Διάλογος για την Οκτωβριανή Επανάσταση (συνέχεια)
Η απάντηση στο
Χάρη Σταθάτο (δημοσιεύθηκε στο φύλλο 19)
Φίλος ο Πλάτων , φιλτέρα δε η αλήθεια!
Παρά τη ροπή σας να θεωρείτε σταλινικό τέρας κάθε μη άκριτο θαυμαστή του Τρότσκι, σε δύο ζητήματα μπορώ να αναγνωρίσω ότι έχετε κάποιο δίκιο και σε ένα ζήτημα έχετε απόλυτα δίκιο! Από λάθος της σύνταξης παραλήφθηκε το όνομά μου, το όνομα του συντάκτη του άρθρου Αναγκαιότητα και τυχαίο στη διαλεκτική της οχτωβριανής επανάστασης, που για σένα και για πολλούς άλλους, υποθέτω, αποτελεί πέτρα σκανδάλου. Πρώτος, όμως, εγώ, δεν αρνήθηκα την πατρότητα του πνευματικού μου τέκνου, αλλά επισήμανα την παράλειψη αυτή στη σύνταξη και σε όσους αναγνώστες της Εργατικής Πολιτικής προμήθευσα την εφημερίδα, μολονότι ο προσεκτικός αναγνώστης από την παρένθετη παραπομπή (σημείωση Χ.Β) θα μπορούσε να συμπεράνει ότι το άρθρο δεν είναι της σύνταξης αλλά του Χρήστου Βλόσιου.
Εν μέρει δίκιο
έχετε, επίσης, όταν, με όσα μου
καταμαρτυρείτε, εκφράζετε την αδυναμία
σας να παρακολουθήσετε τη συλλογιστική
και την τεκμηρίωση της επιχειρηματολογίας
μου, να προσπελάσετε την καινοφανή
προσέγγιση της διαλεκτικής της οχτωβριανής
επανάστασης που επιχειρεί το άρθρο μου,
και την αποτίμηση των δύο πιο
σημαντικών (από τις τρεις τουλάχιστον)
θεωρίες της διαρκούς επανάστασης που
επεξεργάστηκαν οι ρώσοι επαναστάτες
τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα
(Λένιν, Τρότσκι, Ράντεκ- Μπουχάριν): η
για έναν ολόκληρο σχεδόν αιώνα ταύτιση
της λενινικής εκδοχής της διαρκούς
επανάστασης με τη σταλινική θεωρία των
δύο χωριστών επαναστάσεων από τους
σοβιετικούς και από τους απανταχού
ομοϊδεάτες τους, καθώς και η για λόγους
απολογητικής και ελλιπούς κατανόησης
στρεβλή ερμηνεία της λενινικής εκδοχής
της διαρκούς επανάστασης από τον Τρότσκι,
αυτά είναι τα είδωλα του θεάτρου που
σας παρεμπόδισαν να δείτε την αλήθεια
του άρθρου μου, που σας έκαναν να το
παρανοήσετε μέχρι διαστρεβλώσεως και
να του αποδώσετε ιδέες και προθέσεις
οι οποίες με κανένα τρόπο δεν περιέχονται
σε αυτό.
Αλήθεια, από ποιο σημείο του
άρθρου μου π.χ. τεκμαίρεται η ανοησία
που μου προσάπτετε, ότι εγώ τάχα
παρουσιάζω το Λένιν να πιστεύει ότι το
καθεστώς Κερένσκι ήταν η λαοκρατική
δημοκρατία στην οποία αναφέρεται το
πρόγραμμα των μπολσεβίκων, ο Λένιν, ο
Ένγκελς κλπ.; Ίσια ίσια που το άρθρο μου
τονίζει, με την απαραίτητη πάντα
εργογραφική τεκμηρίωση, ότι η λαοκρατική
δημοκρατία τύπου γαλλικής επανάστασης
(1793) (και όχι τύπου Ελβετίας ή ΕΠΑ) για
το Λένιν και τον Ένγκελς ήταν μορφή της
δικτατορίας του προλεταριάτου! Και για
να ακριβολογούμε, το καθεστώς Κερένσκι
που αναφέρετε, δεν υπήρχε καν στις 4
Απριλίου του 1917 (ο Κερένσκι έγινε
πρωθυπουργός τον Ιούλιο του 1917, τον
Απρίλη είναι απλός υπουργός
δικαιοσύνης), ενώ, ως προς την κρατική
μορφή του, το καθεστώς αυτό δεν ήταν
ούτε αβασίλευτη δημοκρατία, αφού
δεν είχε καν τολμήσει να καταργήσει τη
μοναρχία. Ως προς το ταξικό περιεχόμενο
της κρατικής εξουσίας, σύμφωνα με το
χωρίο του Λένιν που παρατίθεται στο
άρθρο μου, στη Ρωσία αυτής της εποχής
υπάρχει δυαδική εξουσία, σύμπλεξη σε
ένα σύνολο της δικτατορίας της αστικής
τάξης (κυβέρνηση Λβοφ και Σία) και της
δικτατορίας του προλεταριάτου και
της αγροτιάς (το Σοβιέτ των εργατών και
των στρατιωτών βουλευτών).
