Παράταση θητείας Παπανδρέου,παράταση και αβεβαιότητας για το ΠΑΣΟΚ
Παράταση θητείας Παπανδρέου, παράταση και της αβεβαιότητας για το πολιτικό μέλλον του ΠΑΣΟΚ
Με την επανεκλογή Παπανδρέου ολοκληρώθηκε η διαδικασία για την εκλογή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Ψήφισαν περίπου 740.000 μέλη και φίλοι του ΠΑΣΟΚ και το 55 % ψήφισε για παράταση της θητείας του σημερινού προέδρου. Η διαδικασία προβλήθηκε σαν «μεγάλη δημοκρατική κατάκτηση», σε μια προσπάθεια αναστήλωσης του κύρους του κόμματος και ανύψωσης του ηθικού του κόσμου του.
Τέτοιες διαδικασίες έχουν φυσικά σημασία μόνο για τα αστικά κόμματα, στα οποία η ηγετική ομάδα είναι το παν, πέρα από θέσεις και αρχές. Άλλωστε, κόμματα αυτού του τύπου δεν φημίζονται για την προσήλωσή τους σε αρχές και αξίες.
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκλογής, δεν τελείωσε φυσικά και η κρίση του ΠΑΣΟΚ, δεν λύθηκαν τα προβλήματα πολιτικού προσανατολισμού του, ούτε και η βασική του αντίφαση, που είναι ότι αποτελεί κόμμα που η πολιτική του είναι προσανατολισμένη στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, ενώ η βάση του (μέλη, φίλοι, ψηφοφόροι) ανήκει κατά πλειοψηφία στην εργατική τάξη. Η επανεκλογή Παπανδρέου δεν δίνει απάντηση στην κρίση στρατηγικής, η οποία εκφράστηκε και σαν κρίση ηγεσίας, καθώς δεν υπάρχει καμία ομάδα στελεχών και κανένα μεμονωμένο στέλεχος, που να έχει μείνει ανέγγιχτο από την δεξιά μετατόπιση και «αμόλυντο» από την αντιλαϊκή κυβερνητική διαχείριση.
Το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών σηματοδοτεί μια προσωρινή ανάπαυλα από την – χωρίς αρχές – πάλη για την ηγεσία και την έναρξη μιας περιόδου αναμονής των εξελίξεων, τις οποίες δεν πρόκειται φυσικά να τις καθορίσει καμία βάση, αλλά οι μηχανισμοί εντός και – κυρίως – εκτός του ΠΑΣΟΚ.
Η νίκη του Παπανδρέου και η ανατροπή της - αρχικά διαφαινόμενης – σαρωτικής επικράτησης Βενιζέλου, οφείλεται σε κάποιο βαθμό στη στήριξη των κορυφαίων στελεχών, τα οποία εκτίμησαν ότι με ενδεχόμενη εκλογή Βενιζέλου το ζήτημα της ηγεσίας κλείνει για πολλά χρόνια. Αντίθετα, η διατήρηση της υπάρχουσας ηγεσίας σημαίνει ότι το ζήτημα μπορεί να ξανανοίξει πολύ σύντομα. Καθοριστικός παράγοντας ήταν ότι η βάση του ΠΑΣΟΚ δεν πείστηκε από τη θολή διακήρυξη και τις ασαφείς θέσεις Βενιζέλου, ενώ την ξένισε η αρχικά απροκάλυπτη στήριξη των ΜΜΕ. Μεγάλο μέρος από τα μέλη και τους φίλους του ΠΑΣΟΚ που ψήφισε Παπανδρέου, το έκανε έχοντας πλήρη συναίσθηση ότι αυτό σημαίνει μια, σχεδόν σίγουρη, νέα εκλογική ήττα. Προτίμησαν όμως μια βεβαιωμένα ανίκανη ηγεσία, από έναν υποψήφιο που έμοιαζε υπερβολικά φιλόδοξος, υπερβολικά σίγουρος για τη νίκη του και υπέρμετρα ελεγχόμενος από «εξωθεσμικά» κέντρα.
Και τα κέντρα αυτά ωστόσο, δεν πείστηκαν ότι η ηγεσία Βενιζέλου μπορεί να λύσει το πρόβλημα, που δεν είναι πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ αλλά όλου του πολιτικού συστήματος, και απέσυραν την αρχικά αμέριστη υποστήριξή τους, η οποία δεν κατάφερε να διαμορφώσει λαϊκό ρεύμα τέτοιο που να δίνει έστω και προσωρινή λύση στο πρόβλήμα συσπείρωσης του ΠΑΣΟΚ. Κράτησαν τελικά ίσες αποστάσεις, όπως φαίνεται και από το ότι δεν «προίκισαν» το στρατόπεδο Βενιζέλου με πρωτοκλασάτα στελέχη που θα μπορούσαν να γείρουν την πλάστιγγα της αναμέτρησης.
Το συμπέρασμα είναι ότι το κεφάλαιο της κρίσης του ΠΑΣΟΚ, σίγουρα δεν ολοκληρώθηκε στις 11 Νοέμβρη. Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, όπως συμβαίνει και με όλα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη, που παρά τους ελιγμούς, τα επιμέρους ρετουσαρίσματα της πολιτικής τους και τις αλλαγές ηγεσίας, δεν μπορούν να λύσουν τη βασική τους αντίφαση.
Το καθήκον που τίθεται στους κομμουνιστές από αυτές τις εξελίξεις, είναι να αποτρέψουν τη στροφή των απογοητευμένων οπαδών της σοσιαλδημοκρατίας προς δεξιά και λαϊκιστικά κόμματα, να τους πείσουν και να τους εντάξουν στην πάλη για μια άλλη προοπτική. Σε αυτό το καθήκον μόνο η τακτική του ενιαίου εργατικού μετώπου πάλης μπορεί να δώσει ολοκληρωμένη απάντηση.
Β. θεοφανόπουλος