Η πορεία προς τη χρεοκοπία

και η επαναστατική διέξοδος από αυτή

Η ελληνική οικονομική κρίση ολοένα και βαθαίνει. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι πλέον εξυπηρετήσιμο. Μάταια προσπαθούν οι καπιταλιστές και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι – κυβερνητικοί και μη – να μας πείσουν για το αντίθετο. Συνεχίζουν ωστόσο όχι μόνο να υπόσχονται λύσεις στο αδιέξοδο του χρέους όταν τέτοιες δεν υπάρχουν, αλλά και να συνδέουν αυθαίρετα την όποια λύση με την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού ελλείμματος! Έχουν μάλιστα εξαπολύσει έναν ολόκληρο στρατό από παπαγαλάκια και κονδυλοφόρους που φωνάζουν για το σπάταλο κράτος και για τους εκτροχιασμένους δημοσιονομικούς δείκτες. Προσπαθούν να πείσουν την ελληνική κοινωνία ότι το πρόβλημα όλων των τελευταίων χρόνων είναι η αλόγιστη δημόσια σπατάλη και τα μειωμένα έσοδα, πρόβλημα στο οποίο μάλιστα υπάρχει συμμετοχή όλων: πολλοί και «καλοπληρωμένοι» δημόσιοι υπάλληλοι (!), μεγάλα κονδύλια για κοινωνικά επιδόματα, όπως και για την υγεία και την παιδεία (!), φοροδιαφυγή κ.λπ. Η προσπάθειά τους να αποκρύψουν πάση θυσία την αλήθεια ενάντια σε κάθε δεδομένο λαμβάνει γκεμπελικές διαστάσεις.

Ακόμη και ένας πρωτοετής φοιτητής οικονομικών επιστημών γνωρίζει ότι το δημόσιο χρέος δεν είναι προϊόν της κακοδιαχείρισης των δημόσιων οικονομικών – όχι πως τέτοια δεν υπήρχε και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα και τους τομείς – ούτε του εκτροχιασμού των δημοσιονομικών δεικτών, αλλά είναι αποτέλεσμα της συνειδητής πολιτικής διαρκούς κρατικού δανεισμού για συγκεκριμένους λόγους. Τα δάνεια εξυπηρετούσαν πρωτίστως την χρηματοδότηση από το κράτος της οικονομικής ανάπτυξης με όρους υψηλής κερδοφορίας σε συγκεκριμένους τομείς – μεγάλα δημόσια έργα, ενίσχυση επενδύσεων, ενίσχυση τραπεζών κ.λπ. Κατά ένα άλλο μεγάλο μέρος τα ύστερα δάνεια χρησιμοποιούνταν για την αποπληρωμή τόκων προηγούμενων δανείων.

Και γιατί με στόχο την αντιμετώπιση του ελλείμματος ακολουθήθηκε πολιτική που επιφέρει οξεία ύφεση στην αγορά και κατά προέκταση μείωση εσόδων και γι’ αυτό τάση διόγκωσης και όχι μείωσης του ελλείμματος; Δεν ήταν γνωστό αυτό στους τεχνοκράτες της τρόικας;

Η πολιτική αυτή κατ’ αρχάς «εξαγοράζει χρόνο», χρόνο αναγκαίο για να διαμορφωθούν αναγκαίες για το κεφάλαιο συνθήκες:

(α) ισοσκελισμός μέρους των απωλειών από το μέρος τους χρέους που δεν θα αποπληρωθεί και από την απαξίωση λόγω της κρίσης με κινήσεις «ρεφαρίσματος» (βλ. κέρδη από δευτερογενή αγορά με κερδοσκοπικά παιχνίδια και από υψηλές αποδόσεις εντόκων γραμματίων) και «αναδιοργάνωσης» (π.χ. ενισχύσεις των τραπεζών από το κράτος, συγχωνεύσεις τραπεζών και άλλων μεγάλων επιχειρήσεων),

(β) διαμόρφωση συμφωνιών εντός της ΕΕ σχετικά με τη χασούρα και τα οφέλη από τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του ελληνικού χρέους αλλά και του συνολικότερου προβλήματος αστάθειας του ευρώ, εφόσον κατά ένα μέρος το πρόβλημα του δανεισμού μεταφέρεται από τους ιδιώτες δανειστές στα κράτη-δανειστές μέσω των νέων δανείων στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες υπό χρεοκοπία χώρες.

Δεύτερον, η πολιτική «αντιμετώπισης του ελλείμματος» περιλαμβάνει το ξεπούλημα σε τιμές ευκαιρίας κερδοφόρων δημοσίων επιχειρήσεων και δημόσιας ακίνητης περιουσίας καθώς και άνοιγμα νέων τομέων ανάπτυξης (βλ. κερδοφορίας) εντός της οικονομίας μέσα από τον περιορισμό της δραστηριότητας του δημοσίου και τη συμπίεση μικροαστικών στρωμάτων (άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων). Δημιουργούνται έτσι άμεσα και μακροπρόθεσμα πεδία για την άνοδο της κερδοφορίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου – ντόπιου και ξένου – ακόμα και εντός της οικονομικής κρίσης.

Τρίτον, μέσα από την ακραία συμπίεση του εργατικού κόστους, την κατάργηση εργατικών δικαιωμάτων και τη διαμόρφωση στρατού ανέργων, μετατρέπει την Ελλάδα σε χώρα σχετικά φτηνής εργασίας εντός της ΕΕ και διευρύνει τις δυνατότητες κερδοφόρων επενδύσεων.

