{Το παρακάτω σύντομο άρθρο στάλθηκε στην ιστοσελίδα του Συλλόγου «Γιάνης Κορδάτος» ως απόκριση-συνέχιση της συζήτησης για τα ζητήματα που θέτει το άρθρο του Έκτορα Φωτιάδη «Το 21ο Συνέδριο του ΚΚΕ και η συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις». Το άρθρο δεν έχει μέχρι σήμερα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του Συλλόγου «Γιάνης Κορδάτος» και το δημοσιεύουμε εδώ σήμερα.}

Συμμετέχουν οι κομμουνιστές σε κυβερνήσεις και σε ποιες;

Σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του συλλόγου «Γιάνης Κορδάτος» στις 17/3/2021 με τίτλο «Το 21ο συνέδριο του ΚΚΕ και η συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις», ο Έκτορας Φωτιάδης (ΕΦ), ασκεί κριτική σε ανυπόγραφο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη της 27-28ης Φεβρουαρίου 2021 με τίτλο «Οι κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα» στο πλαίσιο της ιστορικής αναδρομής «30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ».

Ο ΕΦ εκτιμά πως «… Το κείμενο είναι γεμάτο από αντιφάσεις, αναλήθειες και αποκρύψεις γεγονότων, ενώ εγείρει πολλά και κρίσιμα ερωτήματα».

Γράφει επίσης ο ΕΦ:

«…Το κείμενο εκτιμά (και κατά τη γνώμη μας σωστά) ότι η συμμετοχή του ΚΚΕ στις δυο αυτές κυβερνήσεις ήταν λανθασμένη. Η συμμετοχή σε αυτές τις κυβερνήσεις κρίνεται από την πλευρά μας ως λανθασμένη όχι επειδή γενικώς και αορίστως το ΚΚΕ συμμετείχε σε μη κομμουνιστικές κυβερνήσεις, αλλά διότι α) αυτές οι κυβερνήσεις ήταν καθαρά αστικές, β) αποσκοπούσαν στη δήθεν κάθαρση και τον εξαγνισμό του αστικού πολιτικού συστήματος, γ) η συμμετοχή του ΚΚΕ δεν προήγαγε ούτε κατ’ ελάχιστο την κινηματική διαδικασία και δ) δημιούργησε αντιπάθεια για το ΚΚΕ σε μεγάλα λαϊκά στρώματα.»

Στο τέλος του άρθρου του ο ΕΦ, αφού ασκεί κριτική στα ζητήματα που νομίζει ότι χρήζουν κριτικής και αφού θέτει ορισμένα ερωτήματα, καταλήγει ως εξής:

«Ας μην θέσουμε άλλα ερωτήματα και ας διατυπώσουμε με καθαρότητα την άποψή μας. Ο στόχος για σχηματισμό μιας αντιιμπεριαλιστικής, αντιμονοπωλιακής, δημοκρατικής κυβέρνησης είναι ένας τακτικός στόχος στρατηγικού χαρακτήρα και όχι η ίδια η στρατηγική. Η πρόταση αυτή αποσκοπεί στη συσπείρωση ευρύτερων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Ο σχηματισμός μιας τέτοιας κυβέρνησης δεν είναι νομοτέλεια. Είναι απλώς ένα σκαλοπάτι στην ταξική πάλη που μπορεί και πρέπει να ανοίξει δρόμους για την επαναστατική ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης. Η ίδια η πορεία της ταξικής πάλης μπορεί να καταστήσει έναν τέτοιο στόχο ξεπερασμένο. Το θέμα είναι σε κάθε ιστορική φάση, λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο ανάπτυξης της χώρας, την κοινωνικοταξική σύνθεση ενός λαού, το επίπεδο συνείδησης των εργαζομένων, τον συσχετισμό δυνάμεων, να βρίσκεται ο βέλτιστος δρόμος προς την επανάσταση. Οι χοντροκομμένες θεωρήσεις δεν βοήθησαν ποτέ, και ούτε και πρόκειται, την ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος.».

