Λευτεριά στον Νίκο Ρωμανό

Η κυβέρνηση της φτώχειας, της καταστολής, του πολέμου, χρειάζεται να θυσιάζει και αθώους για να τρομοκρατεί κάθε εργαζόμενο που σκέφτεται να αντισταθεί. Ο Νίκος Ρωμανός είναι στη φυλακή χωρίς να έχει διαπράξει κανένα έγκλημα, χωρίς να του αναγνωρίζεται το τεκμήριο της αθωότητας, μόνο και μόνο προς συμμόρφωση και παραδειγματισμό και για αυτό που εκπροσωπεί: μια γενιά που οι αστικές κυβερνήσεις και το σάπιο σύστημα του καπιταλισμού τη δολοφονεί σε καθημερινή βάση με τις πολιτικές της αλλά η οποία συνεχίζει να αντιστέκεται.

Ο Νίκος Ρωμανός είναι στη φυλακή για μισό αποτύπωμα σε σακούλα που βρέθηκε στο διαμέρισμα όπου έσκασε βόμβα σκοτώνοντας τον κατασκευαστή της και τραυματίζοντας ένα ακόμα άτομο. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι ο Ρωμανός δεν είχε σχέσεις με τα άτομα που έφτιαχναν τις βόμβες και ότι δεν σκοπεύει να φύγει ή να διαπράξει εγκλήματα. Όμως, αυτά δεν μετράνε για την «αμερόληπτη» δικαιοσύνη που σκέφτεται ως θεραπαινίδα της κυβέρνησης.

Η ίδια «αμερόληπτη» δικαιοσύνη δεν έχει τιμωρήσει κανέναν για το έγκλημα των Τεμπών και επιτρέπει να καταστρέφονται τα αποδεικτικά στοιχεία με μεγάλη ευκολία (ίσως δεν υπήρχε καμιά πλαστική σακούλα ανάμεσά τους).

Ο Νίκος Ρωμανός είναι στη φυλακή, αλλά ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί του (π.χ., εργασίας, υγείας, προστασίας του πολίτη, κλπ) κυκλοφορούν ελεύθεροι, ενώ είναι υπεύθυνοι για δολοφονίες εργατών (οι οποίες αποκαλούνται ευφημιστικά «εργατικά ατυχήματα»), για τους θανάτους του κορωνοϊού, για εκατοντάδες που πεθαίνουν αβοήθητοι πριν φτάσουν ή αφού φτάσουν στα ρημαγμένα νοσοκομεία, για τις ατιμώρητες δολοφονίες από αστυνομικούς, κτλ.

Η κυβέρνηση θα συνεχίζει να κυνηγάει κάθε τι που αντιστέκεται, ή αντιστεκόταν, κάθε έναν και κάθε μια που υψώνει το ανάστημα ενάντια στο σάπιο σύστημα που εκπροσωπεί. Μόνο έτσι μπορεί τελικά να περάσει η εγκληματική πολιτική της.

Αυτήν την εγκληματική πολιτική μόνο η μαζική δράση του λαού μπορεί να τη σταματήσει και να την ανατρέψει. Μόνο αυτή μπορεί να οδηγήσει την κυβέρνηση σε λογοδοσία για τα δικά της εγκλήματα.

Καθήκον όλων των εργαζόμενων και της νεολαίας αυτή τη στιγμή, είναι να υπερασπιστούμε έναν άνθρωπο που διώκεται χωρίς αποδείξεις και να τον βγάλουμε από τη φυλακή. Να δημιουργήσουμε μία ασπίδα προστασίας γύρω του απέναντι στο αστικό κράτος και τις τρομοκρατικές του μεθόδους.

Αντίσταση στον κυβερνητικό-κρατικό αυταρχισμό!

Λευτεριά στον Νίκο Ρωμανό!

κ.ο. ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ

ΑΠΕΡΓΙΑ

20 ΝΟΕΜΒΡΗ 2024

Η κυβέρνηση προσποιείται ότι κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει το εισόδημα των εργαζομένων, ότι αγωνίζεται για να εξασφαλίσει καλύτερους μισθούς και μεροκάματα.

Ξέρει όμως καλά την αλήθεια. Κάθε μέτρο και κάθε νόμος που εφαρμόζεται με τους ειρωνικούς τίτλους για την «ενίσχυση της εργασίας» και την «ενίσχυση του εισοδήματος», μάς εξαθλιώνει ακόμα περισσότερο.

Δεν θέλουμε να δουλεύουμε 13 ώρες μέχρι τα 74 μόνο και μόνο για να επιβιώνουμε. Να παίρνουμε ρεπό για τις απλήρωτες υπερωρίες. Να δουλεύουμε εξαήμερα. Δεν θέλουμε να δολοφονούμαστε στους δρόμους και στα γιαπιά για να υπάρχουν κίνητρα για την ανάπτυξη. Δεν θέλουμε να πληρώνουμε όλο το πενιχρό μισθό μας για τρόφιμα, ενοίκιο, ενέργεια για να μας δίνει επιδόματα-ψίχουλα ο κάθε υπουργός και να αισθάνεται και περήφανος για τη φιλανθρωπία του.

Στις 20 Νοέμβρη βγαίνουμε στους δρόμους.

Εμείς είμαστε η εργατική τάξη. Εμείς παράγουμε και κινούμε τα πάντα.

Είμαστε εμείς που δημιουργούμε τα πλεονάσματα και τα κέρδη των αφεντικών.

Είμαστε εμείς που πληρώνουμε τους παχυλούς μισθούς των υπουργών που μας περιγελούνε.

Δεν θα το ανεχθούμε άλλο!

Διεκδικούμε:

Υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης με αυξήσεις στους μισθούς, τα μεροκάματα και τις συντάξεις. Δεν εκχωρούμε το πόσο θα πωλήσουμε το τομάρι μας στον κάθε υπουργό, ούτε στις ανάγκες της δημοσιονομικής σταθερότητας. Διεκδικούμε μέσα από τα σωματεία μας ενάντια στα αφεντικά μας και ενάντια στην κυβέρνησή τους. Μέτρα ασφάλειας και υγιεινής στους χώρους εργασίας.

Ούτε λεπτό απλήρωτης εργασίας. Μείωση του χρόνου εργασίας. Μόνιμη, σταθερή δουλειά για όλους. Κατάργηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Κανένας εργαζόμενος να μη δουλεύει πάνω από το 8ωρο. Απαγόρευση των απολύσεων δια νόμου.

Σύνταξη με τη συμπλήρωση 30 χρόνων εργασίας για τους άνδρες, 25 για τις γυναίκες.

Πέρασμα όλων των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στα χέρια του κράτους με εργατικό έλεγχο και χωρίς αποζημίωση για τους ιδιώτες ιδιοκτήτες τους. Η βελτίωση της ζωής μας δεν θα έρθει από τους ιδιώτες καπιταλιστές. Το έγκλημα στα Τέμπη έδειξε ότι αυτοί νοιάζονται μόνο για τα κέρδη τους. Δεν τους χρειαζόμαστε.

Λύση του προβλήματος της κατοικίας με πέρασμα των άδειων κατοικιών στα χέρια του κράτους, όπως και της περιουσίας της εκκλησίας και των funds.

Περιστολή των στρατιωτικών εξοπλισμών. Χρήματα για σχολεία και νοσοκομεία, όχι για φρεγάτες.

Δεν περιμένουμε σωτήρες να μας σώσουν. ΚΑΤΩ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ.

Οι αγώνες μας είναι η βάση για μια καλύτερη ζωή.

Με μαζικό και ενωμένο αγώνα, εμείς οι εργαζόμενοι και οι υπάλληλοι, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, μπορούμε να φτιάξουμε τη δική μας κοινωνία, απαλλαγμένη από εκμετάλλευση, φτώχεια, πολέμους.

ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΣΤΙΣ 20 ΝΟΕΜΒΡΗ.

κ.ο. ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ, www.anasyntaxi.gr

«Έφυγε» ο σύντροφος Κώστας Μπατσκανέλας

Χαράματα 17 Νοέμβρη επέλεξε η τύχη να φύγει από τη ζωή ο σύντροφος Κώστας. Παιδί της εργατικής τάξης από τα γεννοφάσκια του (καταγόμενος από αριστερή, εργατική οικογένεια), ανδρώθηκε κοινωνικά και πολιτικά στα Γιάννενα τη δεκαετία του ’80. Δραστηριοποιήθηκε στο μαθητικό κίνημα, οργανωμένος στην ΚΝΕ, και τον σημάδεψαν έντονα οι καταλήψεις των Νυχτερινών Λυκείων στο τέλος της δεκαετίας. Θιασώτης της επιστημονικής μελέτης των κλασικών του Μαρξισμού από το πρωτότυπο, δίνει σκληρές μάχες μέσα από την ΚΝΕ για να σταματήσει τον εκφυλισμό του κομμουνιστικού κινήματος, ο οποίος είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του ’20, λόγω όμως της θεωρητικής ένδειας, γίνεται αντιληπτός σε πολλούς κομμουνιστές με την άνοδο του Γκορμπατσόφ στην εξουσία.

