Μετανάστες: εργάτες υπό διωγμό και ομηρία

Η οικονομική κρίση χτύπησε πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα την εργατική τάξη και κυρίως το πιο ευάλωτο τμήμα της, τους μετανάστες. (άλλωστε το 90,4 % των μεταναστών είναι μισθωτοί εργαζόμενοι, ενώ 6,5% είναι απασχολούμενοι και μόνο 2,8% εργοδότες). Η καθίζηση της οικοδομής (32% μείωση φέτος) και η υποχώρηση του κατασκευαστικού κλάδου εν γένει, που την τελευταία εικοσαετία θεωρούνταν εκ των ατμομηχανών της ανάπτυξης, ενέχει σοβαρότατες επιπτώσεις στη ζωή μεγάλου τμήματος των μεταναστών, καθώς το 25% των μεταναστών εργάζεται σε αυτόν τον κλάδο, αποτελώντας το 27,4 % της συνολικής κλαδικής απασχόλησης.

Οι μετανάστες είναι οι πρώτοι στους οποίους θα ασκηθεί αφόρητη εργοδοτική πίεση για την αποδοχή χαμηλότερων ημερομισθίων, ανασφάλιστης εργασίας κλπ. Εξάλλου η δομή της ελληνικής οικονομίας, με την πληθώρα μικρών και μεσαίων μονάδων στη μεταποίηση και τον πλημμελή έλεγχο από την επιθεώρηση εργασίας και τις υπηρεσίες του ΙΚΑ, διευκολύνει την εργοδοτική εισφοροδιαφυγή. Όμως η ασφαλιστική κάλυψη αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση και ανανέωση της άδειας παραμονής. Το νομικό πλαίσιο (Ν.3386/05 και 3536/07) απαιτεί τη συμπλήρωση 200 ημερομισθίων ανά έτος προκειμένου να μπορεί να ανανεωθεί μια άδεια παραμονής δύο ετών, ενώ επιτρέπει πολύ μικρή εξαγορά ημερών ασφάλισης στο ΙΚΑ, στην περίπτωση που δεν μπορούν να συμπληρωθούν 200 ημερομίσθια. Αποτέλεσμα του πολύ αυστηρού νομικού πλαισίου είναι χιλιάδες μετανάστες να μην έχουν δυνατότητα να ανανεώσουν την άδεια παραμονής τους και προκειμένου να μην καταστούν παράνομοι, εξαναγκάζονται να προσφύγουν σε διοικητικά δικαστήρια πληρώνοντας ποσά που φτάνουν τα 3.000 ευρώ (παράβολα και αμοιβές δικηγόρων).

Είναι αξιοσημείωτο ότι το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών γνωρίζοντας εδώ και ένα χρόνο τουλάχιστον την κάμψη που θα γνωρίσει η οικονομία και τη δύσκολη κατάσταση στην οποία θα περιέλθουν χιλιάδες μετανάστες, θα μπορούσε να διευκολύνει κάπως τη διαδικασία ανανέωσης των αδειών διαμονής. Εν τέλει δεν τροποποίησε ούτε στο ελάχιστο το αντιμεταναστευτικό νομικό πλαίσιο.

Χαρακτηριστική περίπτωση της ρατσιστικής φιλοσοφίας που διέπει την αστική –κρατική πολιτική, είναι το καθεστώς των παιδιών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν έχουν καν επισκεφτεί την χώρα των γονιών τους, πηγαίνουν σχολείο, σπουδάζουν ή εργάζονται και όμως το ελληνικό κράτος τους αρνείται την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. Η τροποποίηση του κώδικα ιθαγένειας αποτελεί επιτακτική ανάγκη.

Εξάλλου μεγάλος αριθμός μεταναστών (ανέρχεται περίπου στο 40% επί του συνόλου) διαμένουν στην Ελλάδα παράνομα, στερούμενοι ασφάλισης, πρόσβασης σε όποιες κρατικές υπηρεσίες πρόνοιας. Αναγκάζονται να δουλεύουν με μισθούς κατώτερους από αυτούς που ορίζουν οι συλλογικές συμβάσεις, ενώ ζουν καθημερινά με το φόβο της σύλληψης και απέλασης. Άλλωστε οι στερούμενοι άδειας παραμονής είναι τα πρώτα θύματα της αστυνομικής αυθαιρεσίας και βίας, όπως έδειξαν οι βασανισμοί των Αφγανών στο Α.Τ. Άγιου Παντελεήμονα παλιότερα, οι δολοφονίες των Πακιστανών αιτούντων άσυλο στο Τμήμα Αλλοδαπών Αθηνών, η καθημερινή πρακτική της αστυνομίας σε δεκάδες τμήματα σε όλη τη χώρα. Ο θάνατος του νεαρού Πακιστανού μετά από ατελείωτο βασανισμό από αστυνομικούς του Α.Τ. Νίκαιας, πριν από μερικές μέρες είναι το τελευταίο περιστατικό κρατικής βίας ενάντια στην εργατική τάξη (κι έτσι φρονούμε ότι πρέπει να αντιμετωπίζεται από τα συνδικάτα και τις οργανώσεις της αριστεράς)

