, η στάση υπεράσπισης και προώθησης της κοινωνικής ιδιοκτησίας. Εμφανίστηκε το λεγόμενο «σκιώδες κεφάλαιο» ως αποτέλεσμα όχι μόνο πλουτισμού από το επιχειρησιακό κέρδος, αλλά και της «μαύρης» αγοράς, εγκληματικών πράξεων σφετερισμού του κοινωνικού προϊόντος, που επιδίωκε τη νόμιμη λειτουργία του ως κεφάλαιο στην παραγωγή, δηλαδή την ιδιωτικοποίηση των μέσων παραγωγής και μίσθωσης ξένης εργασίας, την παλινόρθωση του καπιταλισμού.

Πάνω σε αυτό το έδαφος λοιπόν η οπορτουνιστική στροφή που υπήρξε στο ΚΚΣΕ με κομβικό σημείο το 20ό Συνέδριο το 1956 μετατράπηκε σε ανοιχτή αντεπαναστατική δύναμη τη δεκαετία του 1980.»

Εφημερίδα Ριζοσπάστης, Σάββατο 3 Σεπτέμβρη 2022 - Κυριακή 4 Σεπτέμβρη 2022

Ο Λ. Αναστασόπουλος, στο εξής Λ.Α., μας λέει πως μέχρι το 1956 τα πράγματα πήγαιναν σχετικά καλά, αφού παίρνονταν μέτρα για την «ανάπτυξη των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής», αλλά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο παρουσιάστηκαν νέα προβλήματα τα οποία δεν αντιμετωπίστηκαν σωστά:

«…Έτσι, αντί η λύση να αναζητηθεί προς τα εμπρός, προς την επέκταση και ισχυροποίηση των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής και κατανομής, αναζητήθηκε προς τα πίσω, στην αξιοποίηση εργαλείων και σχέσεων παραγωγής του καπιταλισμού. Η λύση αναζητήθηκε στη διεύρυνση της αγοράς, στον ‘σοσιαλισμό με αγορά’».

Με λίγα λόγια, σύμφωνα με τον Λ.Α., στην Σ.Ε. υπήρχαν ήδη πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, δηλαδή η κοινωνία έφτασε στον κομμουνισμό, διότι μόνο στον κομμουνισμό μπορούν να υπάρξουν κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, αλλά κατόπιν, κυρίως μετά το 20ο Συνέδριο, υπήρξε πισωγύρισμα και αυτό διότι «…Εμφανίστηκε το λεγόμενο ‘σκιώδες κεφάλαιο’ ως αποτέλεσμα όχι μόνο πλουτισμού από το επιχειρησιακό κέρδος, αλλά και της ‘μαύρης’ αγοράς, εγκληματικών πράξεων σφετερισμού του κοινωνικού προϊόντος, που επιδίωκε τη νόμιμη λειτουργία του ως κεφάλαιο στην παραγωγή, δηλαδή την ιδιωτικοποίηση των μέσων παραγωγής και μίσθωσης ξένης εργασίας, την παλινόρθωση του καπιταλισμού…».

Υπήρξε δηλαδή σε μία χώρα, στην Σ.Ε., αταξική-ακρατική κοινωνία, διότι έτσι προσδιόριζαν οι κλασικοί την κομμουνιστική κοινωνία, η οποία, σύμφωνα με τον Λ.Α., πισωγύρισε, επειδή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κυρίως μετά το 20ο Συνέδριο: «…Η λύση αναζητήθηκε στη διεύρυνση της αγοράς, στον ‘σοσιαλισμό με αγορά’.»

Πόσες αντιφάσεις σε μία πρόταση: αν στην Σ.Ε. υπήρχαν κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, τότε ποιες κοινωνικές δυνάμεις ενδιαφέρονταν για τον «σοσιαλισμό με αγορά»; Ποιες κοινωνικές δυνάμεις ενδιαφέρονταν για το πισωγύρισμα, αφού λογικά δεν θα έπρεπε να υπάρχουν τέτοιες δυνάμεις σε αυτή τη φάση της κοινωνικής ανάπτυξης της Σ.Ε.;

Μέσα σε ένα άρθρο, το οποίο κινείται στη βάση των αναλύσεων και αποφάσεων του ΚΚΕ, με τις οποίες διαπαιδαγωγήθηκε ο Λ.Α., συγκεντρώνεται τεράστιος όγκος αντιεπιστημονικών, αντιμαρξιστικών-αντιλενινιστικών ισχυρισμών, που η ανάγνωσή τους και μόνο πρέπει να προκαλεί άφθονο γέλιο στους αστούς διανοούμενους.

Το πιο τραγικό όμως δεν είναι αυτό. Το πιο τραγικό είναι πως πολλοί άνθρωποι, νεολαίοι, εργαζόμενοι και άλλοι, διαπαιδαγωγούνται με αυτό τον τρόπο, με αντιεπιστημονικές, αντιμαρξιστικές-αντιλενινιστικές, εν κατακλείδι αστικές, μπουρδολογίες. Ακόμα πιο τραγικό είναι το γεγονός ότι οι φορείς αυτών των απόψεων με τον τρόπο αυτό υποστηρίζουν ότι υπερασπίζουν τον σοσιαλισμό, ενώ στην πραγματικότητα τον γελοιοποιούν. Προπαγανδίζουν αυτό που ηττήθηκε και κατέρρευσε και που, στην απίθανη περίπτωση που οι φορείς αυτών των απόψεων έρθουν στα πράγματα με κυρίαρχες αυτές τις απόψεις, με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσουν το κίνημα ξανά σε ήττα.

***

Αντί για τη θεωρία ότι στη Σ.Ε. υπήρχαν κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, οι οποίες για κάποιο μυστήριο λόγο οπισθοδρόμησαν, νομίζουμε ότι υπάρχουν καλύτερες εξηγήσεις, οι οποίες στηρίζονται στην μαρξιστική ανάλυση.

Η επανάσταση του Οκτώβρη, μια γνήσια λαϊκή, προλεταριακή επανάσταση, ήταν η νίκη της πρώτης πράξης της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης.

Η επανάσταση αφαίρεσε την εξουσία από τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές, τσάκισε και διέλυσε το αστικό κράτος, εγκαθίδρυσε τη δικτατορία του προλεταριάτου, απαλλοτρίωσε τους απαλλοτριωτές, κατήργησε την ιδιωτική ιδιοκτησία στα βασικά μέσα παραγωγής και τα παρέδωσε στην ιδιοκτησία του εργατικού κράτους, του κράτους της δικτατορίας του προλεταριάτου. Για όλα αυτά η Οκτωβριανή επανάσταση, ήταν μια γνήσια σοσιαλιστική επανάσταση στην πρώτη της πράξη, και δεν ήταν μια ιστορική απόκλιση-ανωμαλία λόγω της καθυστέρησης της Ρωσίας, ούτε μια ιδιόμορφη αστικοδημοκρατική επανάσταση. Έβαλε σε εφαρμογή τα μεταβατικά μέτρα που είχε επεξεργαστεί ο Μαρξ στη βάση της εμπειρίας της Παρισινής Κομμούνας και είχε επαναφέρει και επικαιροποιήσει ο Λένιν, μετά από την αποσιώπηση δεκαετιών από τις ηγεσίες της Β’ Διεθνούς. Εγκαινίασε έτσι τη μεταβατική περίοδο των επαναστατικών μετασχηματισμών των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, τη μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό-κομμουνισμό.

Με τον αέρα της νίκης και την επαναστατική στρατηγική του μπολσεβίκικου κόμματος η εργατική τάξη της Ρωσίας σε συμμαχία –υπό την ηγεμονία της– με τη φτωχολογιά του χωριού κατάφερε να συντρίψει την αντίσταση των εκμεταλλευτριών τάξεων, να νικήσει και να εκδιώξει τους ιμπεριαλιστές εισβολείς και να περιφρουρήσει την επανάστασή της.

Αλλά η βοήθεια που περίμεναν οι μπολσεβίκοι και οι εργάτες της Ρωσίας από μια νικηφόρα έκβαση της προλεταριακής επανάστασης στη Δύση δεν ήρθε. Οι προλεταριακές επαναστάσεις στην Κεντρική Ευρώπη ηττήθηκαν. Η επανάσταση στη Γερμανία παρεκτράπηκε σε μεταρρυθμίσεις στα πλαίσια του συστήματος και ηττήθηκε με ευθύνη των προδοτικών ηγεσιών της Σοσιαλδημοκρατίας της Β’ Διεθνούς. Λόγω της ελλιπούς συγκρότησης και ανεπάρκειας τους οι επαναστάτες του Σπάρτακου δεν μπόρεσαν να αποκρούσουν την αντεπαναστατική δράση της Σοσιαλδημοκρατικής ηγεσίας, να αποτρέψουν την ήττα της επανάστασης και να οδηγήσουν το γερμανικό προλεταριάτο στην εγκαθίδρυση της δικτατορίας του. Έτσι το προλεταριάτο της Ρωσίας έμεινε μόνο του στους πρωτόγνωρους δρόμους της επαναστατικής μετάβασης στη νέα κοινωνία και μάλιστα σε συνθήκες άκρως δυσμενείς λόγω της πολιτικής και πολιτιστικής καθυστέρησης των πλατιών εργατικών και λαϊκών μαζών. Σε συνθήκες όπου το έτσι κι αλλιώς χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων σε σχέση με τις πιο ανεπτυγμένες χώρες του καπιταλισμού είχε υποχωρήσει ακόμα περισσότερο κατά τη διάρκεια της επανάστασης και των ιμπεριαλιστικών επιδρομών και η ερήμωση και η πείνα απειλούσε θανάσιμα την επανάσταση, το λαό και τη χώρα.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες η επανάσταση αναγκάστηκε να κάνει σημαντικές υποχωρήσεις από τις αρχές της για να σωθεί. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει προσωρινά τις αρχές της Κομμούνας (αιρετότητα, ανακλητότητα, πληρωμή με το μέσο μισθό του εργάτη) κατά την ανάδειξη των αντιπροσωπευτικών οργάνων του κράτους και της διεύθυνσης της παραγωγής και της οικονομίας. Αναγκάστηκε να κάνει παραχωρήσεις στο ξένο κεφάλαιο και στους εγχώριους καπιταλιστές με τη ΝΕΠ, προκειμένου να ανοικοδομήσει την κατεστραμμένη οικονομία και να σώσει το λαό από την πείνα. Οι υποχωρήσεις αυτές, που ήταν εντελώς αναγκαίες για την κατάσταση που βρέθηκε η Οκτωβριανή Επανάσταση, δεν αποτελούν φυσικά νομοτέλεια για κάθε προλεταριακή επανάσταση, και δεν αποτελούν την αιτία για την τελική έκβαση της υπόθεσης της μετάβασης στη Σοβιετική Ένωση. Εκείνο που έπαιξε καταλυτικό ρόλο δεν ήταν οι αναγκαίες υποχωρήσεις αυτές καθ’ αυτές, αλλά η μονιμοποίηση τους και η θεώρηση τους ως κανονική νομοτέλεια της προλεταριακής επανάστασης από τις ηγεσίες του ΚΚΣΕ μετά το Λένιν.