Αποχωρεί από την ΚΝΕ το 1989, διαφωνώντας με την κυβέρνηση Τζαννετάκη, (Σύμπραξη ΝΔ-ΚΚΕ) και παραμένοντας πολιτικά ανένταχτος, έχοντας, όμως, επαφή με συντρόφους που δραστηριοποιούνταν στο ΝΑΡ.

Συμμετέχει ενεργά την δεκαετία του ’90 στην Σχολή των Νοσηλευτών-τριών Μέσης Εκπαίδευσης στη Ρόδο και συνέχισε την πρωτοπόρα δράση του στον Σύλλογο Αποκλειστικών Ιωαννίνων, όπου αγωνίσθηκε για την απόκτηση ασφαλιστικών δικαιωμάτων και για την πώληση της εργατικής δύναμης με καλύτερους όρους.

Λόγω των εκτεταμένων θεωρητικών και πολιτικών του μελετών, αρχίζει να αποκτά από μόνος του θεωρητικό υπόβαθρο για το Ενιαίο Μέτωπο Πάλης και για τον Ιμπεριαλισμό της εποχής μας, χωρίς να τον βοηθά το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον της εποχής του. Οργανώνεται στο ΝΑΡ το 1995 και παραμένει ως το 1997. Αντιλαμβάνεται ότι ο ιμπεριαλισμός εξελίσσεται, χωρίς όμως ο καπιταλισμός να περνάει σε νέο στάδιο και διαφωνεί κάθετα με τη θεωρία του ολοκληρωτικού καπιταλισμού.

Διαβλέποντας ότι μία από τις ταχτικές της αστικής τάξης είναι να συσκοτίζει τη συνείδηση της εργατικής τάξης με διάφορες αντιδραστικές θεωρίες, όπως τη θεωρία της κοινωνικής συνεργασίας των τάξεων, γράφει ένα εκπληκτικό άρθρο με τίτλο «Η θεωρία των κοινωνικών εταίρων και οι βάσεις της στην αγοραία αστική πολιτική οικονομία», όπου κριτικάρει την αντίληψη ότι το κεφάλαιο και η εργασία είναι δύο απαραίτητοι συντελεστές της παραγωγής και αποδεικνύει με επιστημονικό τρόπο ότι υπάρχει μία ασυμφιλίωτη ανταγωνιστική αντίθεση ανάμεσά τους.

Το άρθρο εκδόθηκε στο θεωρητικό περιοδικό Αριστερή Ανασύνταξη το 2001, κάνοντας θετική εντύπωση στον αείμνηστο σύντροφο Κώστα Μπατίκα.

Η ζωή όμως είναι σκληρή απέναντι στον σύντροφο Κώστα. Το πρώτο ανεύρυσμα, λόγω κληρονομικότητας τον «ραγίζει» το 2008. Ο Κώστας αντιδρά και στέκεται στα πόδια του ξανά, αλλά ποτέ δεν θα είναι ο Κώστας που γνωρίσαμε στα νεανικά του χρόνια.

Επανέρχεται στην πολιτική δράση δριμύτερος με τα επαναστατικά γεγονότα του 2010-2011 και αρχίζει να ξαναμελετά πολιτική και οικονομική θεωρία. Το μυαλό του είναι πιο «οξυμένο» αλλά συνεχώς παραπονιέται ότι δεν μπορεί να διαβάσει για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Το 2015 οργανώνεται στην κ.ο. ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ, όπου παρέμεινε και βοηθούσε την οργάνωση όπως όταν ήταν παλιά στην ΚΝΕ. Δυστυχώς, τα τελευταία τρία χρόνια αντιμετώπισε πολύπλοκα προβλήματα υγείας που τον οδήγησαν στο πρόωρο χαμό του. Ήταν 55 χρονών. Τα συλλυπητήρια στην οικογένειά του (Γεωργία, Χριστίνα) που πάλεψαν με όλες τις δυνάμεις τους να τον κρατήσουν ζωντανό.

Οι σύντροφοί σου σού υπόσχονται να κάνουν πραγματικότητα όσα πάλεψες, σύντροφε Κώστα

ΚΑΤΩ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ

ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ

ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

Το φως της εξέγερσης του Πολυτεχνείου λάμπει πάνω από τα σκοτάδια του σάπιου καπιταλισμού

ΨΩΜΙ

Το βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης χειροτερεύει παρά τους διθυράμβους της κυβέρνησης για τις επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας. Αυξανόμενα τμήματα της εργατικής τάξης αγωνίζονται απλώς για να επιβιώσουν, να πληρώσουν το ενοίκιο, το σουπερμάρκετ, το ηλεκτρικό ρεύμα. Η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού είναι κάτω και από αυτόν της Βουλγαρίας. Στα σχέδια της κυβέρνησης είναι να καθορίζεται ο κατώτατος μισθός με βάση την κατάσταση της οικονομίας, πράγμα που σημαίνει, ότι όταν οι καπιταλιστές θα έχουν κέρδη, θα τα κρατάνε για τον εαυτό τους και, όταν θα έχουν κρίση, θα τη φορτώνουν πάνω μας. Ενώ η ακρίβεια φτωχαίνει τους εργαζόμενους, τα ταμεία του κράτους φουσκώνουν από τα έσοδα των φόρων (να μια επιτυχία της ελληνικής οικονομίας), που πάνε κατευθείαν στην αποπληρωμή των δανείων και σε πολεμικούς εξοπλισμούς.

ΠΑΙΔΕΙΑ-ΥΓΕΙΑ

Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν κάνουν μόνο τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος (και προσεχώς πιθανόν και του νερού) ακριβούς. Κάνουν και την παιδεία και την υγεία άπιαστο όνειρο για την εργατική τάξη και τα παιδιά της. Πλέον ακόμα κι αν ένα παιδί καταφέρει να περάσει όλα τα εμπόδια που έχει βάλει η κυβέρνηση μέχρι την πόρτα του πανεπιστημίου (τράπεζα θεμάτων, απανωτές εξετάσεις, ελάχιστη βάση εισαγωγής), δεν θα μπορεί να πληρώσει το ενοίκιο και τα έξοδα διαβίωσης για να μείνει στην πόλη των σπουδών του.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Μια τέτοια αντιλαϊκή και αντεργατική πολιτική επιβάλλεται με αυταρχισμό. Κάθε αντίσταση πατάσσεται από τα σώματα καταστολής. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί είναι ασύδοτοι και δρουν εγκληματικά χωρίς καμιά τιμωρία. Τα συνδικάτα τίθενται κανονικά στον γύψο, αφού θα πρέπει να λογοδοτούν στην κυβέρνηση και στο Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ κάθε δυνατότητα για απεργία αντίκειται σε διατάξεις του νόμου. Η κυβέρνηση απαγόρεψε κάθε αντίσταση ενάντια στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των δημόσιων υπαλλήλων και σέρνει σε πειθαρχικά όσους αρνούνται να δηλώσουν υποταγή. Καθηγητές οδηγούνται σε πειθαρχικά γιατί δεν υπακούουν στις εντολές της πρεσβείας του Ισραήλ να μη γίνεται λόγος για τη σφαγή σε βάρος των Παλαιστινίων, πλέον και των κατοίκων του Λιβάνου, από το ακροδεξιό καθεστώς που κυβερνά το Ισραήλ.

ΕΙΡΗΝΗ

Η κυβέρνηση καθοδηγεί την επιθετική πολιτική των καπιταλιστών της χώρας ξεθεμελιώνοντας όλες τις κατακτήσεις του εργατικού κινήματος (συνδικαλιστικές ελευθερίες, εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, βελτίωση της δημόσιας παιδείας και υγείας και πρόσβασή τους από τα πλατιά λαϊκά στρώματα, κτλ). Και επειδή αυτό δεν φτάνει από μόνο του για να ανακάμψουν τα κέρδη των καπιταλιστών, σπρώχνει τη χώρα πιο βαθιά στον πόλεμο, δίνοντας γη και ύδωρ στους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές, για να αναβαθμιστεί η θέση της χώρας στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα. Στρέφεται έτσι όχι μόνο ενάντια στον παλαιστινιακό λαό αλλά και ενάντια στον ελληνικό λαό που θα κληθεί να πληρώσει με το αίμα του τις ιμπεριαλιστικές συγκρούσεις.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι κυβέρνηση μειοψηφίας.

Να οργανώσουμε την πάλη για την ανατροπή της.

