Ιταλία-Ισπανία-Πορτογαλία
ΙΤΑΛΙΑ
Κατόρθωσε τελικά να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης την περασμένη Παρασκευή ο Μπερλουσκόνι στην ιταλική Βουλή με 316 υπέρ και 301 κατά επί συνόλου 630. Όμως όλοι θεωρούν σχεδόν αδύνατον αυτή η κυβέρνηση να εξαντλήσει τη θητεία της. Βέβαια όλοι όσοι γνωρίζουν την πολιτική και οικονομική κατάσταση στην χώρα αναρωτιούνται τι θα άλλαζε η ανάδειξη μιας κεντροαριστερής κυβέρνησης σε περίπτωση που η κεντροαριστερά κατάφερνε να ενωθεί και να κερδίσει τις εκλογές, από τη στιγμή που είναι σίγουρο ότι θα ακολουθούσε την ίδια πολιτική, στις βασικές της κατευθύνσεις, με την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι.
Η κατάσταση στη χώρα είναι η χειρότερη των τελευταίων δεκαετιών. Το δημόσιο χρέος της έχει φτάσει στο 120% του ΑΕΠ. Οι επίσημες προβλέψεις κάνουν λόγο για μηδενική ανάπτυξη το 2012, χωρίς όμως να συνυπολογίζουν τις επιπτώσεις που θα έχουν στο ΑΕΠ της χώρας τα άγρια μέτρα που απαιτούν οι ντόπιοι και ξένοι τοκογλύφοι αλλά και το χρηματιστικό κεφάλαιο γενικότερα, με στόχο την ισοπέδωση των εργατικών κατακτήσεων.
Η ιταλική κοινωνία βγήκε από την ύφεση του 2009 – 2010 με χειροτέρευση των συνθηκών ζωής της. Η εργατική τάξη που πλήρωσε κυρίως την κρίση έχασε κατακτήσεις δεκαετιών και η ιταλική νεολαία, ειδικά στις φτωχές περιοχές του Νότου, οδηγήθηκε μαζικά στο περιθώριο. Σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας, το 24,7% των Ιταλών βρίσκεται αντιμέτωπο με τη φτώχεια. 501.000 νέοι κάτω των 30 ετών έχουν χάσει τη δουλεία τους τη διετία 2009 – 2010, ενώ το 30% των νέων εργάζεται με πάρα πολύ χαμηλή αμοιβή και συμβάσεις περιορισμένου χρόνου, ουσιαστικά χωρίς δικαιώματα δηλαδή. Έρευνα της οργάνωσης “save the children” έδειξε ότι 410.000 ανήλικα παιδιά ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας.
Στην Ιταλία επιπλέον υπάρχουν και κάποιες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που λειτουργούν παράνομα κάτω από την ανοχή του κράτους αλλά και των επίσημων ξεπουλημένων συνδικαλιστικών ηγεσιών, που απασχολούν μετανάστες αλλά πλέον και εξαθλιωμένους Ιταλούς, για 12 και πλέον ώρες, με μισθούς πείνας.
Επομένως δεν προκαλούν έκπληξη τα αποτελέσματα δημοσκόπησης που έδειξαν ότι το 72% των νέων κάτω από 25 ετών εργασιακά και κοινωνικά αποκλεισμένο στη χώρα του και προσανατολίζεται να μεταναστεύσει στο εξωτερικό.
Το μόνο παρήγορο σ' όλη αυτή την κατάσταση είναι ότι η εργατική τάξη της χώρας και η νεολαία αρχίζει να αντιδρά. Το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτώβρη είχαμε μια σειρά από δυναμικές κινητοποιήσεις με κυριότερη αυτή των Ιταλών “αγανακτισμένων” στη Ρώμη όπου χιλιάδες εργαζομένων και νέων απέκλεισαν για ώρες τη Via Nazionale στο κέντρο της πόλης όπου βρίσκεται η έδρα της Κεντρικής Τράπεζας. Την ίδια μέρα στην Μπολόνια έπειτα από μια μαζική συγκέντρωση διαμαρτυρίας όπου κυριαρχούσαν τα συνθήματα “όχι στο χρέος”, “σε σας τα χρέη, σε μας η ζωή”, είχαμε άγριες συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής, όταν οι διαδηλωτές επιχείρησαν να καταλάβουν το κτήριο της Κεντρικής Τράπεζας στην πόλη. Στις 15 Οκτώβρη τέλος, στο αποκαλούμενο “ραντεβού των αγανακτισμένων” σε πάνω από 900 πόλεις σε περίπου 80 χώρες του κόσμου, η συγκέντρωση της Ρώμης ήταν απ' τις πιο μαζικές και μαχητικές.
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας, έχοντας σαν βάση το μνημόνιο που υπέγραψαν με την τρόικα τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού PSD και CDS αλλά και το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) συνεχίζει με αμείωτους ρυθμούς την επίθεση στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων. Ο πρωθυπουργός της χώρας, Πέδρο Πάσος Κοέλιο, με πρόσχημα την επίτευξη των στόχων του μνημονίου, σε τηλεοπτικό του διάγγελμα προειδοποίησε το λαό ότι πρέπει να προετοιμάζεται για πολύ σκληρή λιτότητα την επόμενη περίοδο. Ανακοίνωσε “προσωρινή” αναστολή καταβολής του 13ου και 14ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων των οποίων οι αποδοχές υπερβαίνουν τα 1000 ευρώ και στον ιδιωτικό τομέα την αύξηση του ωραρίου εργασίας κατά μισή ώρα. Ανακοίνωσε επίσης την αύξηση του ΦΠΑ και σημαντικές περικοπές στην υγεία και την παιδεία. “Οφείλουμε ν κάνουμε περισσότερα. Πολλά περισσότερα απ' όσα είχαμε προβλέψει” είπε ο Κοέλιο προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα μέτρα.
