Η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης νέα πηγή κερδοφορίας για τους καπιταλιστές

Η κυβέρνηση της ΝΔ δηλώνει αποφασισμένη να φέρει μέχρι τον Οκτώβριο για ψήφιση στη Βουλή νόμο που θα ιδιωτικοποιεί την επικουρική ασφάλιση, με παράλληλη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των καπιταλιστών στα ασφαλιστικά ταμεία κύριας ασφάλισης, πράγμα που θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα ταμεία και στις συντάξεις.

Δεν είναι η πρώτη φορά, ούτε θα είναι η τελευταία, που το ασφαλιστικό ζήτημα βρίσκεται στην επικαιρότητα και στο προσκήνιο. Όλες οι κυβερνήσεις το «λύνουν» για πολλά χρόνια, αλλά κάθε 2-3 χρόνια το επαναφέρουν για να το «λύσουν» ξανά. Η κοινωνική ασφάλιση της εργατικής τάξης, τα ασφαλιστικά της ταμεία, η περιουσία τους, τα αποθεματικά και οι ασφαλιστικές της εισφορές αποτελούσαν από χρόνια και αποτελούν και σήμερα, πεδίο δράσης και πηγή κερδοφορίας για τους καπιταλιστές, πάντα με την ενεργή παρέμβαση τού κράτους τους.

Αυτή τη φορά η κυβέρνηση της ΝΔ δηλώνει αποφασισμένη να προχωρήσει στη γενικευμένη ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, υποσχόμενη «αύξηση της επικουρικής σύνταξης» όταν έρθει η ώρα να δοθεί αυτή η νέα σύνταξη. Δηλαδή, μετά από 40 χρόνια! Μέχρι τότε, οι διάφοροι καπιταλιστές και όμιλοι επιχειρήσεων θα διαχειρίζονται και θα εκμεταλλεύονται πολλαπλά τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων που θα αποφασίσουν, ή θα αναγκαστούν, ή θα ωθηθούν με διάφορους τρόπους, να παραχωρήσουν τη διαχείριση τής επικουρικής τους ασφάλισης σε ιδιωτικό φορέα. Μάλιστα, η κυβέρνηση της ΝΔ έχει ήδη αποφασίσει οι ιδιωτικές εταιρίες και όμιλοι που θα εμπλακούν να εγκατασταθούν μέσα στον ήδη υπάρχοντα δημόσιο φορέα, το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών, ΕΤΕΑΕΠ, να βρουν δηλαδή έτοιμη υποδομή και να χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό με 55 δισ. για τα λεγόμενα «έξοδα μετάβασης». Επίσης, η κυβέρνηση φέρεται να επιβάλει την επικουρική ασφάλιση και στους αγρότες και επαγγελματίες για να μεγαλώσει το πεδίο δράσης και κερδοφορίας των καπιταλιστών.

Τα τυχόν ερωτήματα, κυρίως των νέων εργαζομένων που θα μπουν στην παραγωγή, μιας και η έναρξη της ιδιωτικοποιημένης επικουρικής ασφάλισης τοποθετείται από τους εμπνευστές της στην 1/1/2021, πρέπει να απαντηθούν συγκεκριμένα και διεξοδικά στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης και της υπεράσπισης των εργατικών συμφερόντων.

 Οι νέες βάρδιες εργαζομένων αλλά και η εργατική τάξη συνολικά πρέπει να γνωρίζει την ιστορία της κοινωνικής ασφάλισης, τη ληστεία που υπέστη η περιουσία της και τα αποθεματικά των ασφαλιστικών της ταμείων από το καπιταλιστικό κράτος και τους ιδιώτες καπιταλιστές που την εκμεταλλεύτηκαν κατά καιρούς.

Η κοινωνική ασφάλιση αποτέλεσε μία σοβαρή κατάκτηση της εργατικής τάξης και ήταν αποτέλεσμα μεγάλων και πολύχρονων αγώνων οι οποίοι πολλές φορές βάφτηκαν με αίμα. Η λεηλασία των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων άρχισε από τη δεκαετία του 1950, όταν τα ασφαλιστικά ταμεία και κυρίως το ΙΚΑ, άρχισαν να δημιουργούν αποθεματικά.