Η φθορά της κυβέρνησης είναι δεδομένη. Αυτό όμως δεν επαρκεί για την εργατική τάξη και τη νεολαία. Η κυβέρνηση πρέπει να πέσει από εμάς και τους αγώνες μας, ακριβώς όπως και η προσπάθεια της χούντας να αναβαθμιστεί δημοκρατικά μέσω εκλογών έπεσε στο κενό λόγω της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, των αγώνων της νεολαίας και της εργατικής τάξης.

Αγώνες σε όλα τα μέτωπα ενάντια στην κυβέρνηση της ακρίβειας, των ιδιωτικοποιήσεων, της καταστολής, του πολέμου:

• Ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις, συλλογικές συμβάσεις με αυξήσεις σε μισθούς, μεροκάματα, συλλογικά δικαιώματα. Σταθερή, μόνιμη και πλήρη απασχόληση. Απαγόρευση των απολύσεων δια νόμου.
• Ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, αγώνας για δημόσια δωρεάν παιδεία, υγεία, ασφάλιση. Για πέρασμα των τραπεζών, της συγκεντροποιημένης παραγωγής, της ενέργειας, των συγκοινωνιών και επικοινωνιών, των εθνικών οδών, του νερού στα χέρια του κράτους με εργατικό έλεγχο.
• Κατάργηση των κατασταλτικών μηχανισμών (ΜΑΤ, ΔΙΑΣ, κτλ). Τιμωρία όσων ευθύνονται για βία και δολοφονίες αγωνιστών και πολιτών. Κατάργηση των νόμων που στρέφονται ενάντια στις απεργίες, στις πορείες, στις διαδηλώσεις, στο πανεπιστημιακό άσυλο.
• Καμιά εμπλοκή ελλήνων στρατιωτών στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Λευτεριά στην Παλαιστίνη, τιμωρία των σιωνιστών του Ισραήλ για τα εγκλήματά τους.

Η μάχη για να πέσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη και κάθε αστική κυβέρνηση απαιτεί οργάνωση, αλληλεγγύη και τελικά πρόγραμμα εξουσίας. Ο κινηματισμός έχει τα όρια του, τα οποία φάνηκαν την περίοδο 2010-15: τα μνημόνια εφαρμόστηκαν γιατί δεν υπήρξε επαναστατική προοπτική. Οι βασικές επιλογές του καπιταλισμού που υπηρετεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη –βαθιά εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, εξασφάλιση των προνομίων του κεφαλαίου, των τραπεζών, της εκκλησίας, συμμετοχή στους πολέμους στο πλευρό των αμερικανών, πρόσδεση στο ευρωενωσιακό κεφάλαιο– απαιτούν την ανατροπή του ίδιου του καπιταλισμού.

Ένας νέος γύρος αγώνων πρέπει να αρχίσει για να ηττηθεί συνολικά η αστική εξουσία στη χώρα μας. Όλες οι δυνάμεις του κινήματος πρέπει να βρουν κοινό βηματισμό όχι μόνο στους δρόμους για τα καθημερινά προβλήματα της εργατικής τάξης αλλά και στον στρατηγικό στόχο, την ανατροπή του καπιταλισμού, την εγκαθίδρυση της εξουσίας της εργατικής τάξης.

Η εμπειρία του Πολυτεχνείου δείχνει ότι όταν οι επαναστατικές δυνάμεις, ακόμα και ολιγάριθμες, έχουν επαναστατικό πρόγραμμα και θέληση, μπορούν να κινητοποιήσουν πολύ μεγαλύτερες μάζες και να επιτύχουν σοβαρά πλήγματα στον ταξικό αντίπαλο και το κράτος του.

Να δώσουμε στο Πολυτεχνείο, στις εκδηλώσεις και στις πορείες, και στις μάχες που έρχονται, όπως στην πανελλαδική-πανεργατική απεργία στις 20 Νοέμβρη, χαρακτήρα μαζικού αντικυβερνητικού ξεσηκωμού.

ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

Προσυγκέντρωση της κ.ο. ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ

Βουκουρεστίου και Σταδίου, 2:00 μ.μ.

κομμουνιστική οργάνωση ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ

13 Οκτώβρη: Εκλογή συγκυβερνήτη της Νέας Δημοκρατίας

ΠΑΣΟΚ–τσόντα  εναντίον ΠΑΣΟΚ με Αλτσχάιμερ

Αν και φαίνεται ελάχιστα, παραμένει εντυπωσιακά μεγάλος ο αριθμός των ανθρώπων που εξακολουθούν να βγάζουν το ψωμί τους (ή ακόμα και το παντεσπάνι τους), απλά και μόνο επειδή είναι ΠΑΣΟΚ. Στο στρατό που συγκροτούν συνδικαλιστικά στελέχη, συνεργάτες και υπάλληλοι συνδικαλιστικών οργανώσεων, στελέχη της τοπικής διοίκησης, σύμβουλοι και συνεργάτες δήμων και περιφερειών, θα βρούμε χιλιάδες δείγματα αυτής της συνομοταξίας. Η αποκατάσταση (επί ηγεσίας της Γεννηματά) των σχέσεων του κομματικού ΠΑΣΟΚ με τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες αυτού του στρατού αργόμισθων, ήταν το πρώτο βήμα για την ανασυγκρότησή του άλλοτε κραταιού κυβερνητικού κόμματος. Η εντυπωσιακή – για ένα κόμμα με αυτές τις εκλογικές επιδόσεις – συμμετοχή στις πρόσφατες εσωκομματικές εκλογές, δίνει ένα μέτρο της έκτασης αυτού του αφανούς στρατού.

Το παιχνίδι της τύχης που έσωσε το ΠΑΣΟΚ από την εξαφάνιση

Ήταν Ιανουάριος του 2015 όταν με αρχηγό τον Βαγγέλη Βενιζέλο το ΠΑΣΟΚ  κατέγραφε τη χειρότερη εκλογική επίδοση της ιστορίας του με 4,68%. Λίγους μήνες μετά και αφού είχε μεσολαβήσει η κυβέρνηση της αριστερής παρένθεσης μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου και η προσχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ στο μνημονιακό μπλοκ, το ΠΑΣΟΚ με αρχηγό πλέον την Γεννηματά, κατέγραφε άνοδο 52 χιλιάδων ψήφων, φτάνοντας το 6,29% και κατακτώντας 17 έδρες στη Βουλή.

Το ΠΑΣΟΚ του 2015 ήταν ένα κόμμα υπό διάλυση, απολύτως έρμαιο στις επιθυμίες οικονομικών παραγόντων. Και η επιθυμία των οικονομικών παραγόντων, μετά την περιπέτεια της αριστερής παρένθεσης και του δημοψηφίσματος, ήταν μια κυβέρνηση σταθερή που θα εφαρμόσει χωρίς περισπασμούς τη μνημονιακή πολιτική. Το ΠΑΣΟΚ προοριζόταν να στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ για να σχηματιστεί κυβέρνηση στην περίπτωση που η συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν θα εξασφάλιζε ικανό αριθμό εδρών. Κάτι τέτοιο θα συνέβαινε στην περίπτωση που η Λαϊκή Ενότητα κέρδιζε 7700 ψήφους παραπάνω και κατακτούσε 8 έδρες. Η αποτυχία της ΛΑΕ να μπει στη Βουλή, διέσωσε το ΠΑΣΟΚ από την αβαρία να βάλει πλάτη και να ταυτίσει τη μοίρα του με τον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που θα ήταν μοιραίο για ένα κόμμα που ήταν ήδη πολυτραυματίας και σε κρίσιμη κατάσταση.

Η προσχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ στο μνημονιακό μπλοκ απέδειξε ότι δεν υπήρχε άλλος δρόμος αστικής διαχείρισης εκτός από τον μνημονιακό και οδήγησε στην πολιτική κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας. Παράπλευρη συνέπεια ήταν η ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ που από αναλώσιμο συστατικό του αστικού κομματικού συστήματος το 2015, δείχνει σήμερα ότι μπορεί να επιστρέψει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έστω και με το χαμηλότερο ποσοστό που κατέγραψε ποτέ δεύτερο κόμμα. Χάρη στο παιχνίδι της τύχης του 2015, οι διεκδικητές της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ μπορούν ακόμα και να ονειρεύονται την επιστροφή στην κυβέρνηση.

Χάρης Δούκας: ΠΑΣΟΚ με Αλτσχάιμερ

«Απώλεια μνήμης» και «σύγχυση με τον χρόνο και τον χώρο» είναι δύο από τα πολλά συμπτώματα της νευροεκφυλιστικής νόσου που είναι γνωστή ως «νόσος Αλτσχάιμερ». Ακούγοντας τον Χάρη Δούκα στην κεντρική του ομιλία, θα μπορούσε να υποθέσει κάποιος ότι ο άνθρωπος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου.