Παρ’ όλες τις υποχωρήσεις η εργατική τάξη της Ρωσίας και το μπολσεβίκικο κόμμα σε συνθήκες σκληρής ταξικής πάλης κατόρθωσαν να ανοικοδομήσουν την κατεστραμμένη οικονομία. Βασισμένοι στα εθνικοποιημένα μέσα παραγωγής και τον κεντρικό σχεδιασμό του προλεταριακού κράτους πέτυχαν εντυπωσιακά αποτελέσματα και έφτασαν στο σημείο να παραδώσουν τελικά σχεδόν όλα τα μέσα παραγωγής στο εργατικό κράτος και να υλοποιήσουν την τελική συνεταιριστικοποίηση της μικρής παραγωγής, και πρώτα και κύρια την κολεκτιβοποίηση της αγροτικής οικονομίας.

Αυτή ήταν μια σημαντική στιγμή στην πορεία της μεταβατικής περιόδου και απαιτούσε αυξημένες θεωρητικές, ιδεολογικές, πολιτικές και οργανωτικές προσπάθειες για να αφομοιωθεί σωστά και να πραγματοποιηθεί μια ποιοτικά νέα προώθηση της επανάστασης και της πορείας προς την τελική νίκη. Το προλεταριάτο κατέκτησε τότε μια στέρεη βάση, η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής έκανε τεράστια βήματα προς τα εμπρός, ολοκληρώθηκε η παράδοση στο κράτος σχεδόν όλων των μέσων παραγωγής μαζί με την κολεκτιβοποίηση της αγροτικής οικονομίας, απέκτησε πλέον σημαντικές εμπειρίες στον κεντρικό σχεδιασμό της παραγωγής και της οικονομίας. Πάνω σ’ αυτή τη στέρεη βάση θα μπορούσε να οργανωθεί η τιτάνια προσπάθεια για την κάλυψη της τεράστιας ακόμη απόστασης ως την πλήρη κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, ως την κατάκτηση της κοινοκτημοσύνης των παραγωγών. Προς αυτή την κατεύθυνση η επαναφορά όλων των επαναστατικών αρχών, η επαναθεμελίωση όλων των αρχών του κράτους τύπου Κομμούνας (αιρετότητα, ανακλητότητα, πληρωμή με το μέσο μισθό του εργάτη) και η τελειοποίηση έτσι της δικτατορίας του προλεταριάτου που θα εξασφάλιζε και το αναγκαίο για το σοσιαλισμό επίπεδο κοινωνικού πλούτου, αποτελούσε μια από τις αναγκαίες προϋποθέσεις. Η άλλη προϋπόθεση ήταν η ένταση των προβληματισμών για τους δρόμους προς τη νίκη της παγκόσμιας επανάστασης, απαιτούσε πολύπλευρη ενίσχυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς ώστε να συμβάλλει στις διαδικασίες ανάπτυξης της παγκόσμιας επανάστασης και στην κατάκτηση της παγκόσμιας δικτατορίας του προλεταριάτου ή τουλάχιστον στην κατάκτηση της στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, ώστε να καταστεί δυνατή η έναρξη της κατάργησης των τάξεων και της απονέκρωσης του κράτους.

Αντί γι’ αυτά, σε κείνη την κρίσιμη στιγμή για τις τύχες της επανάστασης, η ηγεσία του ΚΚΣΕ υπό το Στάλιν «είδε» και διακήρυξε μπροστά σε όλο τον κόσμο την οριστική νίκη του σοσιαλισμού-πρώτης φάσης της κομμουνιστικής κοινωνίας στη Σοβιετική Ένωση.

Έτσι ούτε καν συνειδητοποιήθηκε το δίλημμα στο οποίο βρέθηκε σε κείνη τη φάση της εξέλιξης της η σοβιετική κοινωνία: ή προχωράμε μπροστά (προς το σοσιαλισμό) ή το πισωγύρισμα δεν μπορεί να αποφευχθεί. Συσκοτίστηκε η πραγματικότητα, η επαναστατική πορεία μπερδεύτηκε, η επανάσταση διακόπηκε, αφού διακηρύχτηκε καταμεσής στο δρόμο της η τελική της νίκη.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η τιτάνια προσπάθεια των λαών της Σοβιετικής Ένωσης ανέβαλε προσωρινά τη λύση στο δίλημμα που τέθηκε από τη ζωή.

Η νίκη της Κινεζικής Επανάστασης από τη μια, και από την άλλη –ανεξάρτητα από το πως επιτεύχθηκε– η νίκη και η κατάργηση της αστικής εξουσίας και της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στις χώρες των Λαϊκών Δημοκρατιών στην Ευρώπη έθετε νέα προβλήματα στο κομμουνιστικό κίνημα, επικαιροποιούσε τον διεθνή χαρακτήρα της επανάστασης, μπορούσε να ανοίξει νέους δρόμους για την πορεία της. Ωστόσο, το πεδίο ήταν ήδη ναρκοθετημένο, ο επαναστατικός ορίζοντας του κινήματος ήταν ήδη ακρωτηριασμένος, η επαναστατική στόχευση έφτανε μόλις ως το πέρασμα των μέσων παραγωγής στο εργατικό κράτος και τη συνεταιριστικοποίηση της μικρής ιδιοκτησίας. Η σταδιοποίηση της επανάστασης έγινε γενικό καθεστώς στο κίνημα, και αυτό ισοδυναμούσε με την ουσιαστική εγκατάλειψη της, με παραίτηση από το στόχο να οδηγηθεί ως την πλήρη και τελική της νίκη, αφού επικράτησε η πεποίθηση ότι ο σοσιαλισμός (πρώτη φάση του κομμουνισμού) για τον οποίο παλεύουμε είναι αυτό που υπήρχε ήδη στη Σοβιετική Ένωση.

Για μια ακόμη φορά ξεχνιέται και αποσιωπάται ο Μαρξ και ο Ένγκελς, διαστρεβλώνεται ασύστολα ο Λένιν. Για την κατάκτηση αυτού του «σοσιαλισμού», ενός σοσιαλισμού καουτσκικής έμπνευσης, δεν προαπαιτείται φυσικά η παγκόσμια επανάσταση, η κατάργηση των τάξεων, η απονέκρωση του κράτους, η κοινοκτημοσύνη, η κατάργηση των εμπορευματικών σχέσεων, και όλα όσα είχαν πει σχετικά οι κλασσικοί του μαρξισμού. Οι διαδικασίες απονέκρωσης του κράτους, κατάργησης των τάξεων κ.λ.π. παραπέμπονται σε ένα ακαθόριστο πλέον κομμουνιστικό μέλλον. Η παγκόσμια δικτατορία του προλεταριάτου πετιέται στα αζήτητα, η πλήρης κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και η επίτευξη της κοινοκτημοσύνης των παραγωγών δεν αποτελεί πλέον στόχο για κατάκτηση, καθώς έχει ήδη «επιτευχθεί» με την κρατικοποίηση και τη συνεταιριστικοποίηση.

Ταυτόχρονα, η ηγεσία του ΚΚΣΕ διαβρώθηκε και αλώθηκε από τα διοικητικά και διευθυντικά στελέχη, η δικτατορία του προλεταριάτου είχε μετατραπεί σε πλήρη δικτατορία των διοικητικών και διευθυντικών στρωμάτων. Καμιά μερίδα της σοβιετικής ηγεσίας δεν ενδιαφέρονταν και δεν υπεράσπιζε πλέον τη σοσιαλιστική προοπτική της εργατικής τάξης και σταδιακά μετατρέπονταν σε δυνάστες της.

Τα συμφέροντα των ανεξέλεγκτων πλέον διοικητικών και διευθυντικών στρωμάτων έκφρασε και η διακήρυξη περί οριστικής νίκης του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση το 1936. Τα στρώματα αυτά από την άποψη των συμφερόντων τους δεν ενδιαφέρονταν για το προχώρημα της επανάστασης. Τους αρκούσε αυτό που ήδη υπήρχε. Η επαναφορά των αρχών του κράτους τύπου Κομμούνας θα κατέστρεφε την κατακτηθείσα θέση τους, και κάθε προχώρημα της επανάστασης θα σήμαινε και την κατάργηση τους. Γι’ αυτό ακριβώς αντί για κράτος τύπου Κομμούνας προχώρησαν στην κοινοβουλευτικοποίηση της σοβιετικής δημοκρατίας για να αποτρέψουν κάθε υπόλειμμα ελέγχου, στην εγκατάλειψη των αρχών επαναστατικής συγκρότησης του Κόκκινου Στρατού για να εξουδετερώσουν κάθε κίνδυνο από μια ένοπλα συγκροτημένη δύναμη της εργατικής τάξης, στην ουσιαστική εγκατάλειψη της παγκόσμιας επανάστασης που επισημοποιήθηκε μερικά χρόνια αργότερα με την διάλυση της Γ’ Διεθνούς.

Αν υπήρχε επαναστατικό κόμμα, αν υπήρχε δικτατορία του προλεταριάτου θα ήταν αδύνατο στους ανοιχτούς εκπροσώπους της αστικής τάξης να σφετεριστούν την ηγεσία του ΚΚ και να διαβρώσουν τους μηχανισμούς του προλεταριακού κράτους, Αυτά είχαν παραμεριστεί ήδη σε μια πολύχρονη πάλη ώσπου η γραφειοκρατία να συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να μετατραπεί σε αστική τάξη. Γι’ αυτό ακριβώς και η πτώση των ιστορικών κατακτήσεων έγινε χωρίς ουσιαστική αντίσταση.

Ο Οκτώβρης τελικά ηττήθηκε, αλλά η εμπειρία από την ένδοξη πορεία του είναι πολύτιμη.

Οι κοινωνίες που εγκαινίασε δεν έφτασαν στο σοσιαλισμό. Πουθενά στον πλανήτη δεν επιτεύχθηκε ακόμη αυτή η φάση της ανθρώπινης κοινωνικής εξέλιξης.

Η σοβιετική κοινωνία δεν ήταν πλέον καπιταλιστική αλλά ούτε είχε φτάσει στις σοσιαλιστικές-κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής. Δεν ήταν φυσικά ούτε κρατικός καπιταλισμός, ούτε κρατικός σοσιαλισμός, ούτε ασιατικός τρόπος παραγωγής, ούτε κάποιος ανέκδοτος κοινωνικο-οικονομικός σχηματισμός ή έκφραση κάποιου δήθεν πρώιμου σοσιαλισμού.

Η σοβιετική κοινωνία ήταν μια κλασσική κοινωνία μετάβασης από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό.

Είχε μεταβατικές σχέσεις παραγωγής, μια μεταβατική κοινωνική ταξική διάθρωση και αρχικά ένα μεταβατικό εποικοδόμημα, ένα κράτος τύπου Κομμούνας έστω και σε τροποποιημένη μορφή.

Η βασική μεταβατική παραγωγική σχέση, η παραδομένη στα χέρια του κράτους ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, άντεξε μέχρι την τελική διάλυση της σοβιετικής κοινωνίας.

Αυτό ήταν σε γενικές γραμμές η Ε.Σ.Σ.Δ.

