Το χρονικό των κινητοποιήσεων στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια

Την προηγούμενη άνοιξη, με αφορμή την οικονομική κρίση, η πολιτεία μείωσε κατά 20% τη συνεισφορά της στον προϋπολογισμό του πανεπιστημίου και παράλληλα έκανε σημαντικές περικοπές στους άλλους τομείς της δημόσιας εκπαίδευσης. Από το καλοκαίρι, χρησιμοποιώντας τις περικοπές αυτές σα μοχλό πίεσης, η διοίκηση του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια έχει ξεκινήσει μια απροκάλυπτη επίθεση σε φοιτητές και εργαζόμενους. Τα δίδακτρα για το χειμερινό εξάμηνο του 2009 αυξήθηκαν κατά 9.4%, εκατοντάδες εργαζόμενοι απολύθηκαν (λέκτορες, χαμηλόμισθο διοικητικό προσωπικό, τεχνικοί εργαστηρίων, εργαζόμενοι στα μαγειρεία, καθαρίστριες κλπ.) και οι μισθοί όλων των υπόλοιπων εργαζομένων μειώθηκαν με την επιβολή υποχρεωτικής “άδειας”. Παράλληλα, η διοίκηση αύξησε τις απολαβές των υψηλόμισθων διοικητικών υπαλλήλων και έδωσε απόλυτη εξουσία στον πρόεδρο του πανεπιστημίου. Καθώς η πολιτεία συνεισφέρει μόνο το 20% του προϋπολογισμού του πανεπιστημίου (αυτό σημαίνει δημόσιο πανεπιστήμιο στις ΗΠΑ), το έλλειμμα είναι της τάξης του 4% και σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί την αυστηρότητα των μέτρων. Η διοίκηση αρνείται πεισματικά να δημοσιεύσει τον πλήρη προϋπολογισμό, παρά τις συνεχείς καταγγελίες από τα σωματεία των εργαζομένων, και συνεχίζει τις υποκριτικές εκκλήσεις να “μοιραστούμε το βάρος της κρίσης”.

Οι κινητοποιήσεις άρχισαν με μια επιτυχημένη αποχή των φοιτητών και ημερήσια απεργία του τεχνικού προσωπικού στις 24 Σεπτέμβρη, στην οποία συμμετείχαν και τα 10 πανεπιστήμια της πολιτείας. Μόνο στο Berkeley, συγκεντρώθηκαν 5000 φοιτητές, εργαζόμενοι και αλληλέγγυοι πολίτες, οι οποίοι πορεύτηκαν στο κέντρο της πόλης σταματώντας την κυκλοφορία. Κινητοποιήσεις τέτοιας κλίμακας δεν έχουν γίνει στην Καλιφόρνια από τη δεκαετία του '60.

Με πρωτοβουλία της γενικής συνέλευσης του Berkeley, συγκλήθηκε συντονιστικό-συνέλευση στις 24 του Οκτώβρη για όλους τους τομείς της εκπαίδευσης με συμμετέχοντες από όλη την Καλιφόρνια με στόχο το συντονισμό του αγώνα για την υπεράσπιση και διεύρυνση της δημόσιας παιδείας. Το συντονιστικό κάλεσε για μία μέρα γενικής απεργίας και πολύμορφης δράσης στο χώρο της εκπαίδευσης στις 4 Μαρτίου.

Ο επόμενος σταθμός του κινήματος ήταν το τριήμερο 18-20 Νοέμβρη, καθώς τότε συνεδρίαζε το ανώτατο διοικητικό συμβούλιο του πανεπιστημίου, που αποτελείται από μεγαλοβιομήχανους και άλλους επιχειρηματίες, για να ψηφίσει αυξήσεις στα δίδακτρα και νέο γύρο περικοπών. Οι φοιτητές στο Berkeley κάλεσαν για τριήμερη αποχή-απεργία, ενώ το σωματείο του τεχνικού προσωπικού αποφάσισε διήμερη απεργία κόντρα στην κεντρική ηγεσία του. Παράλληλα, στο Los Angeles, όπου γίνονταν η συνεδρίαση του συμβουλίου, και στα άλλα πανεπιστήμια οι φοιτητές άρχισαν να προετοιμάζουν δράσεις, να κάνουν συνελεύσεις και να οργανώνονται. Στις 18 και 19 Νοέμβρη, φοιτητές και εργαζόμενοι από όλη την Καλιφόρνια συγκεντρώθηκαν στο Los Angeles, όπου προσπάθησαν να σταματήσουν τη συνεδρίαση. Η αστυνομία έδειξε εξαιρετική βιαιότητα για τα εδώ δεδομένα, χτυπώντας φοιτητές με γκλομπς και τέιζερ (όπλα που προκαλούν ηλεκτροπληξία) και συλλαμβάνοντας δεκάδες. Το συμβούλιο όχι μόνο ψήφισε νέες περικοπές καθώς και αστρονομική αύξηση των διδάκτρων 32% μέσα στα επόμενα δύο εξάμηνα, αλλά ανακοίνωσε ότι τα μέτρα αυτά είναι μόνο η αρχή!