Ο – άγνωστος στο ευρύ κοινό πριν ένα χρόνο – δήμαρχος, ανέφερε ότι «Δεν είναι δυνατόν να παίρνουν οι καθηγητές 800 και 900 ευρώ ή οι νοσηλευτές 600, 700 και 1000 ευρώ [...]», τόνισε ότι «Όλοι εμείς των 800 ευρώ ανακεφαλαιοποιήσαμε τις τράπεζες 3 φορές. Δώσαμε 50 δισ. απ’ τις τσέπες μας.», καταφέρθηκε ενάντια στα τραστ και τα funds και φάνηκε να πιστεύει ότι η ΔΕΗ είναι ακόμα δημόσια επιχείρηση. Η λύση του για όλα αυτά ήταν: «Ψηφίστε στις 6 Οκτώβρη»!

Ο Δούκας προτείνει ένα ΠΑΣΟΚ που θα έχει ξεχάσει ότι είναι υπεύθυνο για τις μειώσεις των μισθών, τη διάσωση των τραπεζών με κρατικό χρήμα και τις ιδιωτικοποιήσεις. Όλα αυτά που καταγγέλλει ο υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, είναι αυτά που το ίδιο το ΠΑΣΟΚ υλοποίησε από κυβερνητική θέση και τα οποία ο τωρινός υποψήφιος πρόεδρος στήριξε παραμένοντας μέλος του ΠΑΣΟΚ.

Φυσικά, ο Χάρης Δούκας δεν έχει να προτείνει κάποια λύση για αυτά που καταγγέλλει, καθώς δεν υπάρχει κάποια φιλολαϊκή λύση εντός του μνημονιακού πλαισίου. Αυτό που προτείνει είναι κάποιο είδος ΠΑΣΟΚ με Αλτσχάιμερ που θα έχει ξεχάσει το βρώμικο παρελθόν του και θα καταγγέλλει αυτά που το ίδιο υλοποίησε.

Η «αυτονομία του ΠΑΣΟΚ»

Ο Ανδρουλάκης βγαίνει τραυματισμένος από το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου. Με 10 χιλιάδες ψήφους λιγότερους από το 2021 και με ποσοστό οριακά κάτω από το 30%, είναι υποχρεωμένος να διαπραγματευτεί με αυτούς που οι «κύκλοι» του καταγγέλλουν σαν δεκανίκια της Νέας Δημοκρατίας.

Η Διαμαντοπούλου, ακόμα κι αν δεν κατάφερε να μπει στο 2ο γύρο, πλασάρεται πλέον σαν ένας ισχυρός παράγοντας εντός του ΠΑΣΟΚ και είναι καθαρό ότι, αν παραστεί ανάγκη να στηριχτεί η ΝΔ για να σχηματιστεί κυβέρνηση, θα μπορεί να μπει μια «καλή κουβέντα» που θα μετρήσει.

Και εν τέλει αυτό είναι το ζητούμενο: με τη ΝΔ σε χαμηλές δημοσκοπικές πτήσεις και με ποσοστά που δεν δίνουν αυτοδυναμία, να μπορέσει να βρει έναν συνεννοήσιμο εταίρο. Και απ’ ό,τι φαίνεται θα αποκτήσει έναν τέτοιο εταίρο μετά την ολοκλήρωση των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ.

Μπορεί όλοι οι υποψήφιοι αρχηγοί να ορκίζονται στην «αυτονομία του ΠΑΣΟΚ» και στο ότι θέλουν το κόμμα να διεκδικήσει αυτόνομα την κυβέρνηση, αλλά όλοι ξέρουν ότι αυτά είναι όνειρα θερινής νυκτός. Το ταβάνι του ΠΑΣΟΚ είναι χαμηλό και η μόνη πιθανότητα να βρεθούν στελέχη του σε κυβερνητικές θέσεις είναι σε μια κυβέρνηση συνεργασίας. Στις 13 Οκτώβρη δεν εκλέγεται κάποιος αυριανός πρωθυπουργός, αλλά ο Νο2 σε μια κυβέρνηση συνεργασίας.

Β. Θεοφανόπουλος

ΑΠΟΦΑΣΗ Π.Ε. (15.09.2024)

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Β. Πολιτικό σκηνικό

1. Οι πολιτικές εξελίξεις σε ΕΕ – ΗΠΑ

Η ενίσχυση κομμάτων της άκρας δεξιάς στις μεγάλες δυνάμεις της ΕΕ (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία) καθιστά πιθανό το ενδεχόμενο τέτοια κόμματα να βρεθούν σε κυβερνητικές θέσεις. Τα κόμματα αυτά κερδίζουν έδαφος από τη δυσαρέσκεια που προκαλεί η ενίσχυση του πληθωρισμού, η υποχώρηση του βιοτικού επιπέδου των εργαζόμενων μαζών, η σχετική υποχώρηση των χωρών αυτών στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό, αλλά και οι πολιτικές που θίγουν ζητήματα «ταυτότητας» και οι οποίες έχουν στρατηγικό χαρακτήρα πλέον για τις χώρες της Δύσης. Ιδιαίτερα στην ΕΕ, ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, δημιουργεί ακροατήριο ανάμεσα στους εργαζόμενους κυρίως για συντηρητικές δυνάμεις, καθώς είναι οι εργαζόμενες μάζες που σηκώνουν το βάρος – ακριβότερη ενέργεια, ενίσχυση των στρατιωτικών δαπανών σε βάρος των κοινωνικών, κτλ– από την υποστήριξη των κυρίαρχων αστικών τάξεων προς την Ουκρανία και τις ΗΠΑ.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μεταναστευτική πολιτική. Η προσέλκυση μεταναστών είναι το πιο ισχυρό χαρτί της Δύσης στον ανταγωνισμό με το μπλοκ Ρωσίας – Κίνας. Με τις μεταναστευτικές ροές, οι χώρες της Δύσης αναπληρώνουν την πτώση της γεννητικότητας την ώρα που η αδυναμία του ανταγωνιστικού μπλοκ να προσελκύσει μετανάστες οδηγεί σε μείωση πληθυσμού και μεσοπρόθεσμα σε μείωση της ισχύος του. Ωστόσο, η παρουσία μεταναστών και η διαχείρισή τους από τις κυβερνήσεις, ενισχύει ακροδεξιές δυνάμεις που εμφανίζονται σαν υπερασπιστές της παραδοσιακής εθνικής ταυτότητας και έχουν ήδη αρχίσει να αναλαμβάνουν κυβερνητικές ευθύνες (π.χ. Ιταλία), κάτι που ίσως είναι αναγκαίο για το δυτικό ιμπεριαλισμό να συμβεί και σε άλλες χώρες για να εμπεδωθεί αυτή η πολιτική, μια και οι στρατηγικές κατευθύνσεις δεν αλλάζουν με τις εναλλαγές κυβερνήσεων.

Ανάλογα προβλήματα δημιουργούν και οι πολιτικές συμπερίληψης, ερεθίζοντας τα συντηρητικά αντανακλαστικά του κοινού των συντηρητικών κομμάτων.

Τα ζητήματα «ταυτότητας», ο δικαιωματισμός, οι πολιτικές συμπερίληψης θέτουν σημαντικά θεωρητικά ζητήματα, με τα οποία η επαναστατική αριστερά δεν έχει επαρκώς ασχοληθεί, ενώ πιο συχνά τείνει να γαντζώνεται από εύπεπτες μικροαστικές αντιλήψεις. Η λογική της «ταυτότητας» είναι η έκφραση της εξατομίκευσης που είναι η επιφανειακή επικάλυψη της κυριαρχίας στον καπιταλισμό: ο «ελεύθερος» εργάτης που πουλά «ελεύθερα» την εργατική του δύναμη στην «ελεύθερη» αγορά του καπιταλισμού. Ξέρουμε πολύ καλά ότι πίσω από αυτήν την «ελευθερία» κρύβεται η καταπίεση, ο εξαναγκασμός και η εκμετάλλευση, αποτέλεσμα της απογύμνωσης του εργάτη από μέσα παραγωγής που τον κάνει «ελεύθερο» να πουλά το μόνο πράγμα που κατέχει, την εργατική του δύναμη. Ο καπιταλισμός, και εδώ κρύβεται ένα από τα μυστικά της δύναμής του, γεννά ως αναγκαία επικάλυψη της εκμετάλλευσης την «ατομική» ελευθερία. Γι’ αυτό η συζήτηση για τα «ατομικά» δικαιώματα ποτέ δεν θα μπορέσει να βρει μια ολοκλήρωση εντός του καπιταλισμού. Αντίθετα, όσο πιο πολύ γίνεται συζήτηση περιορισμένη στα ατομικά δικαιώματα, τόσο πιο πολύ αυτά θα καταπατούνται. Η εξατομίκευση εξαφανίζει το βασικό στην ταυτότητα του καθενός: την ταξική θέση στην καπιταλιστική παραγωγή. Είναι αποτέλεσμα της υποχώρησης και της αδυναμίας του εργατικού κινήματος ότι οι κύριες δυνάμεις που αντιπαρατίθενται σ’ αυτά τα ζητήματα είναι από τη μια οι «δικαιωματιστές» και οπαδοί της συμπερίληψης – από νεοφιλελεύθερους ως σοσιαλδημοκράτες και, μερικές φορές, φορείς της κομμουνιστικής ιδεολογίας – και από την άλλη, οι βαθιά συντηρητικές και εθνικιστικές δυνάμεις.