Ο ΕΦ συμφωνεί με την ηγεσία του ΚΚΕ ως προς το συμπέρασμα  ότι «… η συμμετοχή του ΚΚΕ στις δυο αυτές κυβερνήσεις ήταν λανθασμένη». Χωρίς όμως ο ίδιος, όπως και η ηγεσία του ΚΚΕ, να προσδιορίζει το χαρακτήρα του λάθους: ήταν στρατηγικό λάθος ή λάθος ταχτικής; Η μήπως ήταν κάτι περισσότερο;

Η γνώμη μας είναι τούτη: η συμμετοχή του ΚΚΕ στις κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα, συνιστούσε παραβίαση των ιδρυτικών του αρχών, όπως αυτές προσδιορίστηκαν στο ιδρυτικό του Συνέδριο:

IΔPYTIKO ΨHΦIΣMA TOY ΣOΣIAΛIΣTIKOY EPΓATIKOY KOMMATOΣ EΛΛAΔAΣ

«Το Σ.E. Kόμμα δεν δύναται ποτέ να συμμετάσχη ή να ενισχύση οποιαδήποτε κυβέρνησιν της αστικής τάξεως και αποκρούει κάθε απόπειραν απομακρύνσεώς του από την πάλην των τάξεων…»

Πρόκειται επομένως για παραβίαση αρχών και όχι για κάποιο, οποιοδήποτε, λάθος. Το ίδιο, και πολύ χειρότερα, συνέβη το 1944 αφού το ΚΚΕ και το ΕΑΜ είχαν την εξουσία, πλην της επίσημης κρατικής, και την παρέδωσαν! Το γεγονός και μόνο ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου επικεφαλής της «Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας» σύμφωνα με το «Συμβόλαιο του Λιβάνου» ζήτησε και πήρε την άδεια από το ΚΚΕ και το ΕΑΜ να αποβιβαστεί στον Πειραιά, ερχόμενος από Κάιρο, δείχνει ποιος ήταν εξουσία στην Ελλάδα, τις μέρες της απελευθέρωσης του Οκτώβρη του ’44.

Η συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις πήρε το όνομα Μιλλερανισμός από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Μιλλερανισμός ήταν η συμμετοχή στην κυβέρνηση Παπανδρέου το 1944 και στις κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα, το 1989.

Η συμμετοχή του ΚΚΕ στις εν λόγω κυβερνήσεις, και σαν αποτέλεσμα της παραβίασης των ιδρυτικών αρχών, διευκόλυνε το αστικό πολιτικό σύστημα, διευκόλυνε στην ανάδειξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη κατόπιν, στην επιτάχυνση της νεοφιλελεύθερης επίθεσης, στην ιδιωτικοποίηση των ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων, στην επέκταση της συμφωνίας για τις βάσεις, έσπρωξε το κίνημα στη λήθη, κλπ, κλπ.

Συμμετέχουν όμως οι κομμουνιστές σε κυβερνήσεις και σε ποιες κυβερνήσεις συμμετέχουν; Ποιος το ορίζει άραγε αυτό;

Το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα δεν άφησε αναπάντητο το ερώτημα:

«…Οι κομμουνιστές πρέπει ανάλογα με την περίσταση να δηλώνουν πρόθυμοι να σχηματίσουν μιαν εργατική κυβέρνηση μαζί με μη κομουνιστικά εργατικά κόμματα και με μη κομμουνιστικές εργατικές οργανώσεις. Μπορούν όμως να το κάνουν αυτό μόνον τότε, όταν υπάρχουν εγγυήσεις πως η εργατική κυβέρνηση θα διεξάγει πράγματι κατά του αστισμού έναν αγώνα με την προαναφερθείσα έννοια. Επιπρόσθετα οι αυτονόητες προϋποθέσεις της συμμετοχής των κομμουνιστών σε μια τέτοια εργατική κυβέρνηση συνίστανται στα εξής:

