Η Εργατική Κυβέρνηση/Η Κυβέρνηση Εργατών

(Die Arbeiterregierung)

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μετάφραση του 11ου κεφαλαίου της απόφασης του 4ου συνεδρίου της ΙΙΙ Διεθνούς για την τακτική της. Η μετάφραση έγινε από τα γερμανικά, που ήταν η επίσημη γλώσσα της ΙΙΙ Διεθνούς, και από τα επίσημα « Πρακτικά του 4ου συνεδρίου της κομμουνιστικής Διεθνούς, Πετρούπολη- Μόσχα, 5η Νοεμβρίου έως 5η Δεκεμβρίου 1922», που εκδόθηκαν το 1923 από τον «Εκδοτικό οίκο της Κομμουνιστικής Διεθνούς» και ανατυπώθηκαν από τον «KARL LIEBKNECHT VERLAG, 852 Erlangen, Werner-v- Siemensstraße 8, Erlangen 1972. Με την ευκαιρία, απευθύνω τις ευχαριστίες μου στη Δωροθέα Μπατίκα που έθεσε στη διάθεσή μου το σχετικό βιβλίο από την πλούσια και ενημερωμένη βιβλιοθήκη του αείμνηστου συζύγου της και συντρόφου μας Κώστα Μπατίκα.

Η εργατική κυβέρνηση (ενδεχομένως εργατοαγροτική κυβέρνηση/κυβέρνηση εργατών και αγροτών) μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιείται σχεδόν παντού ως γενικό προπαγανδιστικό σύνθημα ζύμωσης (Parole). Ως επίκαιρο πολιτικό σύνθημα δράσης (Losung) ωστόσο, η εργατική κυβέρνηση έχει την πιο μεγάλη σπουδαιότητα σ’ εκείνες εκεί τις χώρες, στις οποίες η αστική κοινωνία είναι ιδιαιτέρως ανασφαλής, στις οποίες ο συσχετισμός δύναμης ανάμεσα στα εργατικά κόμματα και την αστική τάξη θέτει ως πρακτική αναγκαιότητα στην ημερήσια διάταξη την τελική κρίση του ζητήματος της διακυβέρνησης. Σε αυτές τις χώρες το σύνθημα δράσης (Losung) της εργατικής κυβέρνησης προκύπτει ως αναπόδραστη λογική συνέπεια από τη συνολική τακτική του ενιαίου μετώπου.

Τα κόμματα της 2ης Διεθνούς σ’ αυτές τις χώρες προσπαθούν να «σώσουν» την κατάσταση, προπαγανδίζοντας και υλοποιώντας ένα συνασπισμό των δυνάμεων του αστισμού (der Bürgerlichen) και των σοσιαλδημοκρατών. Οι πιο πρόσφατοι πειραματισμοί μερικών κομμάτων της 2ης Διεθνούς (π.χ. στη Γερμανία) ν’ αποποιηθούν μιαν ανοιχτή συμμετοχή σ’ έναν τέτοιο συνασπισμό και συνάμα να την πραγματώσουν με καλυμμένη μορφή, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας κατευναστικός ελιγμός έναντι των διαμαρτυρόμενων μαζών, παρά μια εκλεπτυσμένη εξαπάτηση των εργατικών μαζών. Σ’ έναν ανοιχτό ή μεταμφιεσμένο αστικοσοσιαλδημοκρατικό συνασπισμό οι κομμουνιστές αντιπαρατάσσουν το ενιαίο μέτωπο όλων των εργατών κι ένα συνασπισμό όλων των εργατικών κομμάτων σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο με στόχο τον αγώνα κατά της αστικής εξουσίας και την οριστική ανατροπή της. Στον ενωτικό αγώνα όλων των εργατών ενάντια στην αστική τάξη (Bourgoisie) όλος ο κρατικός μηχανισμός οφείλει να περιέλθει στα χέρια της εργατικής κυβέρνησης και μ’ αυτόν τον τρόπο οφείλουν να ενισχυθούν όλες οι θέσεις ισχύος (Machtpositionen) τη εργατικής τάξης.