Παρόμοια είναι η θεματολογία και στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Πάνω σε αυτήν τη θεματολογία «ταυτοτήτων» στηρίζεται η εκστρατεία του Τραμπ. Το «φαινόμενο Τραμπ» αναδεικνύει τις αντιφάσεις του καπιταλισμού και μάλιστα στην πιο ισχυρή του εκδοχή. Η αποβλάκωση του αμερικάνικου πληθυσμού είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ταξικής κυριαρχίας των αμερικάνων καπιταλιστών, αλλά πάνω σε αυτήν την αποβλάκωση πάτησε ένας πολιτικός απατεώνας που κατάφερε να κερδίσει την προεδρία με ακατάσχετη ροή ψεμάτων. Απ’ έξω η αμερικανική πολιτική σκηνή φαίνεται σχεδόν ακατανόητη: πώς είναι δυνατόν να διεκδικεί στα ίσια, με μεγάλη πιθανότητα να κερδίσει, την προεδρία της πιο ισχυρής καπιταλιστικής χώρας, για δεύτερη φορά, ένας παθολογικός ψεύτης και πιθανότατα ψυχικά διαταραγμένος άνθρωπος, όπως ο Τραμπ; Μόνο αν παρακολουθήσει κανείς πολύ προσεκτικά τις κινήσεις των τάξεων στην Αμερική μπορεί να δει μερικές βαθύτερες αιτίες για αυτήν την επίδραση του Τραμπ: το γεγονός ότι η ζωή μεγάλου τμήματος της εργατικής τάξης έχει χειροτερέψει, ενώ και τα μικροαστικά στρώματα αδυνατούν να κινηθούν ανοδικά· ότι τα τόσα χρόνια των ανοιχτών, παγκοσμιοποιημένων αγορών, αντί για περισσότερη ευμάρεια, επέφεραν φτώχεια για τους πολλούς και συσσώρευση πλούτου σε ελάχιστους· ότι οι υποσχέσεις των διάφορων σοσιαλδημοκρατών για κοινωνίες ισότητας με δικαιώματα για όλους κατέληξαν στο να έχουν άθλιες δουλειές οι περισσότεροι, κτλ. Και φυσικά η κρίσιμη παράμετρος στις ΗΠΑ, όπως και στον υπόλοιπο πλανήτη, είναι η έλλειψη ισχυρού εργατικού κινήματος με επαναστατική στόχευση.

Η εν μια νυκτί απόσυρση του Μπάιντεν από τη διεκδίκηση της προεδρίας, την οποία σίγουρα θα έχανε, υπό την πίεση των «μεγάλων», δηλαδή, των πιο πλούσιων χορηγών του Δημοκρατικού Κόμματος, η συστράτευση κορυφαίων παραγόντων του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος με την Κάμαλα Χάρις, με πιο εμβληματική τη στήριξη του Ντικ Τσέινι, αντιπροέδρου του Μπους, δείχνει ότι οι αμερικάνοι καπιταλιστές, ή έστω ένα ισχυρό τμήμα τους, είναι αποφασισμένοι να μην αφήσουν να επαναληφθεί μια νίκη Τραμπ. Η κυριαρχία των ΗΠΑ αντιμετωπίζει αρκετές προκλήσεις την τρέχουσα περίοδο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο ανταγωνισμός με την Κίνα θα απαιτήσουν στιβαρή ηγεσία που δεν μπορεί να την προσφέρει ο ανισόρροπος υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

2. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα: η κυβέρνηση

Τα δημοσκοπικά στοιχεία δείχνουν υποχώρηση των ποσοστών της ΝΔ κοντά στα ποσοστά που κατέγραψε στις ευρωεκλογές. Η δημοσκοπική υποχώρηση της κυβέρνησης, κατά ένα μέρος οφείλεται στην αποσύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ που οδηγεί σε ολοκληρωτική έλλειψη διεκδικητή της κυβέρνησης. Πλέον δεν υπάρχει κανένα κόμμα – πλην της ΝΔ – που να μπορεί να πλησιάσει το 20% και πιθανότατα δεν υπάρχει κόμμα της αντιπολίτευσης που να μπορεί να ξεπεράσει το 15%.

Αυτό το δεδομένο, ενώ εδραιώνει την κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας, ταυτόχρονα διευκολύνει τις διαρροές ψηφοφόρων που θεωρούν ότι δεν κινδυνεύει η κυβερνητική προοπτική της ΝΔ και νιώθουν απελευθερωμένοι να ψηφίσουν κάτι δεξιότερο. Αυτές οι διαρροές διαμορφώνουν ευνοϊκό έδαφος για πολιτικούς παράγοντες που αναμοχλεύουν σενάρια για ένα μαζικό κόμμα δεξιότερα της ΝΔ, στο οποίο ίσως προσβλέπουν και παράγοντες της ΝΔ που ασφυκτιούν στην υπερβολικά φιλελεύθερη για τα γούστα τους ΝΔ του Μητσοτάκη.

Οι εξελίξεις αυτές πατάνε στην αδυναμία της Νέας Δημοκρατίας να συγκροτήσει ένα ισχυρό πολιτικο-ιδεολογικό ρεύμα. Η κυριαρχία της ΝΔ στηρίζεται σε έναν συνασπισμό ταξικών συμφερόντων που θέλει να διατηρήσει και να διευρύνει τα προνόμιά του στο εσωτερικό σε βάρος των εργαζόμενων τάξεων. Ο συνασπισμός αυτός χρησιμοποιεί σαν βασικό όχημα για την υλοποίηση των επιδιώξεών του την αταλάντευτη συμμαχία με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τις μεγάλες δυνάμεις της Δύσης.

Από την ένταξη σε αυτήν τη συμμαχία καθορίζονται και οι βασικές πολιτικές κατευθύνσεις της ΝΔ, οι οποίες εναρμονίζονται με τις πολιτικές που κυριαρχούν στη Δύση, οι οποίες, όμως, όπου εφαρμόζονται ανοίγουν ζητήματα «ταυτότητας» και μετατοπίζουν το εκλογικό σώμα προς τα δεξιά, προς κόμματα που εμφανίζονται υπερασπιστές της παραδοσιακής εθνικής ταυτότητας. Τα κόμματα αυτού του χώρου ήδη καταγράφονται δημοσκοπικά κοντά στο 15%.

Παρά την πολιτική κυριαρχία της ΝΔ και την εξαφάνιση κάθε πολιτικής πρότασης εξουσίας που ξεφεύγει από το μνημονιακό πλαίσιο, η αδυναμία διατύπωσης ελκτικού οράματος για το μέλλον και η συνεπακόλουθη αδυναμία συγκρότησης ισχυρού πολιτικού και ιδεολογικού ρεύματος στήριξης της κυβέρνησης και της πολιτικής της, συνεπάγεται αδυναμία αποτελεσματικής αντίδρασης σε περίπτωση νέου κρισιακού ξεσπάσματος.

Κι αυτά συμβαίνουν, ενώ οι οικονομικές εξελίξεις στην ΕΕ είναι γενικά δυσοίωνες. Το χρέος της Ιταλίας αυξάνεται, η Γαλλία καταγράφει υπερβολικό έλλειμμα και δεν φαίνεται να υπάρχουν οι πολιτικές προϋποθέσεις να τιθασευτεί, ενώ η Γερμανία κινείται στα όρια της ύφεσης.

