ΙΣΛΑΝΔΙΑ: Δημοψήφισμα

Μαζική ήταν η συμμετοχή των Ισλανδών στο δημοψήφισμα της 7ης Μάρτη. Αψηφώντας το κοινοβούλιο της χώρας τους, που είχε δεσμευτεί απέναντι στους Άγγλους και τους Ολλανδούς αλλά και τις απειλές και τους εκβιασμούς των παραπάνω και διάφορων ιμπεριαλιστικών οργανισμών, όπως το ΔΝΤ, οι Ισλανδοί είπαν ένα βροντερό “όχι” στην καταβολή αποζημιώσεων προς την Βρετανία και την Ολλανδία, εξ αιτίας της κατάρρευσης της διαδικτυακής ιδιωτικής τράπεζας “icesave”. Αρνήθηκαν να καταβάλλουν τα 5 δις δολάρια, ποσό τεράστιο για τη μικρή νησιωτική χώρα των 320.000 κατοίκων.

Ο ισλανδικός λαός πεπεισμένος ότι δεν ευθύνεται ο ίδιος για τον παρασιτισμό, τη σαπίλα και την απληστία των τραπεζών και του χρηματιστικού κεφαλαίου γενικότερα, ψήφισε “όχι” σε ποσοστό 93%. Το “ναι” πήρε 1,8%, ποσοστό μικρότερο ακόμα και από τα λευκά.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων οι Άγγλοι αλλά και η ΕΕ άρχισαν να εφαρμόζουν μια τακτική καρότου και μαστιγίου. Έτσι από τη μια μπλοκάρουν το δανεισμό της χώρας από το ΔΝΤ και απειλούν ότι θα τη θέσουν σε διεθνή απομόνωση, απ' την άλλη Βρετανοί αξιωματούχοι δηλώνουν έτοιμοι να ξανασυζητήσουν με την Ισλανδία τον τρόπο πληρωμής του χρέους. Και στο βρετανικό τύπο έκαναν την εμφάνιση τους δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για πιο ήπια αντιμετώπιση της Ισλανδίας, χωρίς βέβαια να αποσύρουν την απαίτηση για καταβολή του χρέους.

Σ' αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση είναι σταθερά προσανατολισμένο και το αστικό πολιτικό προσωπικό της Ισλανδίας στο σύνολο του. Στην κατεύθυνση δηλαδή αποπληρωμής του χρέους με πιο ευνοϊκούς όρους. Έτσι μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο πρόεδρος της χώρας δήλωσε ότι η Ισλανδία θα αποζημιώσει τις δύο χώρες αλλά αυτό θα πρέπει να γίνει με “δίκαιους όρους”, ενώ ο υπουργός οικονομικών δήλωσε ότι η ισλανδική κυβέρνηση επιθυμεί την άμεση επίτευξη νέας συμφωνίας για τη ρύθμιση των χρεών.

Μετά απ' όλα αυτά το πιο πιθανό είναι τελικά να επέλθει μια συμφωνία και οι Ισλανδοί εργαζόμενοι να πληρώσουν τελικά για κάτι που δεν ευθύνονται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η πολιτική σημασία του “όχι” στο δημοψήφισμα δεν είναι τεράστια. Σε μια εποχή που τα κράτη έχουν συσσωρεύσει τεράστια χρέη λόγω της προσπάθειας να βγουν όσο το δυνατό πιο αλώβητες από την κρίση οι τράπεζες και το κεφάλαιο συνολικότερα, και για την εξυπηρέτηση αυτών των χρεών ζητούνται μεγάλες θυσίες απ' τους λαούς, είναι έκδηλος ο φόβος των κρατούντων, το παράδειγμα της Ισλανδίας να βρει μιμητές και σε άλλες χώρες και να πάρει τη μορφή επιδημίας για τη σταθερότητα συνολικά του συστήματος. Όπως χαρακτηριστικά έγραψε και η βρετανική “Daily Telegraph”: “οι Ισλανδοί έγιναν οι πρώτοι στον κόσμο αντάρτες ενάντια στην ιδέα ότι οι πολίτες πρέπει να πληρώσουν το λογαριασμό μιας ανεξέλεγκτης ιδιωτικής τράπεζας”.

ΙΒΗΡΙΚΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ: Ανεργία

Με πολύ γοργούς ρυθμούς αυξάνεται η ανεργία στις χώρες της Ιβηρικής. Στην Πορτογαλία το επίσημο ποσοστό ανεργίας έφτασε στο 10,5% και οι καταγεγραμμένοι άνεργοι αγγίζουν τις 600.000. Αν όμως σ' αυτόν τον αριθμό προσθέσουμε και μια σειρά ανέργους που για διαφορετικούς λόγους δεν συμπεριλαμβάνονται στα επίσημα στοιχεία ο αριθμός των ανέργων ξεπερνά τις 720.000. Από την άλλη, ενώ η ανεργία αυξάνεται, η στήριξη στους ανέργους μειώνεται. Έτσι μόνο οι μισοί από τους επίσημα εγγεγραμμένους ανέργους παίρνουν επίδομα ανεργίας. Από το 2007 μέχρι το 2009 το ποσό του κρατικού προϋπολογισμού για τα επιδόματα ανεργίας μειώθηκε κατά 400 εκ. Ευρώ. Είναι η περίοδος που δαπανήθηκαν 20 δις ευρώ για την ενίσχυση των τραπεζών.

Αν η κατάσταση στην Πορτογαλία είναι άσχημη στην Ισπανία είναι εφιαλτική. Σ' έναν μόλις μήνα, τον Φεβρουάριο, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 2% φτάνοντας το 20% του εργατικού δυναμικού. Ποσοστό διπλάσιο από το μέσο όρο της ευρωζώνης που παραμένει, με διάφορες αλχημείες, στο 9,9%. Τα εργατικά συνδικάτα εκτιμούν ότι το πραγματικό ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο αν συνυπολογιστούν οι “παράνομοι” μετανάστες και όσοι απασχολούνται με ελαστικές μορφές εργασίας. Πριν από μόλις 2 χρόνια το ποσοστό ανεργίας ήταν στο 8,35%. Παίρνοντας υπ όψη ότι οι κυβερνήσεις της Πορτογαλίας και της Ισπανίας ετοιμάζονται να πάρουν παρόμοια αντεργατικά μέτρα μ' αυτά που πήρε η ελληνική κυβέρνηση, είναι βέβαιο ότι η ανεργία θα αυξηθεί κι άλλο το επόμενο διάστημα. Για την Ισπανία άλλωστε, οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ και της Κομισιόν κάνουν λόγο για ποσοστά ανεργίας πάνω από 22% μέσα στο 2010 που σημαίνει ότι οι άνεργοι θα ξεπεράσουν τα 4,5 εκατομμύρια.