Στο μεταξύ, στο Berkeley η αστυνομία του πανεπιστημίου (ναι, εδώ τα πανεπιστήμια έχουν τη δική τους αστυνομία) απαγόρευσε πολλές προγραμματισμένες εκδηλώσεις του τριημέρου (ακόμα και από καθηγητές) υπό την απειλή συλλήψεων. Το βράδυ της 19ης Νοέμβρη έγινε μια γενική συνέλευση 200 ατόμων, η οποία αποφάσισε να γίνει κατάληψη σε κεντρικό κτίριο του πανεπιστημίου και πορεία στο αστυνομικό τμήμα και τη διοίκηση την επόμενη μέρα. Τα χαράματα της 20ης Νοέμβρη, 43 άτομα κατέλαβαν το Wheeler Hall, ενώ ένα συνεχώς αυξανόμενο πλήθος τους υποστήριζε γύρω από το κτίριο. Η αστυνομία είχε ήδη αποκλείσει τη γύρω περιοχή, είχε εισβάλει στο κτίριο και οι καταληψίες βρίσκονταν σε δύο αίθουσες στο 2ο όροφο. Αποφασισμένοι να μην αφήσουμε την αστυνομία να συλλάβει τους συμφοιτητές μας, χωριστήκαμε σε δύο μπλοκ και φτιάξαμε αλυσίδες μπροστά από την κύρια είσοδο του κτιρίου. Καθώς οι ώρες περνούσαν, το πλήθος έξω από το Wheeler Hall αυξανόταν, όπως και οι αστυνομικές δυνάμεις που κατέφτασαν από όλες τις κοντινές πόλεις. Πολλά κτίρια εκκενώθηκαν καθώς φοιτητές ενεργοποίησαν τους συναγερμούς φωτιάς, και μέχρι το μεσημέρι είχαμε φτιάξει έναν πλήρη κλοιό γύρω από την αστυνομία. Η αλληλεγγύη και η επιμονή των φοιτητών ήταν πρωτόγνωρη. 2000 άτομα ήταν εκεί ώρες ατέλειωτες (πολλοί ξεπέρασαν το 12ωρο), όρθιοι, φωνάζοντας συνθήματα και τραγουδώντας ασταμάτητα, ενώ έβρεχε, έκανε κρύο και η αστυνομία έκανε εφόδους χτυπώντας μας με γκλομπ. Πλέον φυλάγαμε κάθε δυνατή έξοδο, η αστυνομία ήταν πολιορκημένη. Η ώρα ήταν 5:30 το απόγευμα, όταν η αστυνομία εισέβαλε στις αίθουσες και συνέλαβε τους 43 καταληψίες, αφού περίμενε μάταια να διαλυθεί το πλήθος απ' έξω. Ακολούθησαν 3 βασανιστικές ώρες με καθηγητές και φοιτητές να διαπραγματεύονται με την αστυνομία, ενώ ταυτόχρονα οργανώναμε σχέδια επίθεσης σε περίπτωση που προσπαθούσαν να βγάλουν έξω τους συλληφθέντες. Γύρω στις 8 το βράδυ, η είδηση ότι θα κατηγορηθούν μόνο για “παραβίαση απαγόρευσης εισόδου” και θα πληρώσουν ένα πρόστιμο εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά σε όλα τα μέτωπα. Μέχρι τις 9:30 όλοι οι καταληψίες αφέθηκαν ελεύθεροι θριαμβευτικά μέσα σε ένα πλήθος που ζητωκραύγαζε και που παρέμεινε μέχρι να ελευθερωθεί και ο τελευταίος. Η διοίκηση είχε υποστεί την πρώτη μεγάλη ήττα.