Η κυβέρνηση δείχνει αυτοπεποίθηση μπροστά στις εξελίξεις και διαβεβαιώνει τους πάντες για τις θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Έτσι έκαναν βέβαια όλες οι κυβερνήσεις με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την κυβέρνηση Καραμανλή, της οποίας οι υπουργοί δήλωναν το 2008 ότι η ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη απέναντι στην κρίση. Η ελληνική οικονομία σήμερα καταγράφει πολύ υψηλότερα από τις άλλες χώρες της ΕΕ ποσοστά ανάπτυξης, τα οποία όμως κυρίως οφείλονται στις μεταβιβάσεις από την ΕΕ, χωρίς να υπάρχει κάποια θετική μεταβολή στην παραγωγικότητα. Η αναμενόμενη καθίζηση της οικονομίας της ΕΕ θα επηρεάσει οπωσδήποτε και την ελληνική οικονομία, η οποία αρχίζει πλέον να αισθάνεται την επαναφορά των μνημονιακών δημοσιονομικών κανόνων. Τα περιθώρια της κυβέρνησης για παροχές πλέον στενεύουν και αυτό έχει ήδη πολιτικές συνέπειες. Η φορολογική πίεση προς τα μεσαία στρώματα (τεκμήρια, σύνδεση POS με ΑΑΔΕ, POS στα ταξί) είναι αναγκαία για την εκπλήρωση των μνημονιακών υποχρεώσεων και προκαλούν δυσαρέσκεια στο σκληρό εκλογικό πυρήνα της Νέας Δημοκρατίας. Ωστόσο, η πολιτική σταθερότητα δεν κινδυνεύει με δεδομένη την τραγική κατάσταση της αντιπολίτευσης.

3. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα: η αντιπολίτευση

Η «κεντροαριστερή» αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά κλπ.) εξακολουθεί να βρίσκεται σε κρίση. Το στρατηγικό πρόβλημα που ανέδειξε η μνημονιακή δεκαετία, παραμένει ανυπέρβλητο εμπόδιο για τις δυνάμεις αυτού του χώρου. Η κρίση ηγεσίας σε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, απλώς ανέδειξε την αδυναμία τους να αποτελέσουν χώρο υποδοχής της δυσαρέσκειας από τη ΝΔ κι επομένως να προκαλέσουν πολιτική φθορά στην κυβέρνηση.

Στη μάχη για την εκλογή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ, το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η συμμετοχή του δήμαρχου Αθήνας, σε μια κίνηση υψηλού ρίσκου. Ο Χ. Δούκας επιδιώκει να αξιοποιήσει το πολιτικό κεφάλαιο που δημιούργησε η νίκη του στο Δήμο, κινδυνεύει όμως να το εξανεμίσει εντελώς και να αδυνατίσει και τη θέση του ως δημάρχου.

Πιο συγκρουσιακή είναι η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι ανατροπείς του Κασσελάκη δίνουν μάχη επιβίωσης, καθώς το ενδεχόμενο νέας νίκης του Κασσελάκη, θα σημάνει το πολιτικό τέλος πολλών από αυτούς, ενώ μπορεί να σημάνει και το πολιτικό τέλος του ΣΥΡΙΖΑ.

Συνολικά, επιβεβαιώνεται η μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού προς τα δεξιά με την εξαφάνιση από το πολιτικό προσκήνιο κάθε εναλλακτικής πρότασης εξουσίας. Η δεξιά μετατόπιση του ΜΕΡΑ25 προς τον κινηματισμό, προσθέτει άλλη μια δύναμη στο ευρύ κινηματιστικό μπλοκ μαζί με το ΚΚΕ και την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά.

Ο κινηματισμός οδηγεί στην ενασχόληση με τα τρέχοντα ζητήματα χωρίς στρατηγική στόχευση. Οφείλουμε να διατηρήσουμε την απόστασή μας από μια τέτοια τακτική. Σε κάθε επιμέρους ζήτημα πρέπει να αναδεικνύουμε τη σύνδεσή του με τις στρατηγικές μας στοχεύσεις. Να θυμίζουμε ότι οι στρατηγικοί πυλώνες του μνημονιακού καθεστώτος παραμένουν:

-Οι τράπεζες οι οποίες διασώθηκαν με δημόσιο χρήμα και σήμερα επιδεικνύουν τα κέρδη τους, τα οποία επίσης χτίστηκαν με δημόσιο χρήμα

-Οι κατασκευαστικές εταιρείες που κατασκεύασαν τους εθνικούς δρόμους κυρίως με κρατικά κεφάλαια και λυμαίνονται τα διόδια.

-Η εκκλησία που συνεχίζει να λεηλατεί κρατικούς πόρους και εν μέσω μνημονίων κατάφερε να διευρύνει τα προνόμιά της.

-Οι εφοπλιστές που διατηρούν το αφορολόγητό τους.

-Οι επιχειρηματίες γενικώς που προσβλέπουν στις εθνικές και ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.

Αθήνα, 15.09.2024

Παλεύουμε ενάντια στο φασισμό

και το σύστημα που τον γεννά

11 χρόνια από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα

Διαδήλωση

Τετάρτη 18 Σεπτέμβρη, 17:30

Μνημείο Παύλου Φύσσα, Κερατσίνι

Οι ευρωεκλογές, τα αποτελέσματα και οι συνέπειές τους

Είναι αξιοπερίεργο ότι οι εκλογές που συγκινούν λιγότερο από οποιεσδήποτε άλλες την εργατική τάξη μπορούν να προκαλέσουν τόση αναταραχή. Οι ευρωεκλογές του 2024, ενώ συνοδεύτηκαν από μεγάλη αποχή, πυροδοτούν εξελίξεις στην ΕΕ αλλά και στην Ελλάδα.

Στην ΕΕ η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γαλλία (το κόμμα της Λε Πεν: 31,37% από 23,34% στις ευρωεκλογές του 2019), στη Γερμανία (το κατά βάση ναζιστικής ιδεολογίας AfD: 15,20% από 10,98) και στην Αυστρία (το FPO: 25,40 από 19,7%) έκανε μεγάλη αίσθηση. Στη Γαλλία, ο Μακρόν αναγκάστηκε να προκηρύξει εκλογές, ενώ στη Γερμανία, η δημοτικότητα του καγκελάριου Σολτς βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση.

Ωστόσο, άλλα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή η άνοδος δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη την ΕΕ. Στη Φιλανδία, το εθνικιστικό κόμμα (The Finns Party) το οποίο είχε έρθει δεύτερο στις βουλευτικές εκλογές ένα χρόνο πριν με ποσοστό 20,06% και συμμετείχε στην κυβέρνηση, έπεσε  στο 7,60%, ενώ ανέβηκε η Αριστερή Συμμαχία (κόμμα κατά τα πρότυπα του ΣΥΡΙΖΑ), η οποία βγήκε δεύτερη δύναμη με 17,32%. Στη Δανία, επίσης, το ακροδεξιό Λαϊκό κόμμα που είχε φτάσει το 2015 να καταγράφει 21,1% βρίσκεται σε κάθετη πτώση και στις 9 Ιούνη πήρε 6,4%. Την πρώτη θέση κατέκτησε το κόμμα της Πράσινης Αριστεράς με 17,4%.

Το γενικότερο συμπέρασμα είναι ότι στις ευρωεκλογές ευνοήθηκαν οι αντιπολιτεύσεις, δεξιές-ακροδεξιές ή (light) αριστερές, σε βάρος κυβερνώντων κομμάτων που σήκωσαν το βάρος αντιλαϊκών πολιτικών.

Αυτό δείχνουν και τα αποτελέσματα στη Μ. Βρετανία, όπου το Συντηρητικό κόμμα έχασε 20 ποσοστιαίες μονάδες και 6,5 εκατομμύρια ψήφους, προς όφελος κυρίως του ακροδεξιού Φάρατζ, ενώ το Εργατικό κόμμα έχασε μισό εκατομμύριο ψήφους και ανέβηκε μόλις 2%, απέχοντας πολύ από το 40% που είχε κερδίσει το 2017 υπό την ηγεσία του Κόρμπιν. Η νίκη των εργατικών ήταν σαρωτική μόνο στις έδρες που κατέκτησαν λόγω του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος. Στη λαϊκή ψήφο, ο πολυδιαφημισμένος μετριοπαθής Στάρμερ απέτυχε παταγωδώς.

Κύρια εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα είναι η Ιταλία. Τα κόμμα της Μελόνι αύξησε το ποσοστό του από τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές (του 2022) και το ίδιο έγινε με τους ακροδεξιούς συμμάχους της.

Μια προσεκτικότερη ματιά, δείχνει ότι το κόμμα της Μελόνι, όπως και αυτό της Λε Πεν, αναπληρώνουν ένα κενό δεξιών κομμάτων (Χριστιανοδημοκρατικών, Ρεπουμπλικανικών, κ.τ.λ.), τα οποία οδηγήθηκαν σε σοβαρή μείωση, μέχρι εξαφάνισης, όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, τα κόμματα αυτά μόλις έρχονται στην εξουσία, οι αντι-ΕΕ κορόνες τους πάνε περίπατο και γίνονται βασικοί υποστηρικτές μιας ΕΕ πιο επιθετικής απέναντι στους μετανάστες και στην εργατική τάξη, ενώ βαθαίνουν τις σχέσεις των χωρών τους με τις ΗΠΑ.