η συμμετοχή των κομμουνιστών σε μια εργατική κυβέρνηση μπορεί να λάβει χώρα μόνο με τη συγκατάθεση της Κομμουνιστικής Διεθνούς∙

οι κομμουνιστές που μετέχουν σε μια τέτοια εργατική κυβέρνηση υποβάλλονται στον αυστηρότατο έλεγχο του κόμματός τους∙

οι αρμόδιοι κομμουνιστές που μετέχουν σ’ αυτή την εργατική κυβέρνηση βρίσκονται σε στενότατη επαφή με τις επαναστατικές οργανώσεις των μαζών∙

το κομμουνιστικό κόμμα διατηρεί εξάπαντος/οπωσδήποτε το δικό του ιδιαίτερο πολιτικό προφίλ (Gesicht) και την πλήρη ανεξαρτησία της δικής του δραστηριότητας πολιτικής διαφώτισης/της δικής του προπαγάνδας για καθορισμένους πολιτικοκοινωνικούς στόχους (ihrer Agitation)»

[Μετάφραση του 11ου κεφαλαίου της απόφασης του 4ου συνεδρίου της ΙΙΙ Διεθνούς για την τακτική της. Η μετάφραση έγινε από τα γερμανικά, που ήταν η επίσημη γλώσσα της ΙΙΙ Διεθνούς, και από τα επίσημα «Πρακτικά του 4ου συνεδρίου της κομμουνιστικής Διεθνούς, Πετρούπολη- Μόσχα, 5η Νοεμβρίου έως 5η Δεκεμβρίου 1922», που εκδόθηκαν το 1923 από τον «Εκδοτικό οίκο της Κομμουνιστικής Διεθνούς» και ανατυπώθηκαν από τον «KARL LIEBKNECHT VERLAG, 852 Erlangen, Werner-v-Siemensstraße 8, Erlangen 1972. (μετάφραση Χ. Βλόσιος)]

Συμπερασματικά: οι κομμουνιστές παλεύουν με το σύνθημα της εργατικής κυβέρνησης, χωρίς αυτή να αποτελεί νομοτέλεια, και ανάλογα με την κατάσταση μπορούν να συμμετέχουν ΜΟΝΟ σε μια εργατική κυβέρνηση, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που έχει ήδη θέσει το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα και η λενινιστική Γ’ Διεθνής.

Γιατί όμως η ηγεσία του ΚΚΕ, και όχι μόνο αυτή, γράφει και ξαναγράφει για ένα «λάθος» χωρίς να προσδιορίζει επακριβώς το χαρακτήρα του, άρα και το χαρακτήρα της συμμετοχής του ΚΚΕ στις αστικές κυβερνήσεις; Διότι σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει σούμπιτη η ηγεσία, εκτός πολύ ελαχίστων εξαιρέσεων, να καθαιρεθεί και να διαγραφεί! Και αυτό διότι η σημερινή ηγεσία, όπως και οι προηγούμενες, ήταν υπέρ της συμμετοχής του ΚΚΕ στις κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα! Όλοι μαζί, οπορτουνιστές και «ορθόδοξοι»! Οι διαφωνούντες αποπέμφθηκαν και διαγράφτηκαν επίσης από κοινού από τους οπορτουνιστές και τους «ορθόδοξους»! Και όχι μόνο αυτό: πρέπει να αποκατασταθούν πολιτικά και οργανωτικά, αυτοί που είχαν δίκιο, αυτοί που διαφώνησαν με τη συμμετοχή στις κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα, αυτοί που έσωσαν την τιμή των κομμουνιστών την περίοδο εκείνη και κράτησαν ψηλά τη σημαία της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού και που διαφύλαξαν τις ιδρυτικές αρχές: Το Σ.E. Kόμμα ( σ.σ το κομμουνιστικό κόμμα) δεν δύναται ποτέ να συμμετάσχη ή να ενισχύση οποιαδήποτε κυβέρνησιν της αστικής τάξεως…!

Δημήτρης Κάβουρας