Και αφού δεν οδηγούμαστε με κανέναν τρόπο σε εξυπηρέτηση του χρέους και πολύ περισσότερο σε μείωσή του, τι θα γίνει τελικά με την υπερχρέωση της χώρας; Ότι ήταν εξαρχής δεδομένο ότι θα γίνει: χρεοκοπία! Χρεοκοπία έχει ήδη και επισήμως κηρυχθεί από τον Ιούλιο και η ουσιαστική χρεοκοπία είναι γεγονός από την στιγμή που η χώρα δεν μπορεί πλέον να δανειστεί με λογικό επιτόκιο από τις αγορές. Φυσικά, για ένα διάστημα ακόμα, η χώρα μάλλον θα συντηρείται σε καθεστώς συγκαλυμμένης χρεοκοπίας μέσω του μηχανισμού στήριξης της ΕΕ. Αλλά έχει ήδη γίνει αποδεκτό ότι μεγάλο μέρος του χρέους, πολύ μεγαλύτερο από αυτό που σήμερα βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση με τους δανειστές, δεν είναι δυνατό να αποπληρωθεί. Η διαπραγμάτευση υπαγωγής της χώρας σε ένα μηχανισμό ελεγχόμενης χρεοκοπίας μέσω σημαντικού κουρέματος του χρέους έχει ξεκινήσει. Η στρατηγική επιλογή των δανειστών παραμένει η διατήρηση της Ελλάδας στο ευρώ, έστω και μέσω του EFSF και η προτεραιότητα θα είναι η στήριξη του τραπεζικού συστήματος, με τις γαλλικές και τις ελληνικές τράπεζες να παίρνουν τη μερίδα του λέοντος. Για την αποπληρωμή του υπόλοιπου χρέους θα επιβληθεί σε κάθε περίπτωση λεηλασία του συνόλου της κρατικής περιουσίας. Επιπλέον, δίχως άλλες δανειοδοτήσεις και αποκλεισμένο από τις «αγορές», το ελληνικό κράτος θα είναι αναγκασμένο να τα βγάλει πέρα μόνο του, προχωρώντας στην επιβολή ακόμα περισσότερων αντεργατικών μέτρων από αυτά που προέβλεπε το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Όλα αυτά μαζί, όχι μόνο θα δυσχεράνουν την κατάσταση της εργατικής τάξης και των μεσαίων στρωμάτων μέχρι την απόλυτη εξαθλίωση, αλλά θα θέσουν τη χώρα σε οικονομική «χούντα» με προοπτική δεκαετιών και με την απειλή μιας νέας – μη ελεγχόμενης αυτή τη φορά – χρεοκοπίας να αιωρείται πάνω από τα κεφάλια μας για τα επόμενα χρόνια.

Συνεπώς και μετά από την ανοιχτή χρεοκοπία η ομηρία της χώρας από την τρόικα θα συνεχιστεί, εφόσον η χώρα θα παραμείνει με οποιονδήποτε τρόπο εντός της ΕΕ και ειδικότερα της ευρω-ζώνης. Τα σενάρια, που πλέον είναι ορατά, για αποβολή της Ελλάδας από την ευρω-ζώνη ή τη διαμόρφωση «διπλού νομίσματος» ή «μαλακού ευρώ», δεν αλλάζουν παρά προς το χειρότερο την προοπτική που προαναφέραμε. Το χρέος θα παραμένει στο σκληρό ευρώ, ενώ η υποτίμηση του εσωτερικού νομίσματος θα πλήττει το λαϊκό εισόδημα.

Είναι λοιπόν φανερό ότι τόσο ο δρόμος της υποτιθέμενης αντιμετώπισης της σημερινής κρίσης όσο και η οποιαδήποτε «λύση» επιτευχθεί από την αστική τάξη της χώρας προβλέπει ένα μέλλον σκοτεινότερο και από το ζοφερό παρόν για την πλειοψηφία του ελληνικού λαού και κυρίως για την εργατική τάξη και τα φτωχά μικροαστικά στρώματα. Συντελείται γι’ αυτό, ακόμα και αν δεν έχει πλήρως συνειδητοποιηθεί από τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία, μία σύγκρουση μεταξύ δύο εθνών μέσα στην ελληνική κοινωνία, μία συνολική ρήξη σχετικά με το περιεχόμενο του «εθνικού συμφέροντος» μεταξύ των διαφορετικών τάξεων. Το έθνος του κεφαλαίου σέρνει τη χώρα στην υποβάθμισή της, την ασφυκτική εξάρτησή της από τους ξένους δανειστές και με τους εργαζόμενούς της σε εξαθλίωση. Το έθνος των εργαζομένων έχει χρέος να αντιδράσει και να επιβάλλει τη δική του διέξοδο από την παρούσα κρίση, τη λύση της ανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας, της εγκαθίδρυσης ουσιαστικής δημοκρατίας και της εξασφάλισης των εισοδημάτων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Και αυτό δεν γίνεται με παζαρέματα και πιέσεις προς τους κυβερνώντες, ούτε θα επιτευχθεί μέσα από την εναλλαγή στην κυβερνητική εξουσία δυνάμεων – μονοκομματικών ή πολυκομματικών ή υπερκομματικών – οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα εξυπηρετήσουν τις επιλογές του κεφαλαίου. Αυτό θα γίνει μόνο με την ανατροπή της αστικής εξουσίας. Γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να συγκροτηθούν οι ίδιοι οι πρωτοπόροι εργάτες και άλλοι πρωτοπόροι εργαζόμενοι σε πολιτική δύναμη, σε ένα κοινό πολιτικό μέτωπο με στόχο να εγκαθιδρύσουν τη δική τους κυβέρνηση.