***

Μια εξήγηση όπως η παραπάνω, η οποία κατανοεί το βασικό, ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό, που είναι μια ακρατική-αταξική κοινωνία και κατώτερο στάδιο του ολοκληρωμένου κομμουνισμού, υπάρχει μια περίοδος μετάβασης και μια μεταβατική κοινωνία, στην οποία αντιστοιχεί το κράτος της δικτατορίας του προλεταριάτου, θα βοηθούσε πολλαπλώς το εργατικό κίνημα και τις κομμουνιστικές δυνάμεις μέσα σ’ αυτό:

• Θα βοηθούσε στην καλύτερη κατανόηση του τι γινόταν στην ίδια τη Σοβιετική Ένωση και θα προστάτευε τα κόμματα με αναφορά στην εργατική τάξη, όπως το ΚΚΕ και οι ηγέτες του, από το να κάνουν δηλώσεις όπως η εξής:

«Οι ιδέες της περεστρόικα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αναδιοργάνωσης του σοσιαλισμού και συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της σύγχρονης θεωρίας του σοσιαλισμού, ο σοσιαλισμός δεν ήταν ποτέ πιο ελκυστικός». (Αλέκα Παπαρήγα, Γ. Γ. Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Πράβντα, 25 Ιούνη 1991).

Η περεστρόικα και οι ηγέτες της δεν επανέφεραν τις αρχές του κράτους-κομμούνας αλλά προωθούσαν τα συμφέροντα των γραφειοκρατικών και διευθυντικών ηγεσιών που μπορούσαν πια, μετά από δεκαετίες συνεχών συγκρούσεων, να αποτελειώσουν το τελευταίο ίχνος της επανάστασης, την κρατική ιδιοκτησία: με ηγέτη τον Γκορμπατσόφ αυτά τα στρώματα μέσω της περεστρόικα έγιναν από διευθυντές και στελέχη του κρατικού και κομματικού μηχανισμού ιδιοκτήτες-καπιταλιστές.

• Θα βοηθούσε την εργατική τάξη να έχει προοπτική την επανάσταση και τη δημιουργία της δικής της εξουσίας, της δικτατορίας του προλεταριάτου, αντί να βαλτώνει μέσα στον κινηματισμό (μορφή ρεφορμισμού στην πραγματικότητα, που εξοβελίζει τον τελικό στόχο της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου), ή να βαυκαλίζεται με το όραμα κάποιου σοσιαλισμού που, όταν έρθει, θα λύσει όλα τα προβλήματα. Η πρώτη αντίληψη έχει κυριαρχήσει συνολικά στο κίνημα, και οι ιδιαίτεροι πολιτικοί της φορείς ανήκουν στο χώρο της νέας αριστεράς, αλλά σ’ αυτήν καταλήγει τελικά και το ΚΚΕ. Η δεύτερη είναι η ιδιαίτερη αντίληψη της ηγεσίας του ΚΚΕ που ευαγγελίζεται τον σοσιαλισμό, όπως οι χιλιαστές τη Δευτέρα Παρουσία, και αισθάνεται έτσι και πιο επαναστατική από τους κινηματιστές της νέας αριστεράς. Βέβαια αυτό καθόλου δεν ενοχλεί την αστική τάξη. Τα όμορφα λόγια για τον σοσιαλισμό, από τη στιγμή που δεν μετατρέπονται σε απτό πρόγραμμα και δράση για την ανατροπή του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση της εξουσίας της εργατικής τάξης στο σήμερα, δεν απειλούν καθόλου την αστική εξουσία, όπως ο φόβος της τιμωρίας του Θεού επί των αδίκων στη Δευτέρα Παρουσία δεν αποθαρρύνει τους εγκληματίες. Και αφού δεν μπορεί να φέρει τον «σοσιαλισμό», η ηγεσία του ΚΚΕ, θέλοντας και μη, ξεπέφτει και αυτήν στον κινηματισμό.

Η πιο μεγάλη αδυναμία των δυνάμεων εργατικής αναφοράς είναι ακριβώς η εξαφάνιση της δικτατορίας του προλεταριάτου από τα προγράμματα και τη δράση τους. Και πώς να μην εξαφανιστεί αφού ταυτίζεται, στην καλύτερη των περιπτώσεων, με μια μικρή σύντομη περίοδο, έως ότου περάσει στα χέρια του εργατικού κράτους η μεγάλη και συγκεντρωμένη βιομηχανική παραγωγή και το εμπόριο και να ολοκληρωθεί η συνεταιριστικοποίηση της αγροτικής παραγωγής. Δεν την αντιλαμβάνονται ως εκείνη τη μορφή κράτους που αντιστοιχεί σε μια μεγάλη μεταβατική περίοδο επαναστατικού μετασχηματισμού της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και της μετατροπής της σε κοινή ιδιοκτησία των ενωμένων ισότιμων παραγωγών, και μάλιστα σε παγκόσμια κλίμακα. Ως το κράτος που βασίζεται στις αρχές της αιρετότητας, ανακλητότητας, της πλήρους δημοσιότητας, της πληρωμής των κρατικών λειτουργών με βάση το μέσο μισθό εργάτη. Ως το μόνο κράτος που μπορεί να απονεκρωθεί. Για τους κομμουνιστές, το εργατικό κράτος δεν «καταργείται», απονεκρώνεται. Εξαφανίζεται λοιπόν το βασικό: ότι η περίοδος μετάβασης στην οποία αντιστοιχεί το κράτος της δικτατορίας του προλεταριάτου είναι κοινωνική αναγκαιότητα. Και ότι τελικά η πάλη για την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου, ως τη μόνη δίοδο προς το σοσιαλισμό, είναι η κρίσιμη διαφορά που διαχωρίζει τους κομμουνιστές από τους ρεφορμιστές και τους αναρχικούς.

• Θα βοηθούσε την εργατική τάξη να μην αισθάνεται από αδιαφορία έως απέχθεια για τον σοσιαλισμό, αφού οι καλοί σύντροφοι και ηγέτες του ΚΚΕ τον έχουν ταυτίσει με ό,τι γινόταν στη Σ.Ε. επί Στάλιν, δηλαδή, με την δικτατορία μιας χούφτας γραφειοκρατών και διευθυντικών στελεχών επί της εργατικής τάξης.

Η εργατική τάξη θα μπορούσε, αν οι δυνάμεις εργατικής αναφοράς έκαναν τα στοιχειώδη για να εξοπλιστούν μαρξιστικά, να αντιλαμβάνεται τον σοσιαλισμό ως μια αταξική και ακρατική κοινωνία. Όχι ως μια μεταβατική κοινωνία (αυτή είναι η κοινωνία που αντιστοιχεί στη δικτατορία του προλεταριάτου), αλλά ως την κοινωνία που εξελίσσεται πάνω στη δική της βάση, ως ανολοκλήρωτο κομμουνισμό. Στην κοινωνία αυτή ο καθένας θα είναι εργάτης, όπως και κάθε άλλος, δεν θα υπάρχουν τάξεις και το πολιτικό κράτος θα έχει απονεκρωθεί. Αυτό που θα υπάρχει είναι ένα υπόλειμμα διαχειριστικού κράτους που θα επιβλέπει την άνιση ακόμα σ’ αυτή τη φάση της κοινωνικής εξέλιξης διανομή, καθώς η διανομή γίνεται με βάση την προσφερόμενη εργασία. Και αυτό το υπόλειμμα κράτους θα απονεκρωθεί στην ανώτερη φάση, αυτή του κομμουνισμού, όταν η κοινωνία θα μπορέσει να γράψει στη σημαία της «από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στο καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του».

***

Όπως και η αποτυχία της Παρισινής Κομμούνας δεν αποθάρρυνε τους λαούς να προχωρήσουν στις δικές τους επαναστάσεις, έτσι και η αποτυχία της πρώτης προσπάθειας οικοδόμησης εργατικού κράτους δεν θα αποθαρρύνει την παγκόσμια εργατική τάξη από το να προσπαθήσει ξανά να οικοδομήσει τη δική της εξουσία, εφαρμόζοντας αυτή τη φορά πλήρως τις αρχές της Παρισινής Κομμούνας στην οργάνωση του κράτους: αιρετότητα, ανακλητότητα, πληρωμή με τον μέσο μισθό του εργάτη, κτλ. Η δικτατορία του προλεταριάτου και η μεταβατική περίοδος επαναστατικών μετασχηματισμών που αντιστοιχεί σε αυτή, θα αποτελέσει το αναγκαίο σκαλοπάτι προς τον σοσιαλισμό, ανεξάρτητα από τα αστικά (εν τέλει) ιδεολογήματα περί σοσιαλισμού και της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης ανθρώπων που πιστεύουν ότι με αυτά τα ιδεολογήματα υπερασπίζονται την υπόθεση του σοσιαλισμού και τη Σοβιετική Ένωση.

Από το γραπτό και προφορικό πολιτικό λόγο της ηγεσίας του ΚΚΕ έχουν εξαφανιστεί οι άμεσοι στρατηγικοί στόχοι του κομμουνιστικού κινήματος: η ανατροπή της αστικής εξουσίας και της κυβέρνησής της, η προλεταριακή επανάσταση και η δικτατορία του προλεταριάτου. Οι στόχοι αυτοί έχουν αντικατασταθεί από τον τελικό σκοπό, τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό, αφού «έτσι και αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη». Η μοναδική όμως πόρτα για την είσοδο στο σοσιαλισμό-κομμουνισμό είναι η προλεταριακή επανάσταση, είναι η δικτατορία του προλεταριάτου! Μπορεί η ηγεσία του ΚΚΕ, κόντρα στον Μάρξ, τον Ένγκελς και τον Λένιν, να ταυτίζει τη δικτατορία του προλεταριάτου με τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό από σύγχυση. Μπορεί, όμως, με τον τρόπο αυτό να επιχειρεί μια απόδραση-διαφυγή από επικίνδυνες έννοιες και άμεσα καθήκοντα.

Δημήτρης Κάβουρας

Η «έξοδος» από τα μνημόνια και οι πανηγυρισμοί της αστικής τάξης

Ο τερματισμός της διαδικασίας της «Ενισχυμένης Ευρωπαϊκής Εποπτείας» στις 20 Αυγούστου, πανηγυρίστηκε από την κυβέρνηση σαν σημαντικό ορόσημο που απαιτούσε την εκφώνηση πανηγυρικού λόγου από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.

Ο πρωθυπουργός μας ενημέρωσε ότι: «Η σημερινή εξέλιξη σηματοδοτεί το τέλος των Μνημονίων και όσων επιβλήθηκαν στο όνομά τους: δυσβάσταχτοι φόροι και περικοπές μισθών και συντάξεων [...] υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας», κάτι που είναι ψευδές μια και ούτε οι μισθοί και οι συντάξεις αποκαταστάθηκαν, ούτε η δημόσια περιουσία έπαψε να είναι υποθηκευμένη, ενώ επιπλέον το σύνολο της αντεργατικής μνημονιακής νομοθεσίας παραμένει ακλόνητο στη θέση του.

Ο πρωθυπουργός, εκπροσωπώντας την αστική τάξη της χώρας, είχε βέβαια αρκετούς λόγους για να πανηγυρίζει. Η μνημονιακή περίοδος μπορεί να αποτέλεσε μια σκληρή δοκιμασία για την αστική τάξη, το πολιτικό της προσωπικό και το αστικό κομματικό σύστημα, αλλά κατάφερε να βγει από αυτήν τη δοκιμασία νικήτρια. Απέφυγε τον κίνδυνο ανατροπής της εξουσίας της που πρόβαλε απειλητικός το 2011-12, αλλά και το 2015 και κατάφερε να νικήσει κατά κράτος το εργατικό κίνημα. Επέβαλε τη νομοθεσία που ήταν αναγκαία για την ανάπτυξη της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και κατεδάφισε εργατικές κατακτήσεις δεκαετιών.