Από τα αποθεματικά αυτά, άλλα δινόταν ως θαλασσοδάνεια σε καπιταλιστές για να φτιάξουν τις επιχειρήσεις τους, άλλα καταθέτονταν στις τράπεζες με αρνητικό, μηδενικό, ή, το πολύ, με εξευτελιστικό επιτόκιο! Την ίδια στιγμή το ΙΚΑ δανείζονταν από τις τράπεζες για τις τρέχουσες ανάγκες του με τοκογλυφικό επιτόκιο 18% και παραπάνω!

Αυτά συνέβησαν επί κυβερνήσεων Πλαστήρα, Παπάγου, Καραμανλή, Παπανδρέου, επί χούντας, ξανά επί Καραμανλή, κ.ά.

Στη δεκαετία του 1990, επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, δόθηκε το πράσινο φως τα αποθεματικά των ταμείων να τζογάρονται στο χρηματιστήριο και τα ταμεία υπέστησαν τεράστια ζημιά, όπως και κατόπιν, επί Σημίτη, με την αγορά ομολόγων. Και φυσικά με το PSI ,με το κούρεμα δηλαδή των ομολόγων που είχαν στα χέρια τους τα ασφαλιστικά ταμεία το 2012, το οποίο ψηφίστηκε από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και με το οποίο εκλάπησαν εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία.

Η λεηλασία και η κλεψιά των αποθεματικών μας σε όλο της το μεγαλείο! Εκατοντάδες δισ. έχασαν τα ασφαλιστικά ταμεία, και κυρίως το ΙΚΑ, από τις αντεργατικές πολιτικές των καπιταλιστικών κυβερνήσεων και τις κρατικές μεθοδεύσεις.

Τα αποθεματικά των εργατικών ταμείων είναι εργατική περιουσία, είναι ο ιδρώτας και το αίμα εκατομμυρίων εργατών την οποία διαχειρίζεται και λεηλατεί το κράτος και η εκάστοτε κυβέρνηση, χωρίς να δίνουν λόγο σε αυτούς που την δημιούργησαν!

Η επικουρική ασφάλιση αποτέλεσε επίσης μία κατάκτηση του μαζικού εργατικού κινήματος στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της εργατικής σύνταξής η οποία δεν ήταν επαρκής. Η επικουρική ασφάλιση στηρίχτηκε αποκλειστικά στις εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών. Το κράτος, όπου το ίδιο δεν ήταν εργοδότης, δεν είχε καμία οικονομική συμμετοχή σε αυτή. Αποτελεί μέρος του μισθού από τον οποίο παρακρατούνται οι εισφορές για αυτή. Πρόκειται για την αξία της εργατικής δύναμης.

Στην επικουρική σύνταξη, όπως και στις εισφορές, δεν προβλέπονταν κρατήσεις για τον κλάδο της υγείας, ακριβώς επειδή δεν πρόκειται για κύρια, αλλά για επικουρική, δηλαδή συμπληρωματική ασφάλιση για σύνταξη. Παρόλα αυτά, στην μνημονιακή περίοδο επί κυβέρνησης Σαμαρά, υποχρέωσαν τους συνταξιούχους σε εισφορά 6%, για τον κλάδο υγείας! Πρόκειται για μια επιπλέον μείωση της Επικουρικής σύνταξης, για ένα νέο χαράτσι, για μία πρόσθετη φορολόγηση η οποία φυσικά δεν έχει απολύτως κανένα ανταποδοτικό όφελος για τους συνταξιούχους. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε την μείωση κατά 50% τουλάχιστον που επιβλήθηκε στις επικουρικές συντάξεις στα μνημονιακά χρόνια, με τη δικαιολογία και στο όνομα της αδυναμίας των ταμείων.