Για την αντιμετώπιση της αποκαλούμενης από τα αστικά κόμματα και τα Μ.Μ.Ε. παράνομης εισόδου στη χώρα μεταναστών και προσφύγων, το κράτος συνέστησε τα περιβόητα κέντρα κράτησης, στον Κυπρίνο Έβρου, Παγανή Λέσβου, Μερσινίδι Χίου και στη Σάμο. Τα κέντρα κράτησης είναι στην πραγματικότητα χώροι εντελώς ακατάλληλοι για να στεγάσουν ανθρώπους, με ανύπαρκτες υποδομές και συνθήκες υγιεινής, όπου στοιβάζονται κατά εκατοντάδες και ανάμεσά τους πολλά ασυνόδευτα παιδιά όπως και γυναίκες σε προχωρημένη εγκυμοσύνη. Στην Παγανή σε μια παλιά αποθήκη, λειτουργεί το κέντρο κράτησης το οποίο ενώ είναι χωρητικότητας 250 ατόμων, στεγάζει 900 ανθρώπους εκ των οποίων 300 ασυνόδευτα παιδιά. Το καλοκαίρι που πέρασε έγιναν πάρα πολλές απόπειρες από κράτος να διασπείρουν τους ανθρώπους σε διάφορα αστυνομικά τμήματα ανά την ελληνική επικράτεια και κυρίως να απελάσουν παράνομα στην Τουρκία, στερώντας τους το δικαίωμα της κατάθεσης αίτησης για χορήγηση ασύλου.

Για τους πρόσφυγες το ελληνικό κράτος επιφυλάσσει χείριστη αντιμετώπιση. Ενώ ο αριθμός των αιτήσεων για την αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα και τη χορήγηση ασύλου αυξάνεται σημαντικά με την πάροδο των χρόνων (από 3083 το 2000 σε 25113 το 2007), οι χορηγήσεις διατηρούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα (222 το 2000, 36 το 2002, 140 το 2007). Οι αρμόδιες επιτροπές για την εξέταση των αιτήσεων στελεχώνονται από αστυνομικούς και υπαλλήλους των νομαρχιών και περιφερειών χωρίς καμία ενημέρωση ή εκπαίδευση. Είναι χαρακτηριστική η ρήση εκπρόσωπου νομαρχίας σε Αφγανό, από τη φυλή Χαζαρά (φυλή που διώκεται ανηλεώς από τους Ταλιμπάν) ότι δεν είναι Αφγανός, γιατί έχει σχιστά μάτια!

Είτε με νόμιμη άδεια παραμονής, είτε ευρισκόμενοι στην παρανομία, είτε με το καθεστώς του πρόσφυγα, οι μετανάστες αναγκάζονται να ζουν σε ένα περιβάλλον μόνιμης απειλής και ασφυκτικής κρατικής επιτήρησης (είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν κάθε αλλαγή κατοικίας, εργασίας, οικογενειακής κατάστασης σε δήμους και αστυνομία). Δεν αναγνωρίζονται από το αστικό νομικό και πολιτειακό καθεστώς ως ισότιμα υποκείμενα του δικαίου, φορείς πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Το καθεστώς αυτής της ιδιότυπης ομηρίας παραπέμπει σε προκαπιταλιστικές μορφές εκμετάλλευσης και πολιτικής εξουσίας και δυσχεραίνει αντικειμενικά τη συνδικαλιστική και πολιτική οργάνωσή τους. Δημιουργεί παράλληλα από τα συνδικάτα και τις πρωτοπόρες οργανώσεις της κομμουνιστικής αριστεράς, αυξημένες απαιτήσεις για τη συνδικαλιστική και πολιτική εκπροσώπηση αυτού του τμήματος της τάξης.