Οι κορώνες αισιοδοξίας για το μέλλον περίσσεψαν στον πρωθυπουργικό δεκάρικο και έχουν βάση. Οι έλληνες κεφαλαιοκράτες είναι πλέον καλύτερα προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουν τις επερχόμενες κρίσεις. Δεν θα έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν τις «δυσκαμψίες» που αποτέλεσαν ισχυρά εμπόδια στην εμπέδωση της μνημονιακής πολιτικής την προηγούμενη δεκαετία. Κι επιπλέον, έχουν στη διάθεσή τους ένα κομματικό σύστημα πολύ πιο υπάκουο και πειθήνιο, σύμμαχο στην όποια επόμενη κρίση.

Ο πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να στηλιτεύσει τις «πληγές που άνοιξαν στον κορμό της κοινωνίας μας, αυτά τα 12 χρόνια: φανατισμοί, φωτιές, βία, αλλά και τραγικοί θάνατοι, όπως εκείνοι της Marfin. Τυφλή αμφισβήτηση των θεσμών. Πάνω και κάτω πλατείες, όπου φύτρωσε το ψέμα δίπλα στο δηλητήριο της Χρυσής Αυγής. Για ν’ ακολουθήσει, μετά, μία τετραετία δημαγωγίας που κόστισε 100 δισ. και έσπρωξε τον τόπο στο χείλος του γκρεμού. Χρειάστηκαν σκληρές μάχες κατά του λαϊκισμού για να παραμείνει η χώρα σε ευρωπαϊκή τροχιά» ταυτίζοντας ανόμοια πράγματα και τσουβαλιάζοντας τις επαναστατικές φωνές μαζί με τους ναζί.

Οι πρωθυπουργικές νουθεσίες ενάντια στον «λαϊκισμό» και οι ευχές του να μην επιστρέψουμε στο παρελθόν, δείχνουν τους μόνιμους φόβους της αστικής τάξης. Φοβούνται την κινητοποίηση της εργατικής τάξης και ένα εργατικό κίνημα ικανό να ανατρέψει την αστική εξουσία.

Συμπαράσταση στον απολυμένο εκπαιδευτικό Βασίλη Λιόση 

Να απαγορευτούν οι απολύσεις δια νόμου

Ο μαθηματικός Βασίλης Λιόσης, ιδιωτικός εκπαιδευτικός στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο Εράσμειος Ελλληνογερμανική Αγωγή, απολύθηκε μετά από 25 έτη εργασίας στο εν λόγω εκπαιδευτήριο. Ο νόμος 4713/2020 της Κεραμέως, με τον οργουελιανό τίτλο «για τον εκσυγχρονισμό της ιδιωτικής εκπαίδευσης», ενίσχυσε τη δυνατότητα των ιδιοκτητών ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων να απολύουν εκπαιδευτικούς με την ίδια ευκολία όπως οποιοσδήποτε επιχειρηματίας. Ο Βασίλης Λιόσης δεν απολύθηκε γιατί ήταν ανεπαρκής αλλά γιατί οι πολιτικές και ιδεολογικές του απόψεις και η δράση του ενοχλούσαν. Είναι γνωστός στο χώρο της αριστεράς και για τη δράση του και για τη συγγραφική του δραστηριότητα (με βιβλία για τον Ιμπεριαλισμό, τον Ναζισμό, την 3η Διεθνή, κ.ά.) αλλά και στον χώρο του συνδικαλισμού με τη συμμετοχή στα σωματεία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών (Σ.Ι.Ε.Λ. και Ο.Ι.Ε.Λ.Ε.). Τον τελευταίο χρόνο διαμαρτυρήθηκε με αφορμή τον εκθειασμό του δικτάτορα Μεταξά στην σχολική εορτή για την 28η Οκτωβρίου, απειλήθηκε με διοικητικά μέτρα γιατί μίλησε στα παιδιά για τη Χρυσή Αυγή με αφορμή τη δίκη της, και κατήγγειλε προβολή βίντεο που προωθούσε τη χρήση βίας κατά προσφύγων.

Το αστικό καθεστώς παίρνει τα μέτρα του για την επιτυχία πολλαπλών στόχων: την ενίσχυση της ιδιωτικής εκπαίδευσης, την ευόδωση της κερδοφορίας της κάνοντας πιο φθηνούς και ανίσχυρους τους εργαζόμενους σ’ αυτήν, και την ιδεολογική χειραγώγηση μέσω της προώθησης και του φασισμού στη νέα γενιά.

Ολόκληρο το εργασιακό καθεστώς που έχει επιβληθεί στους χώρους εργασίας μετατρέπει σε πραγματικό νόμο τη θέληση των καπιταλιστών-ιδιοκτητών και ισοπεδώνει κάθε θεσμική δυνατότητα αντίδρασης στο διευθυντικό τους δικαίωμα. Οι εργαζόμενοι στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση αλλά και κάθε εργαζόμενος πρέπει να αντισταθεί και να ανατρέψει ακριβώς αυτήν την κατάσταση.

Συμπαραστεκόμαστε στον αγωνιστή εκπαιδευτικό Βασίλη Λιόση και δηλώνουμε την αλληλεγγύη μας και την ετοιμότητά μας να σταθούμε στο πλευρό του.

κ.ο. ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ

Δημόσια υγεία: από κοινωνικό πρόβλημα στην ατομική ευθύνη

[Φωτ. από την ιστοσελίδα της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αχαΐας]

Την Παρασκευή, 3 Ιούνη 2022, ένα αρκετά μεγάλο πλήθος κόσμου κινητοποιήθηκε στην Πάτρα απαιτώντας λύση για τα προβλήματα του Καραμανδάνειου Νοσοκομείου Παίδων, του μοναδικού παιδιατρικού νοσοκομείου στη Δυτική Ελλάδα, στην πραγματικότητα το μοναδικό παιδιατρικό νοσοκομείο εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης.

Το άμεσο πρόβλημα εντοπίζεται στην έλλειψη αναισθησιολόγων. Από τις τέσσερεις θέσεις οι τρεις παραμένουν κενές, μετά από δύο συνταξιοδοτήσεις και μία παραίτηση, και η τελευταία καλυμμένη μόνιμη θέση θα μείνει και αυτή κενή εντός του έτους λόγω συνταξιοδότησης. Τα κενά καλύπτονται με μετακινήσεις από άλλα νοσοκομεία αλλά αυτό δεν συνιστά λύση διαρκείας και εξωθεί τους γιατρούς σε υπερεργασία [1].

Αυτό είναι απλώς το πιο αιχμηρό πρόβλημα, καθώς θέτει σε κίνδυνο τη συνολική λειτουργία του νοσοκομείου (π.χ., δεν μπορούν να γίνουν χειρουργεία). Ακόμα κι αν δεν υπήρχε αυτό το πρόβλημα, δεν θα δυσκολευτεί κάποιος να βρει πλήθος άλλων προβλημάτων: ελλείψεις σε όλες τις ειδικότητες, ελλείψεις σε εξοπλισμό (μαγνητικός τομογράφος), και ένα κτίριο που χρειάζεται ανακαίνιση και εκσυγχρονισμό.

Παρόμοια κατάσταση καταγράφεται  σε όλα τα νοσοκομεία της περιοχής που εμφανίζουν πλέον ανοικτές πληγές [2], ιδιαίτερα μετά την πίεση που δέχθηκαν λόγω της πανδημίας αλλά κυρίως από τη σκόπιμη πολιτική της κυβέρνησης να αφήσει το δημόσιο σύστημα υγείας να καταρρέει σε αργή κίνηση και να προάγει, ως κοινός προαγωγός, την ιδιωτική εμπορευματοποιημένη υγεία.

Η πολιτική της κυβέρνησης, η οποία υπηρετήθηκε κάπως πιο ντροπαλά και από τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι τελικά να μετατρέψει τις υπηρεσίες υγείας σε ένα εμπόρευμα, η ποιότητα του οποίου θα εξαρτάται από το βαλάντιο του καθενός. Από δημόσιο αγαθό γίνεται ιδιωτικό απόκτημα. Τα μέτρα για το νέο ΕΣΥ της κυβέρνησης κατευθύνονται ακόμα περισσότερο προς αυτήν την κατεύθυνση [3]. Αφού, σε συνέχεια των μνημονιακών πολιτικών, συμπιέστηκαν οι μισθοί του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με ταυτόχρονη υπερεντατικοποίηση της εργασίας τους, τώρα η κυβέρνηση τούς υπόσχεται ότι θα βγάλουν χρήματα με την παράλληλη εργασία στον ιδιωτικό τομέα. Πράγματι, η κυβέρνηση κατάφερε να κάνει ζηλευτή τη δουλειά στον ιδιωτικό τομέα, όπου ένας γιατρός μπορεί να βγάζει άνετα τα δεκαπλάσια από έναν γιατρό ανάλογης ειδικότητας στο δημόσιο νοσοκομείο, κάνοντας λιγότερη δουλειά. Το κόστος θα το επωμιστούν οι ασθενείς. Θεσπίζει επίσης απογευματινά χειρουργεία στα δημόσια νοσοκομεία από γιατρούς του ΕΣΥ κατά τα απογευματινά ιατρεία. Οι χειρουργημένοι στα πρωινά χειρουργεία θα είναι προφανώς δεύτερης κατηγορίας, αφού δεν θα πληρώνουν. Ετοιμάζεται να κλείσει και άλλα νοσοκομεία ή να υποβαθμίσει νοσοκομεία σε Κέντρα Υγείας (μια τέτοια προοπτική φαίνεται ορατή για το Γ.Ν. του Αιγίου). Καθώς οι κρατικές δαπάνες για το Ε.Σ.Υ. μειώθηκαν δραματικά λόγω των μνημονίων (κατά 50%) και δημιουργήθηκαν 40.000 κενές θέσεις εργασίας, η λύση που προτείνει η κυβέρνηση είναι η μετατροπή των Νοσοκομείων σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου και γενίκευση της εφαρμογής των Συμπράξεων Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα. Χωρίς να μακρηγορούμε: για τα προβλήματα που δημιουργεί η ίδια η κρατική πολιτική, η λύση είναι η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση.

Οι ιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό που αγωνίζονται ενάντια σε όλα αυτά πρέπει να τύχουν της αγωνιστικής μας υποστήριξής. Όμως, υπάρχει κάτι που αφορά αυτό που λέμε δημόσια υγεία, το οποίο περνά απαρατήρητο και στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ με αφορμή τις κινητοποιήσεις για το Καραμανδάνειο αλλά και όλη την αγωνιστική κινητοποίηση που αφορά τη δημόσια υγεία τα τελευταία δύο χρόνια απ’ αφορμή της πανδημίας.