Με την ίδια λογική και την ίδια πρακτική διαχειρίστηκαν τα αποθεματικά των εργατικών επικουρικών ταμείων και οι ιδιώτες, όπου αυτοί ήταν διαχειριστές τους. Διότι δεν θα είναι η πρώτη φορά που ιδιώτες διαχειρίζονται την επικουρική ασφάλιση τμημάτων της εργατικής τάξης. Το παράδειγμα της Εθνικής Τράπεζας είναι χαρακτηριστικό. Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (ΕΤΕ), είναι μία ιδιωτική τράπεζα η οποία διαχειρίστηκε την επικουρική ασφάλιση των εργαζομένων σε αυτή. Διαχειρίζονταν τις εισφορές για αυτή και κατέβαλε την επικουρική σύνταξη στους υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνταν. Το 2017 όμως η Εθνική Τράπεζα αρνήθηκε και έπαψε να καταβάλει τις επικουρικές συντάξεις στους 17.000 περίπου συνταξιούχους, επικαλούμενη και αυτή, αδυναμία! Αφού εκμεταλλεύτηκε κατά το δοκούν και για ίδιον όφελος όλα τα προηγούμενα χρόνια τις εισφορές για την επικουρική ασφάλιση, όταν ήρθε η ώρα να καταβάλει τις συντάξεις αυτές «έριξε πιστόλι», δηλαδή αρνήθηκε να πληρώσει! Τελικά οι συντάξεις πληρώθηκαν από το ΕΤΕΑΕΠ, πετσοκομμένες κατά 50%, με την υποχρέωση η Εθνική Τράπεζα να καταβάλει 40 εκατομμύρια για 5 χρόνια στο ταμείο. Πράγμα το οποίο αμφισβητεί η Εθνική προσφεύγοντας στα δικαστήρια.

Ας μην ψάχνουν αλλού για μπαταχτσήδες οι κυβερνώντες, τα καθεστωτικά ΜΜΕ και τα παπαγαλάκια τους. Οι πραγματικοί και πιο μεγάλοι μπαταχτσήδες είναι το κράτος τους, οι τραπεζίτες και άλλοι καπιταλιστές, οι οποίοι είναι και οι υπεύθυνοι για την κατάσταση των ταμείων!

Το γεγονός αυτό δείχνει το τι μέλλει γενέσθαι για τους εργαζόμενους που θα εναποθέσουν την επικουρική τους ασφάλιση σε ιδιωτικές εταιρίες και ομίλους. Για 40 χρόνια θα κερδοσκοπούν πάνω στις εισφορές των εργαζομένων και όταν έρθει η ώρα να πληρώσουν τότε μια πτώχευση θα αποτελεί ίσως την καλύτερη για αυτούς λύση για να αποφύγουν να πληρώσουν. Εάν υπάρχει βέβαια μέχρι τότε κάτι στον «ατομικό κουμπαρά» και δεν έχει χαθεί στο τζόγο που προβλέπει το σχέδιο της κυβέρνησης. Πάμπολλα παραδείγματα μας πείθουν για αυτό. Ασφαλιστικοί κολοσσοί που φιγουράριζαν για πολλά χρόνια στις οθόνες της τηλεόρασης, όταν ήρθε η ώρα να πληρώσουν μαζικά, «βάρεσαν κανόνι».

Η AIG κόστισε στους Αμερικανούς φορολογουμένους 180 δισ. δολάρια, η ΙΝG 10 δισ. ευρώ και άλλα τόσα η Fortis στους Βέλγους. Η αφρόκρεμα των ιδιωτικών ασφαλιστικών βάρεσε κανόνι με το ξέσπασμα της κρίσης. Στην Ελλάδα η ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ αλλά και η Commercial Value, ήταν τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, στον τομέα των ασφαλειών ζωής και υγείας.

Πέρα από αυτά, η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης θα έχει άμεσα αρνητικές επιπτώσεις για τους ήδη ασφαλισμένους και για τους συνταξιούχους. Και αυτό διότι από τη στιγμή που θα πάψουν να  χρηματοδοτούνται τα υπάρχοντα ταμεία επικουρικής ασφάλισης, κυρίως το ΕΤΕΑΕΠ, από τη στιγμή που θα πάψουν να εισρέουν νέες εισφορές, και παίρνοντας υπόψη την αφαίμαξη στην οποία υποβλήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, δεν θα μπορούν να καταβάλουν κάποια χρονική στιγμή, όχι πολύ μακρινή, τις επικουρικές συντάξεις, ή θα προβούν σε νέες δραστικές περικοπές.