Η Πορτογαλία υπέγραψε το δικό της μνημόνιο τον περασμένο Μάιο, λαμβάνοντας δάνειο 78 δις ευρώ, με αντάλλαγμα ένα απάνθρωπο πρόγραμμα λιτότητας που υιοθέτησε όλο το προηγούμενο διάστημα, όπως βαριά φορολογία στα λαϊκά στρώματα, αύξηση του φόρου στο ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο από 6% στο 23%, συρρίκνωση του δημοσίου τομέα μέσω απολύσεων, πώληση του 20% των κρατικών επιχειρήσεων, καρατόμηση μιας σειράς εργατικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Η χώρα δεν δείχνει να καταφέρνει να κλείσει την ψαλίδα του χρέους και τα διάφορα όργανα του χρηματιστικού κεφαλαίου εντός και εκτός της χώρας ζητούν όλο και περισσότερα μέτρα απ' την κυβέρνηση. Το ζήτημα του χρέους χρησιμοποιείται σταθερά και στην Πορτογαλία όπως και σε άλλες χώρες της ΕΕ από τις δυνάμεις του κεφαλαίου για την πλήρη ισοπέδωση των εργατικών κατακτήσεων και την επιβολή ενός εργασιακού μεσαίωνα.
Απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση τα συνδικάτα οργάνωσαν μια σειρά από κινητοποιήσεις το προηγούμενο διάστημα όπως η μαζική κινητοποίηση της Γενικής Συνομοσπονδίας Πορτογάλων Εργαζομένων (CGTP-in) την 1η του Οκτώβρη. Επίσης μαζική ήταν η συμμετοχή των Πορτογάλων στο ραντεβού των “πλατειών” της 15ης Οκτώβρη στη Λισαβόνα και σε άλλες πόλεις.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Ο Χοσέ Λουίς Θαπατέρο θα είναι ο τρίτος κεντροαριστερός ηγέτης που θα “φαγωθεί” απ' την κρίση μετά τους πρωθυπουργούς της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Τις εκλογές της 20ης Νοέμβρη αναμένεται να τις κερδίσει κατακτώντας την αυτοδυναμία το δεξιό κόμμα του Μαριάνο Ραχόι. Ωστόσο πολύ πιο επικίνδυνο είναι το “φάγωμα” για τον ισπανικό λαό από τις συνέπειες της κρίσης και της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης Θαπατέρο. Η ανεργία έχει ξεπεράσει το 21% (46% στους νέους). Πάνω από ένα εκατομμύριο Ισπανών βρίσκονται υπό την απειλή της έξωσης ενώ δεκάδες χιλιάδες οικογένειες μένουν στους δρόμους ή σε παραγκουπόλεις που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στις παρυφές των μεγαλουπόλεων τα τελευταία χρόνια. Όλα αυτά τη στιγμή που πάνω από 700.000 σπίτια παραμένουν απούλητα και πάνω από 800.000 σπίτι σε όλη τη χώρα παραμένουν ακατοίκητα. Ο παραλογισμός και η σήψη του σύγχρονου καπιταλισμού σε όλο του το μεγαλείο.
Παράλληλα χιλιάδες εργαζόμενοι ενώ έχουν ξοφλήσει στις τράπεζες ένα μεγάλο μέρος του στεγαστικού τους δανείου χάνουν το σπίτι τους επειδή δεν μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν τις υπόλοιπες δόσεις γιατί έμειναν άνεργοι ή γιατί μειώθηκαν σημαντικά οι αποδοχές τους και ταυτόχρονα συνεχίζουν να χρωστούν στις τράπεζες ποσό μεγαλύτερο από την πραγματική αξία του σπιτιού τη στιγμή της κατάσχεσης. Έτσι συνεχίζουν να έχουν μια θηλιά στο λαιμό τους, παρ' ότι έχασαν τα σπίτια τους και ενώ οι τράπεζες έχουν επωφεληθεί από τα τεράστια κρατικά πακέτα στήριξης.
Την ίδια στιγμή οι τραπεζίτες συνεχίζουν να απολαμβάνουν τεράστια κέρδη παρά την κρίση. Για παράδειγμα ο διευθύνων σύμβουλος της Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (BBVA), Φρανσίσκο Γκονζάλεζ, κερδίζει 5,6 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο και ο συνάδελφος του της Santader, 9,1 εκ. ευρώ. Ο ισπανικός λαός εκτός από την επίθεση που δέχεται από την κεντρική κυβέρνηση, έχει ν' αντιμετωπίσει και την επίθεση των τοπικών κυβερνήσεων με την κατάσταση σε κάποιες περιοχές να έχει γίνει ανυπόφορη. Για παράδειγμα η τοπική κυβέρνηση της Καταλονίας θέλει να μειώσει στο μισό το δώρο των εργαζομένων στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης. Η κατάσταση στο σύστημα υγείας στην Καταλονία είναι πολύ άσχημη λόγω του ελλείμματος του τοπικού προϋπολογισμού. Έτσι κλείνουν νοσοκομεία και στα εναπομείναντα υπάρχει μεγάλη υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι έρχονται χειρότερα μέτρα αμέσως μετά τις εκλογές. Μπορεί ο Μαριάνο Ραχόι να αρνείται να απαντήσει συγκεκριμένα τι μέτρα θα πάρει για την αντιμετώπιση της κρίσης όταν θα εκλεγεί, όμως το πρόγραμμα του κόμματος του δεν επιτρέπει αυταπάτες περί αυτού.