Στον απόηχο της 20ης Νοέμβρη, και ενώ πλησίαζε η εξεταστική περίοδος, έγινε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός “ανοιχτού πανεπιστημίου” στο συμβολικό πια Wheeler Hall. Το κτίριο έγινε χώρος εκδηλώσεων, συζητήσεων και μελέτης για 4 ολόκληρες μέρες και νύχτες. Η αστυνομία παρενόχλησε στην αρχή, αλλά σύντομα συμφώνησε να παραχωρήσει το κτίριο για όλη την εβδομάδα. Αφελώς πιστέψαμε ότι η διοίκηση θα μας άφηνε ανενόχλητους. Την Παρασκευή 11 Δεκέμβρη, στις 5 το πρωί, η αστυνομία χωρίς καμία προειδοποίηση εισέβαλε στο κτίριο, συνέλαβε 67 φοιτητές που διάβαζαν ή κοιμούνταν και τους μετέφερε σε κοντινή φυλακή, πολλούς χωρίς παπούτσια, με τις πυτζάμες ή μόνο με τα εσώρουχα. Η διοίκηση του πανεπιστημίου ανακοίνωσε κυνικά ότι συζητούσε εδώ και μέρες πώς θα επενέβαινε και ότι θα επιβάλλει πειθαρχικές ποινές στους συμμετέχοντες. Τελικά, ολοι οι συλληφθέντες εκτός από δύο αφέθηκαν ελεύθεροι μέχρι το βράδυ της Παρασκευής με την κατηγορία της “παραβίασης απαγόρευσης εισόδου”. Στο μεταξύ, η αστυνομία είχε κατασχέσει σημειώσεις, βιβλία, εργασίες, υπολογιστές και κλειδιά. Πολλοί φοιτητές δεν μπορούσαν να γυρίσουν σπίτι τους και να διαβάσουν για τις εξετάσεις τους που ξεκινούσαν την επόμενη μέρα στις 8 το πρωί.

΄Όλα δείχνουν ότι το επόμενο εξάμηνο οι κινητοποιήσεις θα συνεχιστούν.

Εξαπλώνονται οι φοιτητικές κινητοποιήσεις στην Ευρώπη

Σε φάση κλιμάκωσης βρίσκονται οι κινητοποιήσεις φοιτητών σε πολλές χώρες, υπό το βάρος των εκπαιδευτικών και εργασιακών αδιεξόδων. Οι συνελεύσεις, οι καταλήψεις και οι διαδηλώσεις συνεχίζονται σε Αυστρία και Γερμανία, με την όμορη Ελβετία να έχει μπει και αυτή στο χορό των φοιτητικών διαμαρτυριών. Το εκπαιδευτικό ζήτημα λόγω του κινήματος βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των δημόσιων συζητήσεων, με τους φοιτητές να βάζουν στο στόχαστρο τη διαδικασία της Μπολώνια. Τα αιτήματα μιλούν για την εντατικοποίηση των σπουδών, τα υψηλά δίδακτρα, την δυσχέρεια μετάβασης από το επίπεδο μπάτσελορ σε μάστερ, τους εξεταστικούς φραγμούς, την υποχρηματοδότηση, την έλλειψη επαρκών υποδομών και την ελλειπή δημοκρατία μέσα στα ιδρύματα. Μερικά από τα χαρακτηριστικά αυτών των κινητοποιήσεων είναι ο ρόλος των νέων τεχνολογιών στο συντονισμό των φοιτητών, η χαλαρή οργανωτική δομή των συντονιστικών χωρίς αιρετούς και ανακλητούς εκπροσώπους, η μη εμπιστοσύνη στα πολιτικά κόμματα και η σε εμβρυακό επίπεδο κοινή συμπόρευση εργαζομένων-φοιτητών. Η απουσία κάλυψης από πανεπιστημιακό άσυλο επιφέρει βίαιες επεμβάσεις της αστυνομίας όπως συνέβη σε καταλήψεις της Γερμανίας. Επίσης, η κακή οικονομική κατάσταση πολλών φοιτητών αναδεικνύει εκβιαστικά διλήμματα για τη συνέχιση των καταλήψεων ή την απώλεια εξαμήνου με οικονομικές επιπτώσεις από την παράταση των σπουδών.

Μέσω του διαδικτύου και άλλων μορφών επικοινωνίας, οι διακρατικός ξεσηκωμός προσπαθεί να επιτύχει έναν ευρύτερο συντονισμό. Το σίγουρο είναι ότι η επιχειρηματικοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα εντείνει τους ταξικούς φραγμούς και τις συνεπακόλουθες κινητοποιήσεις.