Τα στοιχειωδέστερα καθήκοντα τη εργατικής κυβέρνησης αναγκαστικά συνίστανται στον εξοπλισμό του προλεταριάτου, στον αφοπλισμό των αστικών, αντεπαναστατικών οργανώσεων, στην εισαγωγή του ελέγχου της παραγωγής, στη μετακύλιση του κύριου βάρους των φόρων στους ώμους των πλουσίων και στη συντριβή της αντίστασης της αντεπαναστατικής αστικής τάξης.

Μια τέτοια εργατική κυβέρνηση είναι δυνατή μόνον αν έλθει στο φως με τον αγώνα των ίδιων των μαζών, αν στηρίζεται σε μάχιμα εργατικά όργανα, δημιουργημένα από τα κατώτερα στρώματα των καταπιεσμένων εργατικών μαζών. Επίσης, μια εργατική κυβέρνηση η οποία προκύπτει από μια κοινοβουλευτική συγκυρία, η οποία λοιπόν είναι καθαρά κοινοβουλευτικής προέλευσης, μπορεί να παράσχει την ευκαιρία για μια αναζωπύρωση του επαναστατικού εργατικού κινήματος. Είναι αυτονόητο πως η ανάδειξη μιας πραγματικής εργατικής κυβέρνησης και η παραπέρα εδραίωση μιας κυβέρνησης που θέτει σε εφαρμογή την επαναστατική πολιτική, θα οδηγήσει αναγκαστικά στον πιο αδυσώπητο αγώνα, ενδεχομένως στον εμφύλιο πόλεμο με την αστική τάξη. Ήδη η απόπειρα του προλεταριάτου να σχηματίσει μια τέτοια εργατική κυβέρνηση θα προσκρούσει από την αρχή πάνω στην οξύτατη αντίδραση της αστικής τάξης. Το σύνθημα δράσης (Losung ) της εργατικής κυβέρνησης είναι συνεπώς πρόσφορο να ενοποιήσει το προλεταριάτο και να προκαλέσει επαναστατικούς αγώνες.

Οι κομμουνιστές πρέπει ανάλογα με την περίσταση να δηλώνουν πρόθυμοι να σχηματίσουν μιαν εργατική κυβέρνηση μαζί με μη κομουνιστικά εργατικά κόμματα και με μη κομμουνιστικές εργατικές οργανώσεις. Μπορούν όμως να το κάνουν αυτό μόνον τότε, όταν υπάρχουν εγγυήσεις πως η εργατική κυβέρνηση θα διεξάγει πράγματι κατά του αστισμού έναν αγώνα με την προαναφερθείσα έννοια. Επιπρόσθετα οι αυτονόητες προϋποθέσεις της συμμετοχής των κομμουνιστών σε μια τέτοια εργατική κυβέρνηση συνίστανται στα εξής:

1. η συμμετοχή των κομμουνιστών σε μια εργατική κυβέρνηση μπορεί να λάβει χώρα μόνο με τη συγκατάθεση της Κομμουνιστικής Διεθνούς∙

2. οι κομμουνιστές που μετέχουν σε μια τέτοια εργατική κυβέρνηση υποβάλλονται στον αυστηρότατο έλεγχο του κόμματός τους∙

3. οι αρμόδιοι κομμουνιστές που μετέχουν σ’ αυτή την εργατική κυβέρνηση βρίσκονται σε στενότατη επαφή με τις επαναστατικές οργανώσεις των μαζών∙

4. το κομμουνιστικό κόμμα διατηρεί εξάπαντος/οπωσδήποτε το δικό του ιδιαίτερο πολιτικό προφίλ (Gesicht) και την πλήρη ανεξαρτησία της δικής του δραστηριότητας πολιτικής διαφώτισης/της δικής του προπαγάνδας για καθορισμένους πολιτικοκοινωνικούς στόχους (ihrer Agitation).