Η αστική ιδεολογία έχει κατακτήσει μία μεγάλη νίκη στο ζήτημα της δημόσιας υγείας, καθώς έχει κάνει αυτό το ζήτημα να μοιάζει απλώς ως ιατρικό ζήτημα. Ως ένα ζήτημα που αφορά το πολύ την πρόσβαση σε δημόσια νοσοκομεία, σε φάρμακα και σε εμβόλια. Κάποτε, όμως, στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, η δημόσια υγεία αφορούσε όλους εκείνους τους κοινωνικούς παράγοντες που επιδεινώνουν τη γενική υγεία του πληθυσμού: τις συνθήκες διαβίωσης (π.χ., κατάσταση κατοικιών, αποχέτευσης, καθαρότητα του αέρα) και τις συνθήκες εργασίας (π.χ., επιβαρυμένο περιβάλλον εργασίας). Οι αγώνες για δημόσια υγεία αφορούσαν όχι στενά τον ιατρικό τομέα αλλά συνολικά την κοινωνία. Οι αγώνες για να αποκτήσουν οι πόλεις αποχετευτικό σύστημα, να απομακρυνθούν ρυπογόνες βιομηχανίες από τον αστικό ιστό, να αναγνωριστούν βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, τα μαζικά προγράμματα εμβολιασμού, οι γιατροί στους χώρους εργασίας, και τα προγράμματα ιατρικής παρακολούθησης των μαθητών στα σχολεία, έχουν τις ρίζες τους σε μια αντίληψη για την υγεία που την συνδέει με το σύνολο των κοινωνικών λειτουργιών, κυρίως με την εργασία και τη διαβίωση του πληθυσμού. Κάποια στιγμή, όμως, ειδικά μετά τη δεκαετία του ’70, η αντίληψη για την δημόσια υγεία ως κοινωνικό ζήτημα άρχισε να υποχωρεί. Η πρόληψη της ασθένειας άρχισε να αφορά όχι την αντιμετώπιση των κοινωνικών παθογενειών που γεννούν την αρρώστια σε διάφορα τμήματα του πληθυσμού αλλά ως ατομικός τρόπος ζωής και ως ατομική επιλογή. Η έντονη εμπορευματοποίηση της ασθένειας, η «επιστημονικοποίηση» του κλάδου της ιατρικής σε απομόνωση από τις κοινωνικές επιστήμες, η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού ως κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας, η κρίση του καπιταλισμού που προσπαθεί πλέον να βγάλει κέρδος από κάθε όψη της κοινωνικής ζωής και όχι μόνο από την παραγωγή υλικών εμπορευμάτων, και άλλοι τέτοιοι παράγοντες οδήγησαν στο να έχει μετατραπεί η δημόσια υγεία σε κάτι ασήμαντο. Καθόλου περίεργο λοιπόν που πριν την πανδημία κανείς δεν ήξερε το όνομα κανενός λοιμωξιολόγου. Αγώνας για δημόσια υγεία θεωρούταν, και συνεχίζει να θεωρείται, ο αγώνας για να παραμείνουν τα δημόσια νοσοκομεία δημόσια και δωρεάν και να προσφέρουν ιατρική φροντίδα στον πληθυσμό.

Η περιθωριοποίηση της δημόσιας υγείας και η κυριαρχία της αντίληψης ότι η υγεία είναι ατομική υπόθεση επέδρασε καταλυτικά και στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Οι λοιμωξιολόγοι που βγήκαν μέσα από αυτό το σύστημα δεν ήταν απλώς ανίκανοι να αντιμετωπίσουν ένα κατεξοχήν ζήτημα δημόσιας υγείας, δηλαδή, ένα κοινωνικό ζήτημα, όπως το ξέσπασμα μιας πανδημίας, αλλά αντέδρασαν με τον τρόπο που ήταν εύλογος για το σύστημα που τους παρήγαγε: δεν είπαν κουβέντα για τους κοινωνικούς όρους μετάδοσης της ασθένειας και επικέντρωσαν την προσπάθεια τους να μας πείσουν για την τήρηση των ατομικών μέτρων προστασίας (μάσκες, πλύσιμο χεριών, τήρηση αποστάσεων, και εμβολιασμός). Ακριβώς, όπως οι εκπομπές lifestyle μας δίνουν συμβουλές για διατροφή και τρόπο ζωής, ώστε να έχουμε καλύτερη υγεία και μακροζωία. Αν κάποιος δεν τις ακολουθεί, τότε ο ίδιος φέρει την ευθύνη για ό,τι συμβεί.

Η δημόσια υγεία όμως είναι βαθιά πολιτικό ζήτημα. Ο καπιταλισμός ενδιαφέρεται για τη δημόσια υγεία μόνο στο βαθμό που εξυπηρετεί τη συνολική κερδοφορία του κεφαλαίου και την αναπαραγωγή του. Θέλει να υπάρχει πολιτική δημόσιας υγείας μόνο στο βαθμό που αυτό είναι απαραίτητο για να μπορεί να συνεχίζει τη λειτουργία του, της οποίας η επιβίωση εξαρτάται από την παραγωγή κέρδους, και στο βαθμό που αυτό δεν γίνεται σε βάρος των κερδών του. Αν, για παράδειγμα, υπάρχει υπερπληθώρα διαθέσιμου εργατικού δυναμικού –δηλαδή, μισθωτών σκλάβων–, η υγεία και η ζωή του καθενός προλετάριου αξίζει λιγότερο, αφού μπορεί πολύ εύκολα να αντικατασταθεί. Καθώς η τεχνολογική εξέλιξη κάνει ένα μέρος του προλεταριάτου πλεονάζον και καθώς η παροχή υπηρεσιών υγείας με την στενή ατομική έννοια έχει μετατραπεί σε εμπορευματικό προϊόν, ο καπιταλισμός εξωθεί τη δημόσια υγεία, εννοούμενη ως μια ευρύτερη κοινωνική πολιτική, στο περιθώριο και την αντιλαμβάνεται πια απλώς ως μια πολιτική για εκείνα τα τμήματα του προλεταριάτου που έχουν ξεπέσει αρκετά για να μπορούν να εξασφαλίσουν με τα δικά τους εισοδήματα στοιχειώδη υγειονομική φροντίδα. Από την άλλη, έχουν αυξηθεί τα περιθώρια κέρδους της ιδιωτικής υγείας (νοσοκομεία, διαγνωστικά κέντρα, δομές αποθεραπείας κ.λ.π.) τα προηγούμενα χρόνια, ενώ εκτινάχθηκαν στα χρόνια της πανδημίας. Επιπλέον, η συρρίκνωση της δημόσιας υγείας αποτελούσε στρατηγικό στόχο των καπιταλιστών από την εποχή των μνημονίων (κλείσιμο 5 δημόσιων νοσοκομείων, με προοπτική να κλείσουν 40 στα 120 υπάρχοντα).

Στο βαθμό που κερδίζει η αστική, ατομικιστική αντίληψη, διάφορα ζητήματα θα αντιμετωπίζονται ξεκομμένα, ως επιμέρους πολιτικές: η ενίσχυση των δημόσιων νοσοκομείων θα είναι ένα ζήτημα, η παροχή πληρωμένων αδειών ασθένειας εργαζόμενου ή η παροχή πληρωμένων αδειών ασθένειας τέκνου εργαζόμενου ένα άλλο, το εργατικό ατύχημα ένα τρίτο, οι μακρόχρονες ασθένειες ένα τέταρτο, ο καθολικός εμβολιασμός ένα πέμπτο, η φτώχεια κάτι εντελώς άλλο, και η προστασία του πλανήτη ένα εντελώς άσχετο ζήτημα. Όμως, όλα αυτά συνδέονται. Όχι μόνον γιατί αφορούν την κατάσταση της γενικής υγείας του πληθυσμού (την επιδεινώνουν ή την βελτιώνουν, ανάλογα), αλλά γιατί η βάση όλων αυτών είναι κοινωνική και η ρίζα τους είναι η ίδια: είναι ο καπιταλισμός.

Ακόμα και η αριστερά αδυνατεί να αντιληφθεί την κοινωνική σημασία των ζητημάτων δημόσιας υγείας. Όταν ακόμα και αριστερές δυνάμεις, κυρίως του αναρχικού χώρου, αντιλαμβάνονται τον εμβολιασμό ως ατομική υπόθεση και επομένως δικαίωμα κάθε ξεχωριστού ατόμου το αν θα κάνει ή όχι εμβόλιο, τότε η αστική ιδεολογία έχει κυριαρχήσει. Φυσικά, και η αντίθετη άποψη, ότι το εμβόλιο θα τα λύσει όλα, είναι επίσης έκφραση της ατομικιστικής ιδεολογίας του αστισμού, αφού παραγνωρίζει τις κοινωνικές αιτίες της πανδημίας και τις μετατρέπει σε μια ατομική επιλογή να κάνει ή να μην κάνεις εμβόλιο. Η προλεταριακή άποψη δεν μπορεί να είναι άλλη από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό με απαίτηση λογοδοσίας του κάθε μη εμβολιασμένου στην κοινότητα που ανήκει. Αντίστοιχα, σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα μια προλεταριακή εξουσία θα επέβαλε την ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, τα μαζικά, υποχρεωτικά και δωρεάν τεστ, αυστηρά lockdown όπου χρειαζόταν, εργασία μόνο σε όσες επιχειρήσεις είναι ζωτικής σημασίας, πληρωμένη άδεια για τους εργαζόμενους που δεν εργάζονται λόγω κλεισίματος ή εκ περιτροπής εργασίας, επίταξη μεταφορικών μέσων για την ανετότερη μεταφορά, κ.τ.λ.

Πάρτε επίσης το αίτημα για επίταξη του ιδιωτικού τομέα υγείας: το αίτημα καθαυτό αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης του ιδιωτικού καπιταλιστικού τομέα υγείας, και μόνο σε κρίσιμες περιπτώσεις απαιτεί να λειτουργήσει για να εξυπηρετήσει κοινωνικές ανάγκες. Φυσικά, στον καπιταλισμό η καπιταλιστική ιδιοκτησία πολύ δύσκολα μπορεί να επιταχθεί χωρίς πλουσιοπάροχη ανταμοιβή για τον ιδιοκτήτη-καπιταλιστή. Οι μόνες επιτάξεις που γίνονται στον καπιταλισμό χωρίς αποζημίωση και με σοβαρά αντίποινα είναι οι επιτάξεις εργαζομένων. Το σωστό αίτημα είναι η κρατικοποίηση όλου του ιδιωτικού τομέα υγείας χωρίς καμιά αποζημίωση για τους ιδιώτες-καπιταλιστές.

Ακόμα περισσότερα χρειάζεται να γίνουν από τις δυνάμεις εργατικής αναφοράς για να κατανοηθεί τι σημαίνει να πληρώσει την κρίση ο καπιταλισμός για τα ζητήματα δημόσιας υγείας, όπως και για πολλά άλλα ζητήματα. Το κύριο, όμως, δεν είναι το ποια αιτήματα και διεκδικήσεις θα προταχθούν αλλά το τι θα εννοούν αυτοί που θα αγωνίζονται για την ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων και των διεκδικήσεων, και κυρίως οι πρωτοπορίες των αγωνιζόμενων.