Η βάση αυτών των πολιτικών τάσεων, είναι ότι η ΕΕ συνολικά έχει αποδυναμωθεί, ιδιαίτερα μετά την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση του 2008-9. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ της Ευρωζώνης τα τελευταία δύο έτη κινείται λίγο πάνω ή λίγο κάτω από το μηδέν, δηλαδή, είναι στάσιμος. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη παραμένει 15% κάτω από αυτόν που είχε πριν από την κρίση του 2008-9. Ειδικότερα, η λεγόμενη ατμομηχανή της ΕΕ, η γερμανική οικονομία, φαίνεται να έχει τα σοβαρότερα προβλήματα παρουσιάζοντας πολύ συχνά τα τελευταία τρία χρόνια μείωση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ αντί για αύξηση. Αυτό εκφράζεται κυρίως στον τομέα της μεταποίησης, που έχει υποχωρήσει σχεδόν στο ίδιο επίπεδο μ’ αυτό της πανδημίας, παρόλο που δεν υπάρχει πλέον πανδημία. Οι πραγματικοί μισθοί στη Γερμανία εμφανίζονται μειωμένοι κατά 6% σε σχέση με το 2019. Η συμμετοχή του γερμανικού ΑΕΠ στο παγκόσμιο βρίσκεται σε υποχώρηση (3,45% το 2019, 3,15% το 2023). Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για τη Γαλλία και για την Ιταλία. Επιπλέον: η Γαλλία έχει ένα δημόσιο χρέος 2,3 τρισ. ευρώ, περίπου 110% του ΑΕΠ, ενώ το χρέος των επιχειρήσεων της είναι κοντά στο 160% του ΑΕΠ, ο χειρότερος δείκτης από οποιαδήποτε άλλη αναπτυγμένη χώρα. Η Ιταλία έχει δημόσιο χρέος στο 139% του ΑΕΠ. Η υποβάθμιση αυτών των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων οδηγεί σε μια έξαρση του εθνικισμού, το όπλο που χρησιμοποιούν οι αστικές τάξεις για να πετύχουν τη στοίχιση των εργαζόμενων μαζών πίσω από τα μεγαλεπήβολά σχέδια τους. Η έξαρση του εθνικισμού βέβαια στρέφεται τελικά ενάντια στην ίδια την εργατική τάξη που θα πρέπει να κάνει «θυσίες» για να στηρίξει τη μεγαλοσύνη του γαλλικού, του γερμανικού, του ιταλικού, κ.ο.κ., έθνους.

Πρόσφατες εξελίξεις επιδεινώνουν περαιτέρω τη θέση των ευρωπαίων καπιταλιστών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία τους υποχρεώνει να σταματήσουν τις επενδύσεις τους στη Ρωσία και να αγοράζουν ακριβότερο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ. Οι κυρώσεις και οι δασμοί των ΗΠΑ σε βάρος της Κίνας επίσης επηρεάζει αρνητικά την καπιταλιστική Ευρώπη που πρέπει να αποσύρει επενδύσεις από τη μεγάλη αγορά της Κίνας. Γενικά, ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας συνθλίβει τους Ευρωπαίους καπιταλιστές.

Ένας γενικός δείκτης της αποδυνάμωσης της ΕΕ είναι ότι το κοινό νόμισμα της Ευρωζώνης, το ευρώ, αποτελούσε το 27,6% των παγκόσμιων αποθεματικών σε συνάλλαγμα το 2009, αλλά έχει μειωθεί λίγο κάτω από το 20% το 2023.

Επιπλέον, όλη η ΕΕ, και η αναπτυγμένη, αλλά ακόμα περισσότερο, οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης που είναι μέλη της ΕΕ, αντιμετωπίζουν μεγάλη δημογραφική πίεση. Η μείωση του πληθυσμού και ο γηρασμός της Γηραιάς Ηπείρου είναι γεγονός. Η απάντηση σε αυτό θα ήταν μόνο μια σοβαρή άνοδος της παραγωγικότητας της εργασίας ή η είσοδος ξένου εργατικού δυναμικού στην ΕΕ. Το πρώτο δεν φαίνεται να γίνεται, καθώς οι επενδύσεις εμφανίζουν κάμψη σε όλη την ΕΕ, ενώ το δεύτερο είναι το βασικό προπαγανδιστικό εργαλείο που χρησιμοποιεί η ακροδεξιά και ο εθνικισμός για την άνοδό του.

Όλα τα παραπάνω είναι ενδείξεις ότι ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός βρίσκεται σε παρακμή και σήψη. Αδυνατεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες της εργατικής τάξης. Ως αποτέλεσμα, γίνεται πιο επιθετικός σε βάρος της και τον τελευταίο καιρό καταφεύγει στην αύξηση των στρατιωτικών δαπανών για να αντιμετωπίσει την κρίση του. Η αδυναμία της εργατικής τάξης σε ευρωπαϊκή κλίμακα να αναλάβει την πρωτοβουλία για την ανατροπή του καπιταλισμού δίνει την ευκαιρία σε ακροδεξιές και φασιστικές δυνάμεις να ενισχυθούν.

Η συμμετοχή στις ευρωεκλογές στην Ελλάδα, καταγράφηκε στο 41,39% που είναι ιστορικό χαμηλό για συμμετοχή σε οποιαδήποτε εκλογική αναμέτρηση. Είναι η πρώτη φορά που όσοι πήγαν να ψηφίσουν είναι λιγότεροι από όσους δεν πήγαν. Στην κάλπη πήγαν 4.062.092 ψηφοφόροι και τα έγκυρα ήταν 3.976.085. Για να έχουμε μέτρο σύγκρισης, στο δημοψήφισμα του 2015, μόνο οι ψηφοφόροι του ΟΧΙ ήταν 3.558.864, δηλαδή μόλις 400 χιλιάδες λιγότεροι από όσους επέλεξαν κάποιο ψηφοδέλτιο την 9η Ιούνη. Το 2015 πήγαν στην κάλπη 6.161.338, περίπου ίσοι με όσους ψήφισαν το Μάη του 2023 (6.061.040). Η συμμετοχή μειώθηκε μεταξύ Μάη και Ιούνη 2023 κατά περίπου 800 χιλιάδες ψήφους, γεγονός που ερμηνεύεται από: α. Το σοκ που προκάλεσε η θριαμβευτική νίκη της ΝΔ και η επακόλουθη αποσυσπείρωση της αντιπολίτευσης, β. Την βεβαιότητα για τον τελικό νικητή και γ. Από την απουσία από τη μάχη των βουλευτικών μηχανισμών, οι οποίοι έδωσαν τη μάχη το Μάη, αλλά όχι τον Ιούνη, καθώς οι εκλογές έγιναν με λίστα.

Η τεράστια αποχή είναι το κλειδί για να εξηγηθεί το εκλογικό αποτέλεσμα.

Η μεταβολή στη συμμετοχή σε σύγκριση με τις ευρωεκλογές του 2019 είναι 17,3% και σε σύγκριση με τον Μάη του 2023 είναι 12,35%. Η μείωση στη συμμετοχή φαίνεται να είναι ομοιόμορφη με μικρές διακυμάνσεις. Μικρότερη πτώση της συμμετοχής έχουμε μόνο στην Α’ Αθήνας με -8,33%, όπου όμως η συμμετοχή πέφτει κάτω από το πανελλαδικό ποσοστό στο 39,7%, κάτι που δείχνει ότι ήταν ήδη πολύ χαμηλά. Στο υπόλοιπο Λεκανοπέδιο, τόσο στις εργατικές περιοχές, όπου η συμμετοχή είναι στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις σημαντικά χαμηλότερη από τον πανελλαδικό μέσο όρο, όσο και στις ενδιάμεσες, αλλά και τις καθαρά αστικές–μικροαστικές περιοχές, η πτώση είναι ομοιόμορφη. Στα αστικά κέντρα που βρίσκεται συγκεντρωμένη η εργατική τάξη είναι μεγαλύτερη η αποχή και καταγράφουν μεγαλύτερα ποσοστά ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ, ενώ στις αγροτικές περιοχές παρατηρείται ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ και της άκρας δεξιάς.

Από τα στοιχεία δεν φαίνεται κάποιο ιδιαίτερο ταξικό χαρακτηριστικό της αύξησης της αποχής. Ωστόσο, η αποχή γενικά φαίνεται να έχει ταξικό πρόσημο και να είναι ενισχυμένη στις εργατικές περιοχές.