Η υπόθεση της ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης αφορά το σύνολο της εργατικής τάξης. Αφορά παλιούς και νεότερους εργαζόμενους και συνταξιούχους, εργαζόμενους στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, τους άνεργους, τους συμβασιούχους, τους 8μηνίτες του ΟΑΕΔ, τους 4ωρίτες. Αφορά Αριστερούς, δεξιούς, κεντρώους, συντηρητικούς, σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, αντι-εξουσιαστές, αναρχοσυνδικαλιστές κλπ.

Οι προηγούμενες κυβερνήσεις, μέσα από τη ζημιά που προξένησαν στα κύρια και επικουρικά ταμεία και στις συντάξεις, έκαναν και κάποιο καλό στην εργατική τάξη: την ενοποίησαν, καταργώντας και ενοποιώντας τα ξεχωριστά ταμεία της, φέρνοντας πιο κοντά τα διάσπαρτα σε διάφορα ταμεία τμήματά της, που είχαν διαφορετικούς και πολλές φορές άνισους όρους και δικαιώματα, πράγμα που έδινε την δυνατότητα στην εκάστοτε κυβέρνηση να απομονώνει κάθε φορά τα ξεχωριστά αυτά κομμάτια της εργατικής τάξης, από το σύνολο της τάξης, να σπεκουλάρει και να τα φέρνει σε αντιπαράθεση μεταξύ τους και να επιβάλει με σχετική ευκολία τα αντεργατικά της σχέδια.

Εφόσον η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης αφορά στο σύνολο της την εργατική τάξη, τότε έτσι πρέπει να αντιμετωπιστεί: με ενιαίο εργατικό μέτωπο! Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις της εργατικής τάξης πρέπει να αναλάβουν άμεσα πρωτοβουλίες για την οργάνωση αγώνων και κινητοποιήσεων, για τον συντονισμό της δράσης τους με σκοπό να αποτρέψουν την ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης. Όπου αυτές δείχνουν απροθυμία, να δημιουργηθούν επιτροπές αγώνα. Διεκδικώντας ταυτόχρονα δημόσια κοινωνική ασφάλιση για όλους, αναβαθμισμένες υπηρεσίες στην πρόληψη και την υγεία, την επιστροφή όλων των κλεμμένων, από το κράτος και τους καπιταλιστές, στα ταμεία, την στήριξη της κοινωνικής ασφάλισης από τον κρατικό κορβανά, την αύξηση των συντάξεων κύριων και επικουρικών, την κατάργηση των εργατικών εισφορών και των χαρατσιών και την πρόσθεσή τους στο μισθό και το μεροκάματο που καταβάλλεται στο χέρι, με παράλληλη αύξηση των εργοδοτικών εισφορών. Το προλεταριακό ρεύμα στο κίνημα πρέπει επίσης να προβάλει το δικαίωμα και την αναγκαιότητα του εργατικού ελέγχου στα ταμεία, κάνοντας το ζήτημα αυτό υπόθεση συνολικά της εργατικής τάξης. Τα επιχειρήματα για την αναγκαιότητα αυτή είναι άπειρα.

Η εργατική τάξη έχει πλέον πολύχρονη εμπειρία σε σχέση με τη δημόσια και την ιδιωτική ασφάλιση. Η εμπειρία της αυτή πρέπει να γίνει κτήμα και των νεότερων γενεών για να μην γίνουν έρμαια στις άνομες ορέξεις των καπιταλιστών, να μην είναι ευκολόπιστες απέναντι στους αστούς πολιτικάντηδες, να αποκτήσουν γνώση και να διαμορφώσουν εμπεριστατωμένα επιχειρήματα για να βάλουν τον κάθε κατεργάρη στον πάγκο του. Η επιχείρηση ιδιωτικοποίησης της κοινωνικής ασφάλισης μπορεί να αποκρουστεί. Και θα αποκρουστεί!

Δημήτρης Κάβουρας