Επιτυχία του αγώνα των φυλακισμένων

Οι φυλακισμένοι ανάγκασαν την κυβέρνηση σε αναδίπλωση και σε μερική ικανοποίηση των αιτημάτων τους

Ο περασμένος μήνας σημαδεύτηκε από την απεργία πείνας των φυλακισμένων. Ο αγώνας αυτός ξεκίνησες στις 3 Νοέμβρη με τη μορφή της αποχής συσσιτίου και αγκάλιασε τις φυλακές όλης της χώρας. Μάλιστα, όπως είχαμε γράψει και στο προηγούμενο φύλλο, 3 Κούρδοι κρατούμενοι έφτασαν στο σημείο να ράψουν τα στόματά τους. Οι κρατούμενοι διατύπωσαν 45 αιτήματα, τα οποία αφορούσαν όλες τις πλευρές της ζωής στη φυλακή. Τα αιτήματα αφορούσαν κυρίως, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, ενώ αυξημένο βάρος είχαν τα αιτήματα που ζητούσαν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις στην έκτιση των ποινών.

Η κυβέρνηση, αντιμετώπισε αρχικά την απεργία πείνας δια της σιωπής, με την αμέριστη συμπαράσταση και των ΜΜΕ που έθαψαν το θέμα. Εξαίρεση αποτέλεσαν κάποιοι λίγοι αρθρογράφοι εφημερίδων που πρόβαλαν την απεργία πείνας. Ωστόσο, ήταν βέβαιο ότι όσο ο αγώνας διαρκούσε, θα κατάφερνε να σπάσει το τείχος της σιωπής και να μπει στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Η κυβέρνηση, όντας έτσι κι αλλιώς σε γενικότερη αδυναμία, επιχείρησε να απεμπλακεί από το θέμα με το μικρότερο δυνατό κόστος. Προχώρησε έτσι, δια του υπουργού δικαιοσύνης, σε έναν έξυπνο ελιγμό, υιοθετώντας κάποια από τα αιτήματα των απεργών πείνας. Οι προτάσεις του υπουργού αφορούσαν κυρίως τη συντόμευση του χρόνου φυλάκισης για κάποιες κατηγορίες κρατουμένων. Η κίνηση αυτή στόχευε στη διάσπαση των κρατουμένων, καθώς η εφαρμογή των μέτρων αυτών σήμαινε ότι ένα μέρος των κρατουμένων θα αποφυλακιζόταν το αμέσως επόμενο διάστημα. Συγκεκριμένα, το υπουργείο δικαιοσύνης υποχώρησε στα εξής:

* Όσοι έχουν καταδικαστεί σε ποινή μέχρι 5 χρόνων για πλημμελήματα ή κακουργήματα (και για υποθέσεις ναρκωτικών) μπορούν να τη μετατρέψουν σε χρηματική. Η μετατροπή δεν επιτρέπεται αν το δικαστήριο κρίνει ότι δεν αρκεί η εξαγορά για να αποτρέψει τον δράστη από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων. (Εφάπαξ εφαρμογή του μέτρου)

* Αποφυλακίζονται όσοι έχουν καταδικαστεί για πλημμελήματα εφόσον έχουν εκτίσει το 1/5 της ποινής για διετή καταδίκη και το 1/3 για καταδίκη μεγαλύτερη των δύο ετών. (Εφάπαξ εφαρμογή του μέτρου)

* Επεκτείνονται τα 3/5 ως ελάχιστο όριο έκτισης ποινής για την υπό όρους απόλυση και στους καταδικασθέντες για εγκλήματα του νόμου περί ναρκωτικών. Εξαιρούνται όσοι έχουν καταδικαστεί με τις επιβαρυντικές περιστάσεις τού Ν. 3459/2006 (άρθρα 23 και 23Α).

* Μειώνεται το ανώτατο όριο της προφυλάκισης από τους 18 στους 12 μήνες, με εξαίρεση τα σοβαρότερα κακουργήματα, για τα οποία προβλέπεται ισόβια κάθειρξη ή κάθειρξη έως 20 χρόνια.