Εδώ και πολλές δεκαετίες έχουν κυριαρχήσει στο κίνημα διάφορες αντιλήψεις που κοινή τους συνισταμένη είναι ότι εξοβελίζουν την αναγκαιότητα της επανάστασης και της δικτατορίας του προλεταριάτου από την άμεση σύνδεση με το κίνημα για την ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων. Ένας τρόπος έκφρασης αυτού του εξοβελισμού είναι ότι η ικανοποίηση όλων των αιτημάτων ανάγεται στο κίνημα (κινηματισμός, κυρίως από δυνάμεις τις εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς). Όμως, καθώς ο καπιταλισμός διέρχεται βαθιά κρίση, αδυνατεί να ικανοποιήσει και τα πιο απλά αιτήματα, ακόμα κι αν βρεθεί αντιμέτωπος με ένα ισχυρό κίνημα. Αυτό οδηγεί στην απογοήτευση τις εργατικές μάζες, οι οποίες καταλαβαίνουν πολύ γρήγορα από την ίδια την εμπειρία τους ότι θετικές αλλαγές στη ζωή τους δεν γίνονται γενικώς με οικονομιστικούς αγώνες, αλλά, από την άλλη, δεν βρίσκουν καμιά δύναμη εργατικής αναφοράς διατεθειμένη να θέσει ζήτημα εξουσίας. Ένας άλλος τρόπος που εξοβελίζει την αναγκαιότητα της προλεταριακής επανάστασης είναι η αντίληψη ότι η λύση όλων των προβλημάτων θα δοθεί στον σοσιαλισμό-κομμουνισμό (ΚΚΕ). Αυτό είναι εσφαλμένο από μαρξιστική άποψη, καθώς είναι, ή θα έπρεπε να είναι, γνωστό σε καθέναν με στοιχειώδη μαρξιστική αντίληψη ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό (που είναι μια αταξική και ακρατική κοινωνία, στην οποία τα μέσα παραγωγής είναι κοινωνικοποιημένα), παρεμβάλλεται το γεγονός της επαναστατικής ανατροπής τους καπιταλισμού και μια μεταβατική περίοδος στην οποία αντιστοιχεί ένας ιδιαίτερος τύπος κράτους, η δικτατορία του προλεταριάτου, όπου τα μέσα παραγωγής έχουν περάσει στα χέρια του (έχουν δηλαδή κρατικοποιηθεί). Η αντίληψη περί επίλυσης των προβλημάτων στο μακρινό μέλλον του σοσιαλισμού-κομμουνισμού, καθώς δεν βάζει ζήτημα ανατροπής του καπιταλισμού στο σήμερα, οδηγεί επίσης σε απογοήτευση, καθώς καταλήγει και αυτή στον κινηματισμό και τον οικονομισμό.

Για να επανέρθω στο ζήτημα του Καραμανδάνειου. Η σωτηρία του, η αναβάθμισή του και ο δωρεάν και δημόσιος χαρακτήρας του απαιτεί όχι μόνο μεγαλύτερη κινητοποίηση από αυτή που έγινε την Παρασκευή. Απαιτεί τη σύνδεση του αγώνα αυτού, όπως και κάθε άλλου σημαντικού αγώνα της εργατικής τάξης, με την προοπτική της κοινωνικής απελευθέρωσης, με την προοπτική της ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας. Όσο αυτό το καθήκον υποβαθμίζεται από τις δυνάμεις εργατικής αναφοράς, οι αγώνες θα αδυνατούν να οδηγήσουν σε πραγματικές νίκες. Αργά ή γρήγορα, το πρόβλημα της παιδιατρικής φροντίδας θα λυθεί με τον τρόπο που βολεύει τον καπιταλισμό. Το Καραμανδάνειο ίσως παραμείνει ανοικτό. Η πιθανή αναβάθμισή του, όμως, θα περνάει μέσα από την ιδιωτικοποίηση διαφόρων λειτουργιών του· διαφορετικά θα αφεθεί να υποβαθμιστεί.

Β.Π.

[1] Έκτακτη συνέντευξη τύπου για τη διάλυση του Καραμανδανείου – ΕΝΩΣΗ ΙΑΤΡΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΑΧΑΪΑΣ (eina.gr)

[2] Υπόμνημα της Ε.Ι.Ν.Α για την κατάσταση του ΕΣΥ στην Αχαΐα ενόψει της συνάντησης Ο.Ε.Ν.Γ.Ε – Υπουργού Υγείας – ΕΝΩΣΗ ΙΑΤΡΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΑΧΑΪΑΣ (eina.gr)

[3] ΓΙΑ ΤΟ «ΝΕΟ ΕΣΥ» – ΕΝΩΣΗ ΙΑΤΡΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΑΧΑΪΑΣ (eina.gr)

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ 6ης ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

ΣΤΟ ΘΥΜΩΜΕΝΟ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ, ΩΡΑ 18.30

ΟΜΙΛΗΤΗΣ Ο σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΘΕΟΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Για το 16ο Συνέδριο της ΠΟΕΔΗΝ

Για την πανδημία και την κρίση

Σε αναζήτηση εργατικής απάντησης

Πέρα από τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, οι οποίες βέβαια και αυτές έχουν ένα ειδικό βάρος, για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως είναι η ποιότητα των συστημάτων υγείας, της δημόσιας διοίκησης και των οικονομικών δυνατοτήτων της κάθε χώρας, δύο στρατηγικές αντιμετώπισης του ιού αποκρυσταλλώθηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας.

Η πρώτη στρατηγική εφαρμόστηκε από τις ΗΠΑ και την Βρετανία, χώρες που βρίσκονται στους G7, οι οποίες δεν επέβαλλαν lockdown για μεγάλο χρονικό διάστημα, αντιμετώπισαν την πανδημία κορωνοϊού ως μια εποχιακή γρίπη, και μόνο, όταν τα κρούσματα και οι νεκροί αυξήθηκαν δραματικά, κατέφυγαν σε αυτήν τη λύση. Είναι πιο δημοκρατικές αυτές οι χώρες και δεν ήθελαν να επιβάλλουν «υγειονομικό απαρτχάιντ» ή αλλιώς κράτος υγειονομικής έκτακτης ανάγκης;

Όχι βέβαια. Σχεδόν σε ολόκληρο τον καπιταλισμό τα μέτρα «καραντίνας» τα οποία πάρθηκαν, πάρθηκαν με πολιτικά και οικονομικά κριτήρια και όχι υγειονομικά. Οι αντοχές της καπιταλιστικής οικονομίας και οι αντοχές του πολιτικού συστήματος καθόρισαν τα μέτρα και όχι η σωτηρία ανθρώπινων ζωών και η προστασία συνολικά της Υγείας της εργατικής τάξης αλλά και συγκεκριμένα των εργαζομένων στα νοσοκομεία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε οικονομίες, όπως της Ελλάδας, όπου μεγάλες δημοσιονομικές δυνατότητες δεν υπάρχουν και η βαριά βιομηχανία της χώρας –ο τουρισμός– δέχτηκε αλλεπάλληλα πλήγματα.

Διαφορετική τακτική αλλά στα πλαίσια της ίδιας στρατηγικής (ο ιός να κυκλοφορεί στην κοινωνία ελεγχόμενος όσο γίνεται), ακολούθησε η Ε.Ε και αυτό κυρίως στην πρώτη φάση της πανδημίας. Η τακτική αφορούσε, κυρίως, την καθυστέρηση της διάδοσης του ιού, ώστε η καμπύλη κρουσμάτων να είναι στα μέτρα των εθνικών συστημάτων υγείας και να μην μείνουν αβοήθητοι όσοι αρρωστήσουν.

Αυτές οι δύο τακτικές, πάρα τις διαφοροποιήσεις τους, οδήγησαν σε εκατόμβες νεκρών, αφού η κάθε κυβέρνηση εφάρμοζε πότε τη μια τακτική, πότε την άλλη, ή μείγμα τους. Και οι δύο τακτικές, όμως, δεν αντιμετώπισαν την επιδημία στη ρίζα της.

Η δεύτερη στρατηγική επικεντρωνόταν στην εξάλειψη του ιού, στον μηδενισμό των κρουσμάτων και των θανάτων. Σαν κομμουνιστική οργάνωση ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ θεωρούμε ότι οι δυνάμεις εργατικής αναφοράς αυτήν την τακτική θα έπρεπε να υποστηρίξουν, ενώ μια εργατική επαναστατική κυβέρνηση, σε μια χώρα στην οποία η εργατική τάξη θα βρισκόταν στην εξουσία, αυτή τη στρατηγική θα έπρεπε να εφαρμόσει. Χώρες που ακολούθησαν αυτήν τη στρατηγική είναι η Νέα Ζηλανδία και η Κίνα, όπου επιβλήθηκαν σκληρά lockdown και τα κρούσματα και η θνησιμότητα έπεσαν κατακόρυφα, γιατί μειώθηκε η μεταδοτικότητα του ιού. Η επιτυχημένη στρατηγική που ακολούθησαν οφείλεται στο ότι αντιμετώπισαν τον ιό εν τη γένεσή του, στην παραγωγή, στο σχολείο, στις γειτονιές, σπάζοντας πρώτα τις αλυσίδες μετάδοσης του ιού σε αυτούς τους κοινωνικούς χώρους, με την αυστηρή ιχνηλάτηση, τα μαζικά τεστ και την αυστηρή καταγραφή του κρουσμάτων και αυτό στο πρώτο βασικό επίπεδο. Αντίθετα, όπου ακολουθήθηκε η τακτική του light lockdown (Σουηδία), αυξήθηκαν κατακόρυφα τα κρούσματα και οι νεκροί.

Σε δεύτερο επίπεδο δεν άφηναν τους ασθενείς αβοήθητους στο σπίτι τους, παρείχαν μια πρώτη θεραπεία για να αποτρέψουν την εισαγωγή σε νοσοκομεία. Όταν κάποιος ασθενής έχρηζε θεραπείας κατευθυνόταν σε νοσοκομεία, ας πούμε σαν το Λοιμωδών, που εμείς τα καταργήσαμε από το πρώτο μνημόνιο, και άφηναν το υπόλοιπο σύστημα υγείας τους να λειτουργεί κανονικά. Έτσι απέτρεψαν τη μετατροπή των νοσοκομείων τους σε νοσοκομεία COVID (νοσοκομεία μιας ασθένειας), έλεγξαν τη ροή των εισαγωγών και έπειτα τις μηδένισαν. Τι σημαίνει επί της ουσίας η δεύτερη στρατηγική; Ότι προσπάθησαν «να σπάσουν» την αλυσίδα μετάδοσης του ιού στην αρχή, πριν γίνει επικίνδυνος για την κοινότητα (lockdown, αυστηρή ιχνηλάτηση, μαζικά τεστ, αυστηρή καταγραφή κρουσμάτων), και να περιορίσουν τους θανάτους με την ενίσχυση του συστήματος δημόσιας υγείας. Ως κομμουνιστική οργάνωση ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ, πιστεύουμε ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζονται οι επιδημίες με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, σώζονται ζωές αλλά εν τέλει προφυλάσσεται καλύτερα και το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων.

Η σημασία του εμβολίου και η στάση των εργατικών δυνάμεων

Είναι αναμφισβήτητη αλήθεια ότι ο εμβολιασμός είναι αναγκαίος για να δημιουργηθεί ανοσία. Ανοσία μπορεί να δημιουργηθεί και με την τακτική της φυσικής ανοσίας. Όσες χώρες το επιχείρησαν έστειλαν χιλιάδες νεκρούς στο χώμα, ενώ χιλιάδες ζουν με κατεστραμμένη υγεία.

Σε μια χώρα στην οποία η εργατική τάξη θα βρισκόταν στην εξουσία, η κυβέρνησή της θα φρόντιζε για τον καθολικό εμβολιασμό του πληθυσμού. Και καθολικός εμβολιασμός χωρίς υποχρεωτικότητα δεν υπάρχει. Τον καθολικό και υποχρεωτικό εμβολιασμό υποστηρίζουμε σαν οργάνωση, καθώς βάζουμε τις ζωές των εργαζομένων πάνω από τα κέρδη των καπιταλιστών. Γιατί το εμβόλιο είναι επιστημονική κατάκτηση και η δωρεάν παγκόσμια διανομή του θα συνιστούσε μια τεράστια νίκη απέναντι στην πανδημία, καθώς θα βοηθούσε στην εξάλειψη των μεταλλάξεων.