Πέρα από τους γενικούς λόγους που κρατάνε ψηλά την αποχή σε πολλές χώρες της ΕΕ, υπάρχουν ιδιαίτεροι «εθνικοί» λόγοι που εξηγούν το ιστορικό χαμηλό της 9ης Ιούνη. Αυτοί είναι: α. Η μικρή χρονική απόσταση από την προηγούμενη εθνική κάλπη. Ευρωεκλογές που είχαν μεγάλο «εθνικό ενδιαφέρον» ήταν αυτές που γίνονταν λίγο πριν από προγραμματισμένες εκλογές και η αντιπολίτευση προσδοκούσε ανατροπή. Τέτοιες ήταν το 1984 (που η ΝΔ υπό τον Αβέρωφ ήλπιζε σε νίκη ώστε ο ΠτΔ Καραμανλής να ανατρέψει άμεσα την κυβέρνηση), το 1999 (νίκη ΝΔ που όμως ανατράπηκε από το ΠΑΣΟΚ την επόμενη χρονιά), το 2009 (βαριά ήττα ΝΔ που ανάγκασε τον Καραμανλή να προσφύγει τον Οκτώβρη σε κάλπες), το 2014 (πρώτη φορά Αριστερά 1η δύναμη σε εθνικές κάλπες –πρόκριμα για το 2015) και το 2019 (ευρεία νίκη ΝΔ που οδήγησε την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε παραίτηση). Αντίθετα, ευρωεκλογές που γίνονταν μετά από βουλευτικές εκλογές είχαν περιορισμένο ενδιαφέρον και συμμετοχή. Τέτοιες ήταν το 2004 (συμμετοχή 63% από 76% στις βουλευτικές μόλις 3 μήνες πριν) και το 1994 (συμμετοχή 71% από 79% στις βουλευτικές 8 μήνες πριν, ενώ ήταν επίσης οι πρώτες εκλογές που υπήρξε τόσο μεγάλη διασπορά ψήφου σε μικρά κόμματα –τα κόμματα κάτω από 3% άθροισαν 8,38%, ποσοστό πρωτοφανές για τα τότε δεδομένα των μαζικών πολιτικών ρευμάτων και των ισχυρών κομματικών μηχανισμών).

β. Η απουσία πολιτικού διακυβεύματος. Το δίλημμα Μητσοτάκη «ΝΔ ή αστάθεια» δεν έπεισε κανέναν. Δεν έπεισε ούτε τους «φίλους» που δεν αισθάνθηκαν ότι η σταθερότητα της κυβέρνησης απειλείται, αλλά ούτε τους «εχθρούς» που επίσης δεν πίστευαν ότι μπορούν να απειλήσουν τη σταθερότητα της κυβέρνησης. Η μεγάλη πτώση της ΝΔ σε ψήφους και ποσοστά με την ταυτόχρονη πτώση σε ψήφους και των άλλων κομμάτων δείχνει ότι δεν πήγαν στην κάλπη μαζικά ούτε οι «φίλοι», ούτε οι «εχθροί». Η εργατική τάξη δεν είχε καμία ελπίδα και οι μικροαστοί και οι αστοί δεν ένιωθαν απειλή. Από μια άποψη, η ΝΔ έπεσε θύμα της ίδιας της της επιτυχίας. Η πολιτική κυριαρχία της καθησύχασε τους «φίλους» και αποθάρρυνε τους «εχθρούς».

Η μεγάλη πτώση της Νέας Δημοκρατίας

Η πολιτική φθορά δεν υπάρχει γενικώς και αορίστως, αλλά χρειάζεται κάποιον να την υποδεχτεί. Η δυσαρέσκεια από την κυβέρνηση δεν συνεπάγεται απαραίτητα πολιτική φθορά για το κυβερνών κόμμα. Όσο δεν υπάρχει πολιτικός φορέας να υποδεχτεί τη δυσαρέσκεια, αυτή δεν θα μετατρέπεται σε πολιτική φθορά. Αυτό που είδαμε την 9η Ιουνίου δεν είναι δείγμα πολιτικής φθοράς της ΝΔ, αλλά εκδήλωση της δυσαρέσκειας, προερχόμενη σε μεγάλο βαθμό από τα μεσαία στρώματα που στήριξαν τη ΝΔ, αλλά πλήττονται από τα φορολογικά μέτρα. Από αυτή την εκδήλωση δυσαρέσκειας δεν αναδείχτηκε κάποιος διεκδικητής της κυβέρνησης. Η ΝΔ παραμένει κυρίαρχο κόμμα και το αστικό κομματικό σύστημα παραμένει στον αστερισμό του κυρίαρχου κόμματος.

Ωστόσο, το αποτέλεσμα της 9ης Ιούνη τελειώνει το επιχείρημα του 41% και δημιουργεί πίεση στην κυβέρνηση, ενώ διευκολύνει την εκδήλωση διαφωνιών και τη συγκρότηση εσωκομματικής αντιπολίτευσης.

Σε κάθε περίπτωση, παρά την μεγάλη πτώση σε ψήφους και ποσοστά, είναι η 5η συνεχόμενη νίκη της ΝΔ σε εθνικές κάλπες από το 2019 (Ευρωεκλογές 2019, βουλευτικές 2019, βουλευτικές Μάη και Ιούνη 2023 και ευρωεκλογές 2023) και παρά την πίεση που ασκεί το εκλογικό αποτέλεσμα στη ΝΔ, είναι πιθανό να κλείσει μια γεμάτη οκταετία στην κυβέρνηση το 2027, και μάλιστα με καλές πιθανότητες να την επεκτείνει περαιτέρω.

Αναδεικνύονται ωστόσο και τα αδύναμα σημεία αυτής της κυριαρχίας. Η ΝΔ δεν έχει καταφέρει να συγκροτήσει ένα ισχυρό πολιτικο-ιδεολογικό ρεύμα που θα στήριζε την εκλογική της παρουσία. Στηρίζεται σε έναν συνασπισμό συμφερόντων, σε μια ισχυρή ταξική συμμαχία που ενεργοποιείται όταν κρίνεται πραγματικά η κυβερνητική εξουσία. Αυτή η ταξική συμμαχία έμεινε αδρανής στις 9 Ιούνη, αλλά η ΝΔ μπορεί να ελπίζει στην ενεργοποίησή της το 2027 ή όποτε ξαναγίνουν εκλογές.

Η συνολική εικόνα των αποτελεσμάτων

Το βράδυ των ευρωεκλογών στην Ελλάδα, θα νόμιζε κανείς ότι (σχεδόν) όλοι κέρδισαν. Παρόλο που καμιά από τις υποτίθεται κυβερνητικές δυνάμεις δεν έπιασε τους στόχους της, όλοι βρήκαν κάποιο θετικό στοιχείο να προβάλουν. Η ΝΔ πανηγύρισε την πρωτιά, ο ΣΥΡΙΖΑ τη διατήρηση της 2ης θέσης και το ΠΑΣΟΚ την αύξηση των ποσοστών του.

Παρά την συνολική υποχώρηση σε ψήφους που παρουσίασαν τα μνημονιακά κόμματα, είναι σαφές ότι το εκλογικό αποτέλεσμα αποτελεί νίκη για την αστική τάξη, καθώς εξακολουθεί να ελέγχει πλήρως το πολιτικό παιχνίδι.

Η ΝΔ συνεχίζει να μην αντιμετωπίζει πίεση από κάποιον διεκδικητή της εξουσίας αλλά φαίνεται να έχει διαρροές κυρίως προς τα δεξιά της. ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, παρά τους πανηγυρισμούς των ηγετικών ομάδων τους, μπήκαν σε εσωκομματική κρίση. Ο Ανδρουλάκης αμφισβητήθηκε ευθέως και αναγκάστηκε να συναινέσει σε νέα εκλογή ηγεσίας, ενώ ανάλογη κρίση περνάει και ο ΣΥΡΙΖΑ, παρόλο που κανείς δεν τολμάει να αμφισβητήσει την ηγεσία Κασσελάκη.

Το κυρίαρχο θέμα στη λεγόμενη «κεντροαριστερά» είναι η συνεργασία για την οικοδόμηση ενός μεγαλύτερου φορέα ή ενός ισχυρότερου ψηφοδελτίου που να μπορεί να αμφισβητήσει την κυριαρχία της ΝΔ. Το πρόβλημα όμως, για αυτόν τον χώρο δεν είναι η πολυδιάσπαση, αλλά η αδυναμία του να πει κάτι διαφορετικό από τη ΝΔ. Η πολυδιάσπαση και η περιορισμένη εκλογική εμβέλεια, είναι συμπτώματα της προγραμματικής ένδειας.

Στασιμότητα σε ψήφους, αλλά αύξηση ποσοστών λόγω αποχής παρουσίασε η Αριστερά, η οποία σε όλες της τις εκδοχές παραμένει χωρίς πρόταση εξουσίας, καθιστώντας την όποια εκλογική της επίδοση αδιάφορη και ακίνδυνη για την αστική κυριαρχία.