* Συγχωνεύονται οι πειθαρχικές ποινές και μειώνεται ο χρόνος παραγραφής για τις μικρές ποινές.

Ο κυβερνητικός ελιγμός δημιούργησε – όπως ήταν αναμενόμενο - διάσπαση στις τάξεις των κρατουμένων, με το μέρος που ωφελούνταν από τα μέτρα του υπουργείου να επιθυμεί το άμεσο σταμάτημα του αγώνα και ένα άλλο μέρος να παραμένει αδιάλλακτο στην ικανοποίηση του συνόλου των αιτημάτων - κυρίως οι κρατούμενοι με τις βαρύτερες ποινές. Τελικά, αποφασίστηκε η προσωρινή αναστολή του αγώνα, με τη λήξη της απεργίας πείνας. Πρέπει να σημειωθεί ο ρόλος που έπαιξε η επιτροπή που είχε συγκροτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ για την υποστήριξη του αγώνα και η οποία ανακοίνωνε τη λήξη της απεργίας πείνας πριν υπάρξει τέτοια απόφαση των φυλακισμένων. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι οι κρατούμενοι μίλησαν για αναστολή και όχι οριστικό σταμάτημα του αγώνα τονίζοντας ότι δεν ικανοποιήθηκαν τα εξής:

* Δεν προβλέπεται η ταχύτερη απόλυση με όρους για τους καταδικασμένους για κακουργήματα ακόμη και αν οι ποινές τους είναι μικρότερες των 5 χρόνων.

* Δεν δίνεται δυνατότητα εξαγοράς των ποινών πάνω από 5 χρόνια, ακόμη και των πλημμεληματικών που αφορούν τον κύριο όγκο των κρατουμένων (πάνω από 6.700).

* Δεν περιλαμβάνεται καμία ρύθμιση για τους ανηλίκους.

* Δεν καταργείται η αθροιστική σώρευση του χρόνου παραγραφής των πειθαρχικών ποινών.

* Παραμένει το 18μηνο ως ανώτατο όριο προφυλάκισης για μεγάλο αριθμό αδικημάτων.

* Δεν γίνεται ουσιαστική διεύρυνση του θεσμού των αδειών, παρά την πετυχημένη 18ετή εφαρμογή του.

* Δεν περιλαμβάνεται ρύθμιση για την άμεση βελτίωση των όρων μεταγωγής των κρατουμένων.

* Δεν ικανοποιείται το αίτημα να συναντηθεί ο υπουργός Δικαιοσύνης με την επιτροπή κρατουμένων.

Είναι ωστόσο εμφανές, ότι ακόμα και αυτή η μικρή υποχώρηση της κυβέρνησης, δεν θα είχε υπάρξει χωρίς την αποφασιστική κινητοποίηση των φυλακισμένων, οι οποίοι κατόρθωσαν να πετύχουν με αυτόν τον τρόπο μια μικρή νίκη, σε μια περίοδο που τέτοιες νίκες – έστω και μικρές – σπανίζουν.

Μετά τη λήξη της απεργίας πείνας, υπήρξε προβληματισμός σχετικά με την πραγματοποίηση της πορείας στις 26 Νοέμβρη. Σε σύσκεψη που έγινε για το ζήτημα, από τις οργανώσεις που συμμετείχαν στην επιτροπή αλληλεγγύης αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί η πορεία, κυρίως για να τονιστεί ότι παραμένουν ακόμα ζητήματα ανοιχτά και αιτήματα που δεν ικανοποιήθηκαν και να υπογραμμιστεί ότι έχουμε να κάνουμε με προσωρινή αναστολή και όχι με σταμάτημα.

Στην πορεία συμμετείχαν περίπου 400 αγωνιστές, ενώ την αμέσως επόμενη εβδομάδα οργανώθηκε εκδήλωση αποτίμησης του αγώνα.