Δίπλα σ’ όλα τα μεγάλα πλεονεκτήματα το σύνθημα ζύμωσης (Parole) της εργατικής κυβέρνησης ενέχει επίσης και τους κινδύνους του, ακριβώς έτσι όπως εμπεριέχει κινδύνους η συνολική τακτική του ενιαίου μετώπου. Για ν’ αποτρέψουν αυτούς τους κινδύνους, τα κομμουνιστικά κόμματα πρέπει να έχουν υπόψη τους το ακόλουθο: Κάθε αστική κυβέρνηση είναι συνάμα μια καπιταλιστική/κεφαλαιοκρατική κυβέρνηση. Αλλά κάθε εργατική κυβέρνηση δεν είναι μια κυβέρνηση πραγματικά προλεταριακή, δηλαδή ένα όργανο εξουσίας του προλεταριάτου. Η Κομμουνιστική Διεθνής πρέπει να λάβει υπόψη της τις ακόλουθες δυνατότητες:

Ι. Φαινομενικές εργατικές κυβερνήσεις:

1. Φιλελεύθερη εργατική κυβέρνηση, μια τέτοια κυβέρνηση υπήρχε στην Αυστραλία, μια τέτοια κυβέρνηση είναι μάλλον επίσης δυνατή σύντομα στην Αγγλία.

2. Σοσιαλδημοκρατική εργατική κυβέρνηση (Γερμανία).

ΙΙ. Πραγματικές εργατικές κυβερνήσεις:

1. Κυβέρνηση των εργατών και των φτωχότερων αγροτών. Μια τέτοια δυνατότητα υπάρχει στα Βαλκάνια, στην Τσεχοσλοβακία κτλ.

2. Εργατική κυβέρνηση με συμμετοχή των κομμουνιστών.

3. Πραγματική επαναστατική προλεταριακή εργατική κυβέρνηση, η οποία σε καθαρή μορφή μπορεί να συγκροτηθεί μόνον από το κομμουνιστικό κόμμα.

Οι κομμουνιστές είναι πρόθυμοι επίσης να συμπορευτούν με κείνους τους εργάτες οι οποίοι δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί την αναγκαιότητα της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι κομμουνιστές είναι επίσης πρόθυμοι, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και με ορισμένες εγγυήσεις, να υποστηρίξουν μια μη καθαρά κομμουνιστική, και μάλιστα ακόμα και μιαν απλώς φαινομενική εργατική κυβέρνηση, μόνο στο μέτρο φυσικά που αυτή αντιπροσωπεύει εργατικά συμφέροντα. Οι κομμουνιστές όμως με τρόπο πειστικό εξηγούν το ίδιο ανοιχτά στην εργατιά ότι χωρίς τον επαναστατικό αγώνα κατά της αστικής τάξης δεν είναι δυνατή ούτε η ανάδειξη ούτε η εδραίωση μιας πραγματικής εργατικής κυβέρνησης. Ως πραγματική εργατική κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να θεωρείται μόνο μια κυβέρνηση που είναι αποφασισμένη ν’ αναλάβει στα σοβαρά τον αγώνα κατά της αστικής τάξης για την πραγμάτωση τουλάχιστον των σημαντικότερων καθημερινών αιτημάτων των εργατών. Μόνο σε μια τέτοια εργατική κυβέρνηση μπορούν να συμμετέχουν οι κομμουνιστές.

Οι δυο πρώτες αρχέτυπες μορφές της φαινομενικής εργατικής κυβέρνησης (φιλελεύθερη και σοσιαλδημοκρατική) είναι μη επαναστατικές κυβερνήσεις, μπορούν όμως ανάλογα με τις περιστάσεις να επιταχύνουν τη διαδικασία αποσύνθεσης/διάλυσης της αστικής εξουσίας. Οι δυο άλλες μορφές της εργατικής κυβέρνησης (κυβέρνηση εργατών και αγροτών/ εργατοαγροτική κυβέρνηση, σοσιαλδημοκρατική- κομμουνιστική κυβέρνηση) δεν είναι ακόμα η δικτατορία του προλεταριάτου, δεν είναι ούτε καν ένα ιστορικά αναπόφευκτο στάδιο μετάβασης στη δικτατορία, είναι όμως, οπουδήποτε κι αν πραγματωθούν, μια σημαντική αφετηρία για την κατάκτηση αυτής της δικτατορίας. Η ολοκληρωμένη δικτατορία του προλεταριάτου είναι μόνον εκείνη η πραγματική εργατική κυβέρνηση (με τον αριθμό 5), η οποία αποτελείται από κομμουνιστές».

Μετάφραση: Χ. Βλόσιος