Με την ίδια
ελαφρότητα που χρίζετε τον Κερένσκι
πρωθυπουργό από τις 4 Απριλίου του 1917,
παραβλέπετε, για χάρη προσφιλών σας
ιδεολογημάτων, τα γεγονότα και χλευάζετε
τη ζωντανή τους διαλεκτική. Γι΄ αυτό,
οφείλετε να πάρετε θέση στα ακόλουθα
ερωτήματα:
Είναι αλήθεια ότι ο Ένγκελς
στην Κριτική του Προγράμματος της
Ερφούρτης και ο Λένιν στο άρθρο του Για
το σύνθημα των Ενωμένων Πολιτειών της
Ευρώπης θεωρούν τη λαοκρατική δημοκρατία
τύπου γαλλικής δημοκρατίας του 1793
μορφή τής δικτατορίας του προλεταριάτου
ή εγώ πλαστογραφώ τα κείμενά τους, όταν
τα επικαλούμαι και τα παραθέτω αυτούσια;
Επιτρέπεται τάχα, μαρξιστές άνθρωποι,
αυτή τη λαοκρατική δημοκρατία-μορφή
της δικτατορίας του προλεταριάτου (που
στο άρθρο μου σκιαγραφείται, νομίζω, με
κάποιαν επάρκεια) να τη συμφύρουμε με
την αστική, κοινοβουλευτική λαοκρατική
δημοκρατία (ο όρος είναι του Λένιν);
Είναι αλήθεια ότι ο Λένιν, από το 1905, που
δημοσιεύει το έργο του Οι δυο ταχτικές
της σοσιαλδημοκρατίας στη δημοκρατική
επανάσταση, ως και τις αρχές Απριλίου
του 1917, θεωρεί την προαναφερθείσα
λαοκρατική δημοκρατία τύπου γαλλικής
επανάστασης ως την κατάλληλη κρατική
μορφή και για την επαναστατική δημοκρατική
δικτατορία του προλεταριάτου και της
αγροτιάς καθώς και για τη δικτατορία
του προλεταριάτου ή πάλι εγώ πλαστογραφώ
τα σχετικά κείμενά του; Είναι αλήθεια
ότι ο Λένιν στις Θέσεις του Απρίλη, στις
οποίες ανήκει και το κείμενο Τα καθήκοντα
του προλεταριάτου στην επανάστασή μας
(αποσπάσματα του οποίου παρέθεσα στο
άρθρο μου), χαρακτηρίζει το σοβιέτ των
εργατών και αγροτών βουλευτών δικτατορία
του προλεταριάτου και της αγροτιάς ή
έχω και εδώ διαπράξει πλαστογραφία; Και
αν έχω διαπράξει όλες αυτές τις
πλαστογραφήσεις και τις παραχαράξεις
σε βάρος του Ένγκελς και του Λένιν, γιατί
εσείς , ένας αφοσιωμένος μαρξιστής, δε
σπεύδετε να παραθέσετε τα γνήσια κείμενα,
ώστε να αποκαταστήσετε την ιστορική
αλήθεια και να προστατέψετε τους
συντρόφους και φίλους αναγνώστες της
Εργατικής Πολιτικής από τον πλαστογράφο
που εισέδυσε στις σελίδες της, παρά
αναλώνεστε σε μια επίθεση προσωπικών
χαρακτηρισμών που θυμίζουν τις πιο
εύοσμες σελίδες του πατερούλη των λαών
κατά του τροτσκισμού;
Μήπως αποφεύγετε
να μπείτε σ΄ αυτό τον κόπο, επειδή τα
γεγονότα είναι πεισματάρικα και δεν
υπάρχει στο άρθρο μου καμιά απολύτως
διαστρέβλωση της αλήθειας, αλλά υπόμνηση
γεγονότων που θέτουν σε δοκιμασία την
επάρκεια της δικής σας αντίληψης γι΄
αυτά τα γεγονότα; Από πότε, άραγε,
μια θεωρία που προβλέπει την εφάπαξ, τη
μία κι έξω κατάκτηση της εξουσίας από
το προλεταριάτο και τους συμμάχους του
ως απαραίτητο όρο πραγμάτωσης, μέσα στο
κρατικό-πολιτικό συνεχές της λαοκρατικής
ή της σοβιετικής δημοκρατίας, τόσο της
αστικοδημοκρατικής όσο και της
προλεταριακής επανάστασης, επιτρέπεται
να ταυτίζεται με τη θεωρία των σταδίων
(που προβλέπει δύο διακριτές πολιτικές
και κοινωνικές επαναστάσεις ,με υποταγή
του προλεταριάτου στην αστική τάξη κατά
τη διάρκεια της πρώτης); Και από πότε,
άραγε, (για λόγους ορολογικού copyright, το
οποίο έτσι κι αλλιώς ανήκει στο Μαρξ,
δημιουργό του όρου Revolution in Permanenz/ διαρκής
επανάσταση, γιατί το copyright της ιδέας,
έτσι κι αλλιώς, ανήκει στο Μαρά) η
λενινική/ μπολσεβίκικη θεωρία της
μετεξέλιξης της αστικοδημοκρατικής
επανάστασης σε προλεταριακή δεν
επιτρέπεται να θεωρείται
μορφή της διαρκούς/αδιάκοπης επανάστασης(
για να σας θυμίσω τη σχολαστική
τροτσκιστική και σταλινική λεκτική
διάκριση ανάμεσα στη διαρκή επανάσταση
του Τρότσκι και στην αδιάκοπη επανάσταση
του Λένιν); Τέλος, είναι επιστημολογικά
ορθό, όταν μια ερμηνεία των γεγονότων
αντιφάσκει με τα γεγονότα που, υποτίθεται,
ερμηνεύει, να γαντζωνόμαστε στην ερμηνεία
αυτή, να τη μετατρέπουμε σε προκρούστεια
κλίνη των γεγονότων, να στρεβλώνουμε,
να αγνοούμε, να παραβλέπουμε και να
αποσιωπούμε τα γεγονότα που τη διαψεύδουν
ολοκληρωτικά ή περιορίζουν την ισχύ
της, όπως κάνει ο Τρότσκι με τη λαοκρατική
δημοκρατία- μορφή της δικτατορίας του
προλεταριάτου (που την αγνοεί πλήρως)
και με την ΄΄επαναστατική δικτατορία
του προλεταριάτου και της αγροτιάς΄΄,
της οποίας, κατά το Λένιν, απορρίπτει
το όνομα κρατώντας την ουσία της (Λένιν:
Για τις δύο γραμμές της επανάστασης,
Άπαντα, τ. 27, σελ. 81-82, 20 Νοεμβρίου 1915) ;
Η
αναζήτηση θεωριών που περιέχουν την
απόλυτη αλήθεια δεν έχει καμιά σχέση
με την υλιστική διαλεκτική της αλήθειας
και της πλάνης. Η υλιστική διαλεκτική
της αλήθειας και της πλάνης μας διδάσκει
ότι προσεγγίζουμε την απόλυτη αλήθεια
μέσα από τις σχετικές αλήθειες και ότι,
γι’ αυτό, η άλφα θεωρία για ένα ζήτημα
μπορεί να μας προμηθεύει μια πιο εντελή,
πιο συγκεκριμένη, πιο ακριβολόγα στην
επιστημονική της ορολογία προσέγγιση
της απόλυτης αλήθειας από μιαν άλλη πιο
ατελή, πιο αφηρημένη, λιγότερο επαρκή
στην επιστημονικότητα τής ορολογίας
της θεωρία. Η επισήμανση ότι, κατά την
άποψή μας, η τροτσκική θεωρία της διαρκούς
επανάστασης συγκρινόμενη με την
αντίστοιχη λενινική, ανήκει στη δεύτερη
κατηγορία, δε συνεπάγεται ότι η τροτσκική
θεωρία είναι λαθεμένη και για πέταμα
στον κάλαθο των αχρήστων, αλλά ότι
χρειάζεται, όπως και κάθε άλλη θεωρία,
να την αντιμετωπίζουμε και αυτή
κριτικά, να κατανοούμε τις ανεπάρκειές
της και τα όριά της, ώστε, στο βαθμό που
επιδέχεται ανάπτυξη, να την υπερβαίνουμε,
εντάσσοντάς την στα πλαίσια μιας
ευρύτερης και πληρέστερης θεωρίας.
Και
εδώ, πράγματι , σ. Σταθάτο, έχετε απόλυτα
δίκιο να απαιτείτε μιαν αναλυτική
τεκμηρίωση- η οποία, βέβαια, δεν μπορούσε
δυστυχώς να γίνει μέσα σε ένα άρθρο με
άλλη ιδεολογικοπολιτική στόχευση και
στριμωγμένο στον περιορισμένο χώρο της
Εργατικής Πολιτικής. Σας χρωστάω, λοιπόν,
και σε σας και σε πολλούς άλλους, μιαν
ανάλυση των πραγματικών ατελειών της
τροτσκικής εκδοχής για τη θεωρία της
διαρκούς επανάστασης, που, αν το
επιθυμείτε, θα μπορούσε να γίνει και
μέσα από τις στήλες της εφημερίδας σας.
Eκεί και τότε θα είναι δυνατό να
επαληθευτεί ή να διαψευστεί το
πρωθύστερο συμπέρασμα σας, ότι δηλ. ο
υπογραφόμενος έχει ανεπαρκή γνώση της
θεωρίας τού Τρότσκι για τη διαρκή
επανάσταση. Στο μεταξύ όμως, εσείς
ερευνείστε το θεωρητικό έργο τού Τρότσκι,
για να βρείτε αν ο Τρότσκι γνωρίζει και
πώς ο Τρότσκι αντιμετωπίζει την άποψη
του γερο- Ένγκελς ότι η λαοκρατική
δημοκρατία τύπου γαλλικής επανάστασης
είναι ειδική μορφή της δικτατορίας του
προλεταριάτου. Γιατί, όσο και να κάνετε
πως δεν καταλαβαίνετε πόσο βαρύνουσα
είναι αυτή η άποψη τού Ένγκελς, όσο και
να προσπαθείτε να μετατοπίσετε τη
συζήτηση από το θέμα μας σε άλλο θέμα,
όσο δηλ. και να προσπαθείτε να μεταβούμε
από το πώς αποτιμούμε τη θεωρητική
συνεισφορά του Λένιν και του Τρότσκι
στην ανάπτυξη της μαρξιστικής θεωρίας
της διαρκούς επανάστασης στο πώς
αποτιμούμε την όντως μεγάλη πρακτική
συνεισφορά του Τρότσκι στην επιτυχία
της Οχτωβριανής Επανάστασης, εγώ δε θα
σας κάνω το χατίρι να ξεχάσω ή να αποσύρω
από τη θεωρητική μας συζήτηση την άποψη
του Ένγκελς, η οποία είναι ο σκληρός
επιστημονικός και μαρξιστικός πυρήνας
της επιχειρηματολογίας μου. Αν λοιπόν,
θέλετε και μπορείτε να αναιρέσετε την
επιχειρηματολογία μου, ξεκινήστε,
παρακαλώ, με την αναίρεση της
προμνημονευθείσας άποψης του Ένγκελς.
Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα!
Με
συντροφική και ανθρώπινη κατανόηση για
την αμήχανη έξαψή σας μπροστά στο
καινούριο, για τις άστοχες κρίσεις σας
και για την ατυχή κατάταξη των απόψεων
μου στον αστερισμό του σταλινισμού
- πάντα, βέβαια, με την προϋπόθεση ότι
και για σας ισχύει η αριστοτελική ρήση:
Φίλος ο Πλάτων , φιλτέρα δε η αλήθεια.