Θεωρούμε ότι το αντιεμβολιαστικο κίνημα κινείται σε αντιδραστική, για να μην πούμε σε σκοταδιστική κατεύθυνση.

Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, το κίνημα αυτό στηρίχθηκε από ακροδεξιά κόμματα, αμφισβήτησε αστούς ηγέτες σαν τον Μακρόν, την Μερκελ, τον Μητσοτάκη από εντελώς λανθασμένη σκοπιά. Ένα κομμάτι αμφισβήτησε ότι υπάρχει επιδημία, ένα άλλο κομμάτι δαιμονοποίησε το εμβόλιο. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι οι συνάδελφοι που δεν εμβολιάστηκαν δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες. Ένα άλλο κομμάτι, το πιο σοβαρό, επιχειρηματολόγησε στη βάση της αυτοδιάθεσης του σώματος, ότι είναι προσωπική επιλογή να μην εμβολιαστεί κάποιος. Αυτό δεν ισχύει, όμως, γενικά. Στον καπιταλισμό, η αυτοδιάθεση του σώματος έχει καταργηθεί για την πλειοψηφία της κοινωνίας, δηλαδή, για τα μέλη της εργατικής τάξης, τα σώματα των οποίων είναι υπό τις διαταγές των καπιταλιστών σε καθημερινή βάση. Και δεν ισχύει ούτε στη δικτατορία του προλεταριάτου, ειδικά για ζητήματα δημόσιας υγείας, όπου ο εργάτης/-τρια έχει ευθύνη απέναντι στους συναδέλφους του/της, έναντι των οποίων θα πρέπει να απολογηθεί, όταν τους θέτει σε κίνδυνο. Ακριβώς, γι’ αυτόν τον λόγο, επειδή δηλαδή οι εργαζόμενοι έχουν ευθύνη απέναντι στους συναδέλφους τους, θεωρούμε ότι η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού δεν σημαίνει μέτρα εναντίον τους, ειδικά από μια αστική και αντεργατική κυβέρνηση, όπως αυτή του Μητσοτάκη. Είναι απέναντι στους συναδέλφους τους που πρέπει να δώσουν εξηγήσεις όσοι αρνούνται να εμβολιαστούν και όχι στον Μητσοτάκη. Επιπλέον, η κυβέρνηση δεν έχει κανένα ηθικό δικαίωμα να απολύσει εργαζόμενους, από τη στιγμή που δεν επέλεξε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό που θα ξεκινούσε από τον σκληρό πυρήνα του κράτους (στρατό, αστυνομία, κλήρο), αλλά διάλεξε να επιβάλει μερικό και a la carte υποχρεωτικό εμβολιασμό, στοχεύοντας τους υγειονομικούς. Και γι’ αυτό στεκόμαστε ενάντια στα μέτρα απώλειας μισθού και εργασίας που παίρνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη σε βάρος των μη εμβολιασμένων υγειονομικών, και γενικά των μη εμβολιασμένων. Αντιθέτως, απαιτούμε:

• καμιά απώλεια μισθού, καμιά θέση εργασίας χαμένη.
• μαζικά και δωρεάν διαγνωστικά τεστ για όλους.

Ούτε είναι υπεύθυνοι οι μη εμβολιασμένοι για τη συνέχιση της πανδημίας. Η ίδια η κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για τη συνέχιση της πανδημίας, με την υιοθέτηση της θεωρίας της ατομικής ευθύνης. Η θεωρία αυτή, εκτός από το ότι αρνείται να πάρει μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας (πραγματικά lockdown, μαζικά τεστ και ιχνηλάτηση, υποχρέωση εμβολιασμού, και φυσικά ενίσχυση της δημόσιας υγείας), μεταφέρει την ευθύνη για την προστασία της δημόσιας υγείας σε απομονωμένα άτομα και κοινωνικές ομάδες. Φταίνε οι νέοι που συγχρωτίζονται, οι γέροι που δεν βάζουν μυαλό, κ.τ.λ. Με λίγα λόγια, φταίνε οι ασθενείς. Εν τέλει, άμεση συναγωγή αυτής της θεωρίας είναι η άποψη ότι είναι δικαίωμα του καθενός να είναι εμβολιασμένος ή μη, να τηρεί τα μέτρα ατομικής προστασίας ή όχι, να αρρωστήσει ή και να πεθάνει, παρόλο που αυτό το «δικαίωμα» συνεπάγεται επίσης και την «ελευθερία» του ιού να μεταδίδεται και να μεταλλάσσεται. Η σύγκρουση ανάμεσα σε εμβολιασμένους και μη εμβολιασμένους είναι μια νίκη της κυβέρνησης, καθώς οδηγεί σε διάσπαση την εργατική τάξη και δείχνει ότι το αστικό ιδεολόγημα της ατομικής ευθύνης κυριάρχησε.

Η θεωρία της ατομικής ευθύνης είναι όμως μόνο το ιδεολογικό προκάλυμμα. Η πραγματική υλική βάση της θεωρίας αυτής είναι η επιλογή της κυβέρνησης, όπως και πολλών αστικών κυβερνήσεων στον καπιταλιστικό κόσμο, να προστατέψουν τα κέρδη των καπιταλιστών και όχι την υγεία της εργατικής τάξης. Η θεωρία της ατομικής ευθύνης χρησιμοποιήθηκε για να μην παρθούν μέτρα περιστολής της εργασίας και απώλειας κερδών για τους καπιταλιστές. Για να μην υποχρεωθούν οι καπιταλιστές να πληρώσουν από την τσέπη τους την ασφαλή μεταφορά των εργαζομένων στις επιχειρήσεις τους και ασφαλείς χώρους εργασίας ή το κόστος αναστολής της εργασίας. Για να μην υποχρεωθεί ο ιδιωτικός τομέας υγείας να αναλάβει το κόστος περίθαλψης των νοσούντων. Γι’ αυτό και τα lockdown ήταν προσχηματικά (όλες οι βιοτεχνίες και τα εργοτάξια δούλευαν κανονικά, ακόμα και τα μη ζωτικής σημασίας· οι επιβάτες στριμώχνονταν στα λεωφορεία και οι μαθητές στις τάξεις). Γι’ αυτό η υποχρέωση εμβολιασμού αφορούσε μόνο τους υγειονομικούς (όχι τους παπάδες, όχι τα σώματα ασφαλείας), αφού αυτό το κομμάτι θέλει να κτυπήσει η κυβέρνηση για να περάσει την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας υγείας.

Το να είναι καθένας ατομικά υπεύθυνος για την υγεία του σημαίνει ότι δεν είναι υπεύθυνος ο καπιταλιστής, και επομένως, το τίμημα θα το πληρώσουν οι εργαζόμενοι με το εισόδημά τους και με τη ζωή τους. Η ατομική ελευθερία μετατρέπεται σε ελευθερία των καπιταλιστών να αυξάνουν τα κέρδη σε βάρος μας.

Η κρίση και η στάση των εργατικών δυνάμεων

Η πανδημία προστέθηκε πάνω στην αδυναμία του καπιταλισμού να ξεπεράσει με οριστικό τρόπο τη βαθιά ύφεση του 2008-2009 και έκανε τις ήδη παρούσες αντιφάσεις και τη σήψη του ακόμη πιο φανερές. Όσοι νόμισαν ότι η πανδημία θα ξεπεραστεί σύντομα, θα επανέλθουν ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης και όλα θα γυρίσουν σε μια κανονικότητα, ας καταλάβουν ότι ο καπιταλισμός χαρακτηρίζεται από έλλειψη κανονικότητας.

Μπροστά μας έχουμε ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, νέες επιδημίες, που προκαλούνται από την καταστροφή των όρων ζωής στον πλανήτη εξαιτίας της επιδίωξης του κέρδους, και ένταση των συγκρούσεων ανάμεσα στους καπιταλιστές και τα αστικά κράτη, που θα επιδεινώσουν τους όρους ζωής της εργατικής τάξης και σίγουρα θα επιβαρύνουν τη δημόσια υγεία. Η ενεργειακή κρίση, και η ακόμη χειρότερη επισιτιστική κρίση, είναι μπροστά μας και ακόμα δεν γνωρίζουμε ποιες άλλες επιδημίες θα βγουν στην επιφάνεια, εκτός από το ότι είναι σίγουρο ότι θα βγουν. Ο κίνδυνος πολεμικών συγκρούσεων αυξάνεται, καθώς οι ιμπεριαλιστές μοιράζουν ξανά τον πλανήτη υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης και του περιορισμού των πόρων. Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι είναι οι λαοί και η εργατική τάξη που πρόκειται να πληρώσουν το τίμημα για όλα αυτά.

Στον καπιταλισμό, υπάρχουν μόνο δύο τρόποι να ξεπεραστεί η κρίση: η μαζική καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων ή η επανάσταση. Τα σχέδια που ψάχνουν ένα τρίτο δρόμο που θα διασώζει τον καπιταλισμό αλλά χωρίς βαριές θυσίες είναι απλώς ανεδαφικά.

Με βάση το παραπάνω δίλημμα (μαζική καταστροφή-εξαθλίωση-αρρώστια-θάνατος-πόλεμος, δηλ. καπιταλισμός ή επανάσταση) πρέπει να πάρουμε θέση. Με γνώμονα ότι θέλουμε να υπηρετήσουμε την επανάσταση, την απελευθερωτική προοπτική για την ανθρωπότητα, θεωρούμε ότι οι διεκδικήσεις μας πρέπει να είναι ανάλογες:

Α) Αποκλειστικά δημόσιος τομέας υγείας, χωρίς εκπτώσεις (χωρίς ΣΔΙΤ, υπεργολαβίες, απογευματινά πληρωμένα ιατρεία, κτλ). Να κρατικοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας υγείας με εργατικό έλεγχο.

Β) Να κρατικοποιηθούν οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες και να ενταχθούν στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκου.

Γ) Να ανασυγκροτηθεί η δημόσια υγεία σε όλα τα επίπεδα για την προστασία της ζωής της εργατικής τάξης και των εργαζόμενων στρωμάτων (πρωτοβάθμια περίθαλψη, ΕΟΔΥ γειτονιάς, καμπάνιες για την πρόληψη διαφόρων παθήσεων, θέσπιση θεσμού οικογενειακό γιατρού).

Δ) Αναδιοργάνωση του ΕΣΥ με αποκλειστικά δημόσιο προσωπικό, αύξηση των δαπανών για την υγεία, δημιουργία καινούριων νοσοκομείων. Μαζικοί μόνιμοι διορισμοί.

Ε) Επαναλειτουργία όσων νοσοκομείων έκλεισαν τα μνημονιακά χρόνια και ειδικά τα Λοιμωδών.

Στ) Κατάργηση των μνημονιακών νόμων στην υγεία και στην ασφάλιση.

Ζ) Ένταξη των υγειονομικών στα βαρέα και Ανθυγιεινά.

Η) Αυξήσεις στους μισθούς για να ανταπεξέλθουμε στο κύμα ακρίβειας στη διατροφή, στην ενέργεια, στα είδη πρώτης ανάγκης.

Και επειδή όλα τα παραπάνω απαιτούν πόρους, πρέπει μαζί με όλους τους εργαζόμενους να παλέψουμε για:

Θ) μονομερή διαγραφή του χρέους, εθνικοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων, και τη χρήση των πόρων για τη δημόσια υγεία, παιδεία, πρόνοια και ασφάλιση.

κομμουνιστική οργάνωση ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ για το 16ο Συνέδριο της ΠΟΕΔΗΝ

ΣΣΕ Οικοδόμων: για πανηγυρισμούς ή για αισχύνη;

Παραμονές της Πρωτομαγιάς του 2022 επέλεξε η ηγεσία της διοίκησης της Ομοσπονδίας Οικοδόμων να υπογράψει ΣΣΕ μετά από 13 χρόνια, με σοβαρές μειώσεις στα μεροκάματα σε σχέση με την προηγούμενη σύμβαση και τα πραγματικά μεροκάματα που διαμορφώθηκαν στην αγορά εργασίας. Και αντί να βάλει την ουρά στα σκέλια, όπως έκανε με τους κατασκευαστές, και να απολογηθεί στους οικοδόμους, βαφτίζει το κρέας ψάρι και πανηγυρίζει που υπέγραψε μια ντροπιαστική ΣΣΕ που της σέρβιραν οι κατασκευαστές, με μειώσεις, δεσμεύοντας για 2,5 χρόνια τον Κλάδο σε ταξική συνθηκολόγηση με πενιχρά μεροκάματα.

Η Ομοσπονδία ανακοίνωσε την «υπογραφή Κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ) με ουσιαστικές αυξήσεις στα μεροκάματα». Για να δείξει τη χαρά της πήρα σβάρνα τα κανάλια και ανάρτησε και ΣΠΟΤ στο youtube. Καλεί δε τους οικοδόμους να αναπτύξουν «Πάλη για την εφαρμογή της σε όλους τους χώρους δουλειάς».

Στην ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία προβάλει κάποιους αριθμούς σχετικά με τις υποτιθέμενες αυξήσεις, χωρίς να λέει σε ποια βάση υπολογίζονται οι υποτιθέμενες αυξήσεις και χωρίς να ενημερώνει πως πρόκειται για 2,5ετή Σύμβαση.

Η πραγματικότητα βέβαια είναι εντελώς διαφορετική από αυτή που προσπαθεί να παρουσιάσει η ηγεσία της Ομοσπονδίας. Για αυτό, καλύτερα κάποιος να τους βάλει στη θέση τους.

Η ΣΣΕ που υπέγραψε η Ομοσπονδία το 2009 προέβλεπε:

«από 1.1.2009 - 31.12.2009

α) ΤΕΧΝΙΤΕΣ 61,93 €

β) ΒΟΗΘΟΙ ΤΕΧΝΙΤΩΝ & ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ 55,36 €

γ) ΑΝΕΙΔΙΚΕΥΤΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ 52,35 € (σ.σ μικτά)

Τα παραπάνω κατώτατα ημερομίσθια ισχύουν για εργασία και αμοιβή πέντε (5) ημερών την εβδομάδα.»

Να θυμίσουμε εδώ ότι η Ομοσπονδία διεκδικούσε για τώρα:

«Την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ) στον κλάδο με ουσιαστικές αυξήσεις στα μεροκάματα, βελτίωση των όρων δουλειάς και ασφάλισης.

Κατώτερο μεροκάματο: εργάτη 50 € - βοηθού 53 € - τεχνίτη 56 €, (σ.σ μικτά) ως βάση υπολογισμού για τη διαμόρφωση του μεροκάματου (τριετίες, προσαυξήσεις).»

Η Ομοσπονδία διεκδικούσε η ίδια μειώσεις στα μεροκάματα και τις βάφτιζε αυξήσεις.

 Η πρόσφατη ΣΣΕ προβλέπει:

• Αύξηση 18,3% στο κατώτερο ημερομίσθιο του εργάτη.
• Αύξηση 28,4% στο κατώτερο ημερομίσθιο του βοηθού και ειδικευμένου εργάτη.
• Αύξηση 38,5% στο κατώτερο ημερομίσθιο του τεχνίτη.

Οι «αυξήσεις» αυτές δίνονται με βάση το βασικό μεροκάματο της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) το οποίο είναι 29,62 μικτά. Η αύξηση που υπέγραψε η Ομοσπονδία είναι 5 ευρώ σκάρτα και το εργατικό μεροκάματο δεν φτάνει τα 35 ευρώ μικτά, από τα 52,35 που προέβλεπε η προηγούμενη ΣΣΕ. Πρόκειται για μείωση 35%!!! Η ίδια περίπου μείωση αντιστοιχεί και στα άλλα μεροκάματα. Για αυτές τις «αυξήσεις» πανηγυρίζουν η Ομοσπονδία, η ηγεσία της και η ηγεσία του ΠΑΜΕ.

Σε μια περίοδο όπου η ακρίβεια και η φορομπηχτική πολιτική της κυβέρνησης κατασπαράσσουν το εργατικό εισόδημα και καθιστούν αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε την πάλη για πραγματικές αυξήσεις στα μεροκάματα και την υπογραφή ΣΣΕ με πραγματικές και γενναίες αυξήσεις, η ηγεσία του Κλάδου πανηγυρίζει για τις μειώσεις που υπέγραψε. Είναι όντως για τα πανηγύρια.

Με την αύξηση της οικοδομικής και κατασκευαστικής δραστηριότητας από το 2020 μέχρι και τώρα, και λόγω της έλλειψης τεχνιτών αυτήν την περίοδο, τα μεροκάματα στην πράξη διαμορφώθηκαν στην αγορά στα 65-70 ευρώ για τους τεχνίτες, 55-60 για τους βοηθούς και 45-50 περίπου για τους εργάτες.

Το συμφέρον των οικοδόμων δεν είναι να παλέψουν για την εφαρμογή της παρούσας ΣΣΕ, όπως καλεί η Ομοσπονδία, αλλά το αντίθετο: να οργανώσουν τις δυνάμεις τους πανελλαδικά σε ενιαίο μέτωπο, να αλλάξουν τους σημερινούς συσχετισμούς δύναμης, να ταρακουνήσουν τους κατασκευαστές και τους γραφειοκράτες υποταγμένους ρεφορμιστές, να καταγγείλουν την ΣΣΕ και να υπογράψουν νέα με πραγματικές αυξήσεις στο μεροκάματο και το ένσημο, με 7ωρο-35ωρο-5μερο και με μονοετή διάρκεια.

Δημήτρης Κάβουρας

6.5.2022

Προσθέτουμε τους παρακάτω πίνακες από τους οποίους φαίνεται ξεκαθάρα ότι η Ομοσπονδία υπέγραψε μειώσεις και όχι αυξήσεις.

Πρώτα ο πίνακας με βάση τη σύμβαση που υπέγραψε η Ομοσπονδία και κατόπιν ο πίνακας με αυτά που ίσχυαν με βάση της σύμβαση του 2009.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟ 2009 Σ.Σ.Ε. ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΑΦΩΝ ΚΛΑΔΩΝ Από 1.1.2009 - 31.12.2009

Επιπλέον χορηγούνται επιδόματα επί του βασικού ημερομισθίου:

α) 5% στους εργατοτεχνίτες που έχουν αποφοιτήσει από Γυμνάσιο.

β) 7% στους εργατοτεχνίτες που έχουν αποφοιτήσει από Λύκειο.

γ) 10% στους εργατοτεχνίτες που έχουν αποφοιτήσει από επαγγελματική εκπαίδευση, επιμορφωτικά προγράμματα και προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΑΕΔ, ή εργοληπτικών ή εργατικών οργανώσεων υπό την επίβλεψη του ΟΑΕΔ διάρκειας 120 ωρών τουλάχιστον.

δ) 15% στους εργαζόμενους που απασχολούνται σε σκαλωσιές (κτιρίων, καμινάδων κλπ.) ύψους άνω των 30 μέτρων.

ε) 10% στους εργαζόμενους που απασχολούνται σε υπόγεια τεχνικά έργα (σήραγγες, στοές κλπ.), και

στ) 5% στους Οικοδόμους και εργαζόμενους σε έργα ή τμήματα έργων που κατασκευάζονται στη θάλασσα, περιβάλλονται από θάλασσα, η δε πρόσβαση σε αυτά γίνεται αποκλειστικά με πλωτά μέσα.

Ζήτω η Εργατική Πρωτομαγιά!

Η σημαία της ειρήνης είναι κόκκινη

Η φετινή απεργιακή κινητοποίηση της Πρωτομαγιάς πραγματοποιείται στη σκιά της πολεμικής αναμέτρησης στην Ουκρανία. Μια πολεμική αναμέτρηση που προκάλεσαν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Αυτοί είναι οι υπεύθυνοι για την εξελισσόμενη καταστροφή της Ουκρανίας. Στήριξαν το φασιστικό πραξικόπημα του 2014, χάιδεψαν τις ακροδεξιές ομάδες του Μαϊντάν κι έκαναν πως δεν έβλεπαν τη δράση των φασιστικών ταγμάτων στην Ανατολική Ουκρανία. Ρισκάρισαν το μέλλον και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, χρησιμοποιώντας την σαν πιόνι στον ανταγωνισμό με τη Ρωσία. Παραπέρα, με τις οικονομικές κυρώσεις, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους βυθίζουν ακόμα περισσότερο την περιοχή στον πόλεμο, εξυπηρετώντας έναν κρίσιμο στόχο των Αμερικάνων που είναι να αποκόψουν τη Ρωσία από την ευρωπαϊκή αγορά, εξέλιξη που την πληρώνει ήδη η εργατική τάξη με την αύξηση των τιμών.

Ο πόλεμος που βρίσκεται σε εξέλιξη διαψεύδει –για μια ακόμα φορά– τις θεωρίες για τη δυνατότητα μιας διαρκούς και μόνιμης ειρήνης στον καπιταλισμό. Αντίθετα, επιβεβαιώνεται ότι η κανονικότητα στον καπιταλισμό είναι οι ανταγωνισμοί, οι συγκρούσεις και οι πολεμικές αναμετρήσεις.

Ζήτημα πρώτης γραμμής για το εργατικό κίνημα είναι σήμερα η πάλη ενάντια στην πολεμική προσπάθεια των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και στην εμπλοκή της Ελλάδας σε αυτήν.

• Καμιά εμπλοκή στον πόλεμο. Καμιά αποστολή πολεμικού υλικού στην Ουκρανία. Καμιά χρήση του εδάφους της χώρας για τις επιθετικές ενέργειες του ΝΑΤΟ και των αμερικανών ιμπεριαλιστών.
• Έξοδος της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ. Διάλυση του ΝΑΤΟ. Να κλείσουν οι αμερικανικές βάσεις.
• Λεφτά για τη δημόσια υγεία-παιδεία-κοινωνική ασφάλιση και όχι για εξοπλισμούς. Την κρίση να πληρώσουν οι καπιταλιστές.
• Εγρήγορση της εργατικής τάξης. Καταγγελία κάθε ενέργειας του κράτους ή και ιδιωτών να εμπλακούν στον πόλεμο της Ουκρανίας.
• Όχι στις οικονομικές κυρώσεις που παρατείνουν τον πόλεμο και βυθίζουν την εργατική τάξη στη φτώχεια.
• Τα εργατικά συνδικάτα να αναλάβουν πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της άρνησης αποστολής πολεμικού υλικού και προσωπικού στην Ουκρανία.