28^ο Συνέδριο ΟΤΟΕ

Πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 2 και 3 Δεκέμβρη το 28^ο συνέδριο της Ομοσπονδίας Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδας (ΟΤΟΕ). Εύκολα μπορεί να το χαρακτηρίσει κανείς σαν συνέδριο μακριά από τους τραπεζοϋπαλλήλους, τόσο σε σχέση με το τι πολιτικά εξέφραζε, όσο και κυριολεκτικά, καθώς ακόμα και η είδηση της διεξαγωγής του συνεδρίου παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη για πολλούς από τους εργαζόμενους στις τράπεζες τους οποίους υποτίθεται ότι αφορά το συνέδριο. Η σημερινή κατάσταση της ΟΤΟΕ και ο ολοφάνερος οργανωτικός εκφυλισμός της, έχει σαν αιτία την πολιτική κατεύθυνση που κυριαρχεί στην Ομοσπονδία.

Χρόνια τώρα οι ηγεσίες της Ομοσπονδίας και των συλλόγων μελών έχουν υιοθετήσει όλες τις βασικές επιλογές του τραπεζικού χρηματιστικού κεφαλαίου όπως ανταγωνιστικότητα, ανάπτυξη, μεγάλη κερδοφορία, εκσυγχρονισμός. Η σημερινή πολιτική κατεύθυνση της ΟΤΟΕ προέκυψε σαν κατάληξη μιας μακράς πορείας στην οποία την κυριαρχία είχαν οι δυνάμεις του ρεφορμισμού.

στο «πάνω απ’ όλα τα κέρδη της τράπεζας»

Τη χρονική περίοδο 1976-85 ο βασικός άξονας προπαγάνδας της ηγεσίας του κλάδου ήταν ότι οι τράπεζες πρέπει να λειτουργούν προς όφελος του λαού και του τόπου και να στηρίζουν την αυτοδύναμη οικονομική ανάπτυξη. Χωρίς να συγκεκριμενοποιούν τι πρακτικά σημαίνουν όλα αυτά υπερασπίζονταν την κρατική ιδιοκτησία των τραπεζών και ζητούσαν να περιοριστούν οι ασυδοσίες κάποιων λίγων ξένων τραπεζών που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα, επειδή δεν εφάρμοζαν τους νόμους του κράτους, ο τρόπος λειτουργίας τους υπονόμευε τα εθνικά συμφέροντα και δεν εφάρμοζαν την εργατική νομοθεσία και τις κλαδικές συμβάσεις. Ποτέ όμως ούτε στις κρατικές, ούτε σε κείνες που κρατικοποιήθηκαν (ΟΜΙΛΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ, ΚΡΗΤΗΣ, ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ) ούτε βέβαια και στις ξένες και ιδιωτικές παρόλο που ξέσπασαν διάφορα σκάνδαλα για τον τρόπο λειτουργίας τους τόλμησαν να προβάλλουν το αίτημα του εργατικού ελέγχου σ’ ολόκληρο το φάσμα της λειτουργίας τους. Το μόνο που πέτυχαν είναι να γίνουν οι γραφειοκράτες συνδικαλιστές, κυρίως στις κρατικές τράπεζες, αναπόσπαστο κομμάτι της επιχείρησης, καθώς οι τραπεζίτες τους ενσωμάτωσαν στα όργανα συνδιοίκησης.

Όταν το ευρωπαϊκό και ελληνικό κεφάλαιο, κυρίως μετά το 1985, απαίτησε τον εκσυγχρονισμό του τραπεζικού συστήματος με κύριο μοχλό τις ιδιωτικοποιήσεις, η ηγεσία του κλάδου με μπροστάρη τις ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ άρχισε να «κατανοεί» αυτή την απαίτηση και να αντιδρά υποτονικά ή και να συναινεί στις ιδιωτικοποιήσεις και το μόνο που ψέλλισε ήταν κάποιες αντιρρήσεις για τον τρόπο ξεπουλήματος. Μάλιστα για να νομιμοποιήσει τη νέα πολιτική της σκάρωσε ένα συνέδριο παρωδία 2-3 Οκτώβρη του 1998 όπου εκεί ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ πήραν αποφάσεις ταυτισμένες πλήρως με την πολιτική τω τραπεζών. Έτσι μέσα στο κείμενο της απόφασης νομιμοποίησαν τις μέχρι τότε ιδιωτικοποιήσεις (ΙΟΝΙΚΗ, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ, ΚΡΗΤΗΣ, ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ), φωτογράφισαν όρους για επόμενες, ψήφισαν για την ανάγκη μείωσης του λειτουργικού κόστους των τραπεζών, καθώς και την ανάγκη νέων σύγχρονων συστημάτων αμοιβών υποσκάπτοντας το ενιαίο μισθολόγιο. Έγιναν αποδεκτά η μερική απασχόληση, το ελαστικό ωράριο και έγιναν γενικόλογες αναφορές για τον Ενιαίο Ασφαλιστικό Φορέα χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Η σημερινή κατάσταση της Ομοσπονδίας

Έτσι έχουμε φθάσει σήμερα στην πλήρη αποδοχή της εργοδοτικής λογικής από τη μεριά της ηγεσίας του κλάδου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η ηγεσία της ΟΤΟΕ να στηρίζει τις απαιτήσεις των τραπεζιτών και απλά να προσπαθεί να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχουν τα αντεργατικά μέτρα μειώνοντας όμως με αυτόν τον τρόπο αποφασιστικά τη μαχητικότητα του κλάδου. Η αδυναμία της ηγεσίας της ΟΤΟΕ να οργανώσει τον αγώνα για την απόκρουση της εντεινόμενης επίθεσης των τραπεζιτών και της κυβέρνησης και να προστατεύσει και τις στοιχειώδεις κατακτήσεις του τραπεζοϋπαλληλικού κινήματος επιβεβαιώνεται με δραματικό τρόπο στις μέρες μας.

Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία της Ομοσπονδίας εκλιπαρεί την κυβέρνηση και τους τραπεζίτες για την υπογραφή κλαδικής σύμβασης με άγνωστους όρους. Προτείνει διάλογο από μηδενική βάση για το Ασφαλιστικό εγκαταλείποντας αυθαίρετα τη θέση για ενιαίο ταμείο με τους καλύτερους όρους δηλαδή στη βάση του ταμείου της Alpha Bank. Αρκέστηκε στο ρόλο του παρατηρητή στην πώληση της Εμπορικής, αντί να κινητοποιήσει τον κλάδο μέσα από συνελεύσεις καταστημάτων, διευθύνσεων και ΓΣ των συλλόγων για τη ματαίωση της πώλησης της Εμπορικής κατ΄ αρχήν και όποιων άλλων τραπεζών έχουν βάλει στόχο. Έτσι για μια ακόμα φορά φανερώνεται καθαρά ότι με την πολιτική που εφαρμόζουν οι γραφειοκράτες ηγέτες όλων σχεδόν των παρατάξεων που συνθέτουν το Γενικό Συμβούλιο εξυπηρετούνται τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις της κυβέρνησης και των τραπεζιτών. Με τους συναινετικούς διάλογους, τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες, τις ανοργάνωτες απεργίες, τις διασπαστικές ενέργειες των αντιπολιτευομένων παρατάξεων και τους εργαζόμενους να είναι απλοί παρατηρητές των γεγονότων, το τραπεζοϋπαλληλικό κίνημα βαδίζει από το κακό στο χειρότερο. Η οργανωτική παράλυση του κλάδου που είναι αποτέλεσμα της παραπάνω πολιτικής, είναι ολοφάνερη σ΄ όλους τους τραπεζοϋπαλλήλους.

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι διάφοροι μηχανισμοί συντηρούν τρεις και τέσσερις συλλόγους ανά τράπεζα, έχουν αδρανοποιήσει σχεδόν πλήρως τα νομαρχιακά παραρτήματα, έχουν επιβάλλει σαν συνέδρια εργατοπατερικές παρασυναγωγές σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιδιώξεις τους, δεν συγκαλούν συνελεύσεις καταστημάτων και διευθύνσεων, δεν λειτουργούν τις τοπικές επιτροπές δεν εκλέγουν επιτροπές αγώνα κατά τη διάρκεια των απεργιών, δεν απευθύνονται για καίρια προβλήματα που απασχολούν τον κλάδο στους τραπεζοϋπαλλήλους ώστε να αποφασίσουν οι ίδιοι για το τι μέλλει γενέσθαι μέσα από εργατοδημοκρατικές διαδικασίες. Όλα αυτά συνθέτουν την σημερινή πολιτική και οργανωτική κατάσταση της ΟΤΟΕ.

Το τελευταίο συνέδριο κινήθηκε στα ίδια πολιτικά πλαίσια. Το κεντρικό ζήτημα για τον κλάδο σήμερα είναι η υπογραφή κλαδικής σύμβασης. Αυτό που φάνηκε καθαρά και στη διαδικασία του συνεδρίου, είναι ότι οι πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούν στον κλάδο (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, εργοδοτικοί), δίνουν «γη και ύδωρ» (δηλαδή παραχωρήσεις στο ωράριο και αποδοχή της λειτουργίας των καταστημάτων με βάρδιες) προκειμένου να υπογραφεί συλλογική σύμβαση. Ωστόσο, αυτό που μάλλον δεν κατανοούν, είναι ότι με την κατρακύλα στην οποία έχουν οδηγήσει το συνδικαλιστικό κίνημα στις τράπεζες, θέτουν σε κίνδυνο και τον ίδιο το ρόλο τους. Δεν είναι τυχαίοι οι ψίθυροι ότι μάλλον αυτή η συλλογική σύμβαση θα είναι η τελευταία. Ποιος άλλωστε μπορεί να αναγκάσει τους τραπεζίτες να υπογράψουν κι άλλη σύμβαση; Σίγουρα όχι αυτή η εκφυλισμένη ΟΤΟΕ.