16ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών

Το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών (ΠΦΝΦ), διοργανώνεται από την ΠΟΔΝ (Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικής Νεολαίας) και αποτελούσε θεσμό στενά συνδεδεμένο με το "σοσιαλιστικό μπλοκ". Στα χρόνια πριν την κατάρρευση του "υπαρκτού σοσιαλισμού", οι πιο μαζικές οργανώσεις στα πλαίσια της ΠΟΔΝ ήταν οι νεολαίες των κομμουνιστικών κομμάτων των ανατολικών χωρών. Συμμετείχαν επίσης, οι οργανώσεις νεολαίας των "επίσημων" φιλοσοβιετικών ΚΚ της Δύσης και του τρίτου κόσμου. Σήμερα, στην ΠΟΔΝ συμμετέχουν οι οργανώσεις νεολαίας των ΚΚ που δεν σαρώθηκαν από την κατάρρευση. Από την Ελλάδα, στην ΠΟΔΝ συμμετέχει η ΚΝΕ, ενώ για ένα μικρό διάστημα, μετά την διάσπαση της ΚΝΕ το 1989, εκπρόσωπος της Ελλάδας στην ΠΟΔΝ ήταν η ΚΝΕ – ΝΑΡ.

Στις εθνικές προπαρασκευαστικές επιτροπές που σχηματίζονται πριν από κάθε φεστιβάλ, συμμετείχαν και παλιότερα όπως και σήμερα και άλλες οργανώσεις: ευρωκομμουνιστικές και σοσιαλδημοκρατικές (ιδιαίτερα κυβερνητικές), αντιιμπεριαλιστικές οργανώσεις από τον τρίτο κόσμο και, πιο περιορισμένα, οργανώσεις της άκρας Αριστεράς.

Το ΠΦΝΦ ξεκίνησε την πορεία του στο χρόνο το 1947 από την Πράγα. Σε εκείνο το 1ο φεστιβάλ συμμετείχαν 17.000 νέοι από 72 χώρες και από τα κεντρικά ζητήματα του φεστιβάλ εκείνου ήταν ο ελληνικός εμφύλιος. Όλα σχεδόν τα φεστιβάλ πραγματοποιήθηκαν στις χώρες του "υπαρκτού σοσιαλισμού". Εξαίρεση αποτέλεσαν το 7ο (1959) και το 8ο (1962) που έγιναν στην Βιέννη και το Ελσίνκι αντίστοιχα.

Το τελευταίο φεστιβάλ πριν την κατάρρευση έγινε το 1988 στην Β. Κορέα. Η διάλυση πολλών ΚΚ και των αντίστοιχων οργανώσεων νεολαίας που ακολούθησε την κατάρρευση, κατέστησε αδύνατη τη διεξαγωγή του φεστιβάλ για τα επόμενα χρόνια. Η αναγέννηση του θεσμού έγινε το 1997, με το 14ο φεστιβάλ στην Κούβα. Ακολούθησε το πιο αποτυχημένο φεστιβάλ στην ιστορία του θεσμού, στην Αλγερία το 2001 με μόλις 6500 συμμετέχοντες.

Το 16ο ΠΦΝΦ πραγματοποιήθηκε πριν δύο μήνες στη Βενεζουέλα από τις 7 ως τις 15 Αυγούστου με τη συμμετοχή περίπου 15.000 νέων από 115 χώρες. Η φετινή διοργάνωση, χαρακτηρίστηκε από τη μεγάλη συμμετοχή, καθιστώντας αυτό το φεστιβάλ το πιο μαζικό από τα τρία που ακολούθησαν την κατάρρευση. Επίσης, ήταν μάλλον η πιο ενδιαφέρουσα, καθώς πραγματοποιήθηκε σε μια χώρα με έντονες και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πολιτικές εξελίξεις. Οι πιο μαζικές αντιπροσωπείες ήταν, λόγω της μικρής απόστασης, οι λατινοαμερικάνικες. Ιδιαίτερα μαζική ήταν η κουβανική, λόγω και των ιδιαίτερων σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στην Κούβα και την χώρα που φιλοξενούσε το φεστιβάλ. Η πιο μαζική αντιπροσωπεία ωστόσο, ήταν αυτή της Κολομβίας, μιας χώρας η σκληρή νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της οποίας θεωρείται "μακρύ χέρι" των ΗΠΑ στην περιοχή, με Πρόεδρο τον Ουρίμπε και με την στήριξη ακροδεξιών παραστρατιωτικών οργανώσεων που αποτελούν απειλή για κάθε είδους αριστερή, επαναστατική ή ακόμα και συνδικαλιστική δράση.

Οι ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες ήταν με διαφορά οι πιο πολιτικοποιημένες με αρκετά πληθωρική παρουσία ως προς το εύρος των οργανώσεων που συμμετείχαν. Εκτός από τα επίσημα ΚΚ, είχαν έρθει αρκετές οργανώσεις της επαναστατικής Αριστεράς, ενώ παρουσία είχαν και κάποια συνδικάτα. Από τις ευρωπαϊκές αποστολές, ξεχωρίσαμε το RKU (Επαναστατική Κομμουνιστική Νεολαία) από τη Σουηδία που ήταν η πιο οργανωμένη αποστολή παρά τον μικρό αριθμό των μελών της (36 σύντροφοι), το ASLO (Ένωση για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης) και την ΑΝΑ (Εθνική Αντικαπιταλιστική Συνέλευση) από την Ιταλία, το Kaldirac από την Τουρκία. Αντιπροσωπεία είχε στείλει η νεοϊδρυθείσα Ελβετική Συνομοσπονδία Εργατών που προέκυψε από την ένωση των χωριστών - κομματικών - εργατικών συνομοσπονδιών. Από την Ανατολική Ευρώπη, αξιοπρεπή παρουσία είχαν τα υπολείμματα της Κομσομόλ, ενώ από τις περισσότερες χώρες του πάλαι ποτέ "υπαρκτού" δεν υπήρχε συμμετοχή.

Η συμμετοχή 800 ατόμων από ασιατικές χώρες, πρέπει να χαρακτηριστεί μάλλον μαζική, δεδομένης της απόστασης. Εμφανή παρουσία είχαν φοιτητικές ενώσεις, ενώ ήταν σχεδόν πλήρης η απουσία πολιτικών οργανώσεων με εξαίρεση τις νεολαίες των ΚΚ του Βιετνάμ και της Β. Κορέας. Ωστόσο, η ασιατική παρουσία είχε πολύ περισσότερο πολιτικό χρώμα από τις απολίτικες αντιπροσωπείες της Αφρικής που η παρουσία τους θύμιζε κάτι μεταξύ φολκλορικών χορευτικών συγκροτημάτων και εθνικών αθλητικών αποστολών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί, η απουσία παλαιστινιακής αντιπροσωπείας και το γεγονός ότι η μόνη πολιτική παρουσία από τις αραβικές χώρες ήταν η κοινή αντιπροσωπεία της Χεζμπολάχ με την Αμάλ από το Λίβανο.

Cuba - Venezuela un national bandera

Στο πρόγραμμα του φεστιβάλ, υπήρχε πλατιά γκάμα θεμάτων που έπιαναν από ζητήματα οικονομικής ανάπτυξης, μέχρι το χιπ-χοπ, όμως, όπως ήταν λογικό, κυριάρχησαν οι συζητήσεις που αφορούσαν την κατάσταση στη Λατινική Αμερική. Στις εκδηλώσεις αυτές, συχνά οι ομιλίες των Κουβανών αντιπροσώπων διακόπτονταν από το σύνθημα "Cuba - Venezuela un national bandera", δηλαδή "Κούβα - Βενεζουέλα μία εθνική σημαία". Ίσως αυτό να ήταν μια απάντηση στις κραυγές της βενεζουελάνικης αντιπολίτευσης που μιλάει για "κουβανική εισβολή" στη χώρα.

Από τις πιο σημαντικές συζητήσεις, ήταν αυτές που αφορούσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν ύστερα από πρόταση των ευρωπαϊκών οργανώσεων της ΠΟΔΝ, με στόχο να σπάσουν τις πλατιά διαδεδομένες στην αμερικανική ήπειρο αυταπάτες γύρω από το ρόλο της Ε.Ε. Οι αυταπάτες για μια Ε.Ε. αντίπαλο δέος στους Αμερικάνους, επηρεάζουν και την Αριστερά, όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς συζητώντας με μέλη αριστερών οργανώσεων της Λ. Αμερικής. Κύρια αιτία γι' αυτό είναι η έντονη παρουσία των ΗΠΑ στην ήπειρο και η μακροχρόνια απουσία των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών από την περιοχή. Η ρητορική του Τσάβες, που μιλάει για περιφερειακή συνεργασία των χωρών του αμερικάνικου Νότου κόντρα στον βορειοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό δημιουργεί θετικούς συνειρμούς για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ενώ και η αίγλη του ευρωπαϊκού πολιτισμού παίζει το ρόλο της στην θετική, σε γενικές γραμμές, εικόνα που έχουν οι Λατινοαμερικάνοι για την ευρωπαϊκή ένωση.

Σε κάποιες συζητήσεις έγινε παρέμβαση από μέλη της κυβέρνησης της χώρας, ενώ από τις ξεχωριστές στιγμές του φεστιβάλ, ήταν η παρουσία του Τσάβες στις τελετές έναρξης και λήξης, αλλά και η -εκτός προγράμματος- ομιλία του σε μία από τις εκδηλώσεις